Anafylactische shock

Wat is een anafylactische shock?

In het kort:

  • Een anafylactische shock is een ernstige allergische reactie op lichaamsvreemde stoffen (allergenen).
  • Allergenen die een sterke reactie veroorzaken zijn onder andere het gif van een wesp of pinda’s.
  • Een spoor van een allergeen kan al genoeg zijn om een anafylactische shock te veroorzaken.
  • Symptomen van een anafylactische shock zijn onder andere een opgezwollen gezicht en jeuk.
  • Een anafylactische shock kan gelijk of binnen een uur na aanraking met een allergeen ontstaan.
  • Als je een anafylactische shock hebt is het belangrijk om snel te handelen door middel van het inspuiten van adrenaline. Soms is een ziekenhuisopname nodig.
  • Een anafylactische shock kan worden voorkomen door contact met allergenen die een reactie veroorzaken te vermijden.

Over een anafylactische shock

Een anafylactische shock is een acute, hele ernstige allergische reactie op een lichaamsvreemde stof. Zo’n anafylactische shock kan levensbedreigend zijn als je niet snel en goed behandeld wordt. Als je een anafylactische shock hebt, wordt er een heel heftige systemische immuunreactie op gang gebracht in je lichaam. De reactie kan overal je hele lichaam schade aanrichten en als het niet snel wordt behandeld, blijft de reactie alsmaar doorgaan.

Een anafylactische shock wordt ook wel anafylactische reactie of gewoon anafylaxie genoemd.

Anafylactische shocks worden veroorzaakt door een allergeen. Een allergeen is een lichaamsvreemde stof die een allergische reactie kan veroorzaken. Het is de stof waar je allergisch voor bent. Er zijn een heleboel verschillende allergenen. Een bekend voorbeeld is een sterke reactie op een bijen- of wespensteek. Andere voorbeelden van allergenen zijn voedselbestanddelen (zoals pinda’s, noten en melk), bepaalde geneesmiddelen en natuurlatex. In sommige gevallen is zelfs een spoor van zo’n allergeen genoeg om een anafylactische shock te veroorzaken.

Als je een anafylactische shock hebt, valt je immuunsysteem een bepaald allergeen aan. Een bepaalde stof van je immuunsysteem, namelijk immunoglobuline-E (IgE), is verantwoordelijk voor deze aanval. De IgE zorgt ervoor dat bepaalde witte bloedcellen (mestcellen) heel veel histamine gaan produceren. Histamine is de stof die de symptomen van een allergische reactie veroorzaakt.

Als je voor het eerst in aanmerking komt met een allergeen, moet er eerst IgE tegen dit allergeen worden aangemaakt. Dit proces heeft sensibiliseren. Pas de volgende keer dat je in aanraking komt met het allergeen, valt het IgE aan en ontstaat er een allergische reactie.

Als je een anafylactische shock hebt, worden er in de mestcellen grote hoeveelheden histamine geproduceerd. De histamine die vrijkomt, veroorzaakt een snel opkomend ontstekingsproces. Door histamine verwijden je bloedvaten, waardoor vocht uit je bloedbaan naar je weefsels gaat. Als je een anafylactische reactie hebt, kun je last hebben van de volgende verschijnselen:

  • Lage bloeddruk
  • Duizeligheid en flauwvallen
  • Opgezwollen gezicht en hals tong en lippen
  • Ademhalingsmoeilijkheden (door slijmvlieszwelling met als gevolg vernauwde luchtwegen)
  • Jeuk
  • Braken
  • Angst

Een anafylactische shock kan gelijk ontstaan nadat je in contact bent gekomen met het allergeen. In sommige gevallen kan het ook langer duren totdat je de reactie krijgt, maar meestal ontstaat een anafylactische shock binnen een uur na het contact met het allergeen. Bij een hele ernstige anafylactische shock kunnen je bloedvaten zo snel verwijden dat er een levensgevaarlijke shocktoestand ontstaat.

Als je een anafylactische shock hebt, is het belangrijk om snel te handelen. Als je al eerder allergische reacties hebt gehad, kan het zijn dat je een pen bij je draagt, waarmee je adrenaline in je bovenbeen kunt spuiten. Ambulancepersoneel heeft ook altijd een zo’n pen bij zich, dus zij kunnen ook adrenaline inspuiten. Als de anafylactische reactie ernstig is, zul je waarschijnlijk naar het ziekenhuis gebracht worden, waar je extra zuurstof en medicijnen via het infuus krijgt toegediend. Verder kan het ook zijn dat je antihistamine krijgt, waardoor de productie van histamine wordt geremd. Ook kun je medicijnen krijgen waardoor je bloedvaten weer vernauwen en waardoor je bloeddruk weer normaal wordt. Waarschijnlijk moet je een tijdje in het ziekenhuis blijven totdat de reactie helemaal over is.

Voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen. Als je weet dat je ergens allergisch voor bent, zul je moeten proberen om contact met het allergeen te vermijden.