Acne

Meestal wordt acne veroorzaakt door hormonale veranderingen tijdens de puberteit. Hierdoor worden de talgklieren vergroot en produceren ze meer huidsmeer (talg). Deze overmatige talgproductie kan in combinatie met dode huidcellen verstopte kliertjes veroorzaken. Dan krijg je een mee-eter. De wand hiervan kan barsten wat leidt tot een ontsteking van de huid. Deze ontsteking noem je een puist. De huid wordt op de plek van de puist uitgerekt tot deze barst. Hierdoor krijg je kleine wondjes. Als de acne ernstig is en lang duurt, kun je er zelfs littekens aan overhouden. Tijdens de puberteit neemt ook het aantal bacteriën op de huid toe. Vooral de zogenaamde Proprionibacterium acnes. De exacte rol van bacteriën bij het veroorzaken van acne is nog onduidelijk.

Behalve hormonale veranderingen en bacteriën kunnen er ook andere oorzaken zijn voor het ontstaan of verergeren van de puistjes:

• Genetische factoren: andere familieleden hebben ernstige acne
• Polycysteus ovarium syndroom: cysten op de eierstokken
• Stress
• Omgevingsfactoren
• Cosmetica
• Druk door kleding op de huid
• Ondervoeding

Mogelijk is er ook een relatie tussen acne en het eten en drinken van zuivelproducten

Er bestaan een hoop misverstanden over acne. Zo zou het verband hebben met het eten van varkensvlees, chocola en veel vet. Dit is niet bewezen. Acne heeft ook niets te maken met een slechte hygiëne of een vitaminetekort. Ook is er geen bewijs dat roken en (overmatig) zweten puistjes geeft.

Er zijn verschillende soorten acne. Bij alle soorten acne krijg je voornamelijk last van mee-eters. Deze kunnen grijs of zwart zijn wanneer ze open zijn, en wit wanneer ze gesloten zijn en de talg ophoopt.

De verschillende vormen van acne zijn:

• Wanneer gesloten mee-eters ontstoken raken, spreek je van puisten of acne vulgaris. Dit is de meest voorkomende vorm van acne. Wanneer je ook last krijgt van rode pijnlijke, ontstoken bulten (infiltraten) spreek je van acne conglobata. Infiltraten bevinden zich meestal op de rug, maar kunnen ook onderhuids voorkomen.
• Acne in je oksels en je liezen heet acne ectopica.
• Hiernaast kun je ook last hebben van acne fulminans. Dit is een zeer heftige en zeldzame vorm van acne die plotseling begint. Hierbij kun je last hebben van gewichtsverlies en spierpijn.
• Bij acne rosacea heb je rode plekken in je gezicht, soms samen met puisten.
• Pasgeborenen kunnen baby-acne krijgen. Dit is meestal heel onschuldig.

Wanneer acne weg trekt, kun je vaak nog lang verkleuringen zien. Dit is een teken dat de huid aan het herstellen is. Vaak krijg je dan geen litteken. Littekentjes ontstaan vooral bij ernstige vormen van acne. Tegenwoordig komen littekens wel steeds minder vaak voor, omdat dermatologen bij de meeste mensen met ernstige acne de ontsteking van de huid snel weten te onderdrukken. Ook door het uitknijpen van puistjes kunnen littekens ontstaan. Je beschadigt dan namelijk de huid, hierdoor kan de ontsteking verergeren. Laat puistjes dan ook zoveel mogelijk met rust! Acne-littekens zijn in twee groepen onder te verdelen:

• Littekens met weefselverlies. Je hebt dan diepe putjes in je huid.
• Littekens met weefseltoename. Hierbij wordt er littekenweefsel aangemaakt en daardoor krijg je juist knobbeltjes op je huid. Deze littekens kunnen vrij groot worden.

Hoewel bij het ontstaan van het huidprobleem een bacterie betrokken is, is acne op zich zelf niet besmettelijk. De bacteriën wordt niet van de ene op de andere persoon overgedragen; zij bevinden zich al op de huid van ieder mens.

Er zijn verschillende middelen tegen acne. Zo kunnen lichte vormen van acne behandeld worden met speciale lotions en crèmes. Een voorbeeld hiervan is benzoylperoxide. Deze crème verlaagt het aantal bacteriën op de huid en ontstopt de talgkliertjes. Ook tretinoïne-crème (vitamine A zuur) kan de talgkliertjes ontstoppen. Beide crèmes helpen bij milde vormen van puistjes.

Ernstige acne
Bij ernstigere acne kan je arts een crème met antibiotica voorschrijven. Ook kan een orale antibioticumkuur voorgeschreven worden. Deze moet je minstens zes maanden slikken. Vrouwen kunnen de Diane-pil, een anticonceptiepil, voorgeschreven krijgen.

Bij zeer ernstige vormen van acne heb je kans op littekenvorming. Dan kan een behandeling onder begeleiding van een dermatoloog gestart worden. Tijdens deze behandeling kan isotretinoïne voorgeschreven worden tegen de acne. Dit medicijn remt de talgproductie. Wanneer je dit medicijn gebruikt en ook nog een periode na het gebruik, mag je niet zwanger worden. Het kan namelijk misvormingen bij het ongeboren kind veroorzaken.

Met behulp van (micro)dermabrasie, laser- of peelingtherapie kunnen de littekens veroorzaakt door acne behandeld worden. Hiermee wordt de bovenste laag van de huid weggehaald, waardoor nieuwe huid ontstaat.

Meestal gaat acne vanzelf over. Als je last hebt van puisten is het belangrijk de huid goed en voorzichtig te reinigen. Dit kan met een milde reiniging en lauwwarm water. Je verkleint dan de kans op ontstekingen. Hierna moet je je huid goed droogdeppen. Ook zonlicht kan helpen tegen acne. Gezichtscrème en cosmetica kunnen ook van invloed zijn op de vorming van puistjes, dus misschien kan het helpen om van product te wisselen.