Afasie

Wat is afasie?

Afasie is een taalstoornis waarbij je taalvermogens aangetast zijn of verdwenen. De letterlijke betekenis van afasie is ‘niet spreken’. Anders dan bij bijvoorbeeld dementie, worden de geestelijke vermogens van de patiënten in de regel niet aangetast. Afasie ontstaat door een hersenletsel, bijvoorbeeld bij een beroerte. Er zijn vele soorten afasie, afhankelijk van het hersengebied dat is aangedaan:

  • Afasie van Broca. Hierbij kun je gebrekkig spreken en schrijven, spreek je vaak in telegramstijl en heb je moeite met woorden vinden. Je hebt meestal geen problemen met het begrijpen van gesproken en geschreven taal.
  • Afasie van Wernicke. Met deze vorm kun je vloeiend spreken, maar de gebruikte woorden hebben geen betekenis en de zinnen kloppen niet. Ook heb je moeite met het begrijpen van taal.
  • Globale afasie. Dit is de ernstigste vorm van afasie. Het is een combinatie van Broca’s afasie en Wernicke’s afasie, wat inhoudt dat je niet kunt praten en anderen niet kunt begrijpen.
  • Hierbij kun je wel praten en taal begrijpen, maar je kunt niet herhalen wat je eerder gezegd hebt.
  • Amnetische afasie. Dit is de minst ernstige vorm van afasie. Je kunt vloeiend praten en de zinnen kloppen, maar soms heb je moeite met het vinden van woorden.

De oorzaak van afasie is een hersenbeschadiging. Meestal is de linkerhersenhelft getroffen. In de linkerhersenhelft bevindt zich namelijk bij de meeste mensen het taalcentrum.

De oorzaak van de hersenbeschadiging is meestal een bloedvataandoening, zoals een cerebro vasculair accident (CVA), in de volksmond een beroerte. Het hersenletsel kan echter ook ontstaan door bijvoorbeeld een infectie of een hersentumor.

Er zijn veel verschillende soorten afasie. Bij alle soorten heb je problemen met taal. Soms heb je problemen met praten en soms heb je problemen met het begrijpen van taal. Een combinatie hiervan is ook mogelijk.

Apraxie
Soms is apraxie een bijkomend probleem bij afasie. Dit houdt in dat je een handeling moeilijk kunt uitvoeren op bevel, terwijl je dit normaal gesproken wel automatisch kunt uitvoeren. Apraxie kan ook problemen geven bij het plannen van de volgorde van handelingen.

Voor afasie bestaat geen behandeling en volledig herstel is dan ook meestal niet mogelijk. Meestal krijg je wel logopedie, waardoor je je beter kunt redden met de taalproblemen. De logopedie bij afasie is erop gericht om het begrijpen, spreken, lezen en schrijven te verbeteren. De logopedieoefeningen zijn afgestemd op het individu. Over het algemeen bestaat de spraaktherapie uit twee onderdelen:

  • Oefeningen om communicatieve vaardigheden binnen een bepaalde situatie te verbeteren. Zo oefen je bijvoorbeeld wat je allemaal kunt zeggen bij een ontmoeting met een vriend.
  • Oefeningen om vaardigheden die je nodig hebt bij een bepaalde taak, te herstellen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan hardop lezen terwijl je de woorden tegelijkertijd waarneemt en uitspreekt.

De behandeling gaat door zolang je therapeut of arts ziet de dat je er baat bij hebt. In sommige gevallen wordt je ook geopereerd, met als doel de oorzaak van de afasie weg te nemen. Dit is mogelijk als een gezwel druk uitoefent op een deel van de hersenen en zo afasie veroorzaakt.