Alvleesklierkanker (Pancreascarcinoom)

Wat is alvleesklierkanker?

Alvleesklierkanker is een vorm van kanker die zich bevindt in de alvleesklier. De alvleesklier (of pancreas) ligt in de buikholte. Deze langwerpige klier maakt enzymen en hormonen die nodig zijn voor ons dagelijks functioneren. De enzymen zijn met name betrokken bij de vertering van voedsel. De hormonen beïnvloeden de spijsvertering en het functioneren van de darmen. De alvleesklier maakt bijvoorbeeld ook insuline aan, wat belangrijk is bij het regelen van het bloedsuiker gehalte.

Als je alvleesklierkanker hebt, dan is ergens in dat orgaan iets fout gegaan bij de opbouw van nieuwe cellen. Ze zijn ongecontroleerd gaan delen waardoor een tumor of gezwel in het orgaan is ontstaan. Deze gezwellen kunnen goedaardig of kwaadaardig zijn. Goedaardige gezwellen groeien niet door andere weefsels heen en zijn dus relatief ongevaarlijk. Bij kwaadaardige tumoren kunnen de cellen in omliggende weefsels en organen binnendringen. In dit geval is er sprake van kanker. In de alvleesklier komen verschillende soorten cellen voor, die kunnen leiden tot verschillende vormen van kanker.

De precieze oorzaak van alvleesklierkanker kan niet worden aangegeven. Wel zijn er een aantal risicofactoren bekend die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van kanker aan de alvleesklier.

  • Roken
  • Een chronische ontsteking van de alvleesklier
  • Erfelijke aanleg
  • Leeftijd: vooral ouderen hebben een hogere kans op alvleesklierkanker

Symptomen van alvleesklierkanker ontstaan over het algemeen pas als de kanker ook omliggende weefsels heeft aangetast. Hierbij kun je denken aan de lever, galblaas en galwegen. Het is dus ook afhankelijk van de tumor en de plaats ervan van welke symptomen je last hebt. Vaak voorkomende symptomen van kanker aan de alvleesklier zijn:

  • Een zeurende pijn boven of midden in de buik of rug
  • Een verstoord ontlastingspatroon
  • Minder eetlust
  • Gewichtsverlies
  • Geelzucht (als de galwegen afgesloten zijn)
  • Vermoeidheid en lusteloosheid (als de galwegen afgesloten zijn)
  • Donkere urine (als de galwegen afgesloten zijn)

Het is belangrijk om te bedenken dat deze symptomen ook te maken kunnen hebben met andere aandoeningen dan alvleesklierkanker. Bij geelzucht is het belangrijk om contact op te nemen met je huisarts. Als de andere symptomen aanhouden, is contact met de huisarts ook aan te raden.

Als de huisarts vermoedt dat er sprake is van alvleesklierkanker, dan zal hij je doorsturen naar het ziekenhuis. De specialist in het ziekenhuis zal lichamelijk onderzoek doen en kan ook gebruikmaken van:

  • Echografie: Bij echografie worden weefsels en organen in het lichaam zichtbaar gemaakt met behulp van geluidsgolven. Een gezwel of tumor kan zo in beeld gebracht worden.
  • CT-scan: Tijdens een CT-scan wordt met behulp van een computer en röntgenstraling een beeld gemaakt van organen en weefsels. Vaak wordt contrastvloeistof gebruikt om het beeld nog duidelijker te maken. Op het beeld kunnen tumoren of gezwellen zichtbaar gemaakt worden.
  • ERCP-onderzoek: Het zogenaamde endoscopische retrograde cholangio-pancreaticagrafie onderzoek. Dit onderzoek vindt plaats met behulp van een röntgenapparaat en een slang waarop een camera bevestigd is. Door de slang en camera via de mond in te brengen, kunnen de galwegen en afvoerwegen van de alvleesklier in beeld gebracht worden.

Als de specialist heeft geconstateerd dat er sprake is van alvleesklierkanker, zal er gekeken worden in welke stadium de kanker zich bevindt. Dit heeft invloed op de behandeling.

De prognose van of levensverwachting bij alvleesklierkanker is afhankelijk van het moment van ontdekking van de ziekte. Als de ziekte in een vroeg stadium wordt ontdekt, dan is de kans op genezing over het algemeen groter. De symptomen van alvleesklierkanker zijn echter niet specifiek waardoor de ziekte meestal pas in een later stadium wordt ontdekt. Hierdoor zijn een aantal behandelmethoden vooral gericht op vermindering van de klachten en niet op genezing.

De meest toegepaste behandelingen bij alvleesklierkanker zijn:

  • De precieze omvang van de operatie is afhankelijk van de tumor. Je specialist kan hier meer informatie over geven.
  • Plaatsen van een buisje. Dit zorgt ervoor dat de galwegen niet langer verstopt zijn.
  • Behandeling met celdodende of celdelingremmende medicijnen (chemotherapie). Chemotherapie kan gegeven worden om pijn te bestrijden als genezing niet langer mogelijk is. Ook kan chemotherapie na een operatie worden ingezet om eventueel achtergebleven tumorcellen in het lichaam te vernietigen.
  • Bestraling (radiotherapie). Bestraling is een plaatselijke behandeling. Meestal heeft deze behandeling tot doel om de kankercellen te vernietigen, terwijl gezonde cellen zo veel mogelijk gespaard blijven.
  • Goede pijnbestrijding is erg belangrijk om de ziekte draaglijker te maken.