Anticonceptie

Wat is anticonceptie?

Anticonceptie is het tegengaan (anti) van de bevruchting (conceptie). De meeste vrouwen in Suriname maken gebruik van een anticonceptiemiddel. Sommige middelen kun je gewoon halen bij de apotheek of drogisterij. Voor andere heb je een verwijzing van je huisarts nodig. Hieronder een overzicht van de verschillende anticonceptiemiddelen.

  • Anticonceptiepil
  • Anticonceptiepleister
  • Anticonceptiering
  • Anticonceptiestaafje
  • Condoom
  • Hormoonspiraaltje
  • Koperspiraaltje
  • LH-RH antagonisten
  • Mannenpil
  • Morning-After middelen
  • Pessarium
  • Prikpil
  • Progesteronpreparaten
  • Sterilisatie
  • Vrouwencondoom

Anticonceptiemiddelen

De pil is het bekendste anticonceptiemiddel. De pil is een uiterst betrouwbaar voorbehoedsmiddel, omdat het op verschillende manieren bescherming biedt. Het slijm van de baarmoedermond wordt dikker, zodat spermacellen de baarmoeder niet in kunnen komen. Ook het baarmoederslijmvlies verandert, zodat dat er geen bevruchte eicel kan nestelen. Hiernaast zorgt de pil ervoor dat er geen eisprong plaatsvindt.

Er zijn vele anticonceptiepillen op de markt. Hierin wordt onderscheid gemaakt tussen de combinatiepil, die de hormonen oestrogeen en progestageen bevat, en de pil zonder oestrogeen.

De combinatiepil moet je drie weken lang op ongeveer hetzelfde tijdstip innemen. Hierna heb je een stopweek waarin de pil niet wordt geslikt. Ook in de stopweek ben je beschermd tegen zwangerschap. In deze stopweek laat het slijmvlies los en wordt je ongesteld. Dit heet ook wel een onttrekkingsbloeding. Meestal is deze bloeding minder hevig en pijnlijk als een normale menstruatie (zonder gebruik van anticonceptie). Als je menstruatie wilt overslaan of verzetten, kun je de pil in de stopweek ‘doorslikken’. Je gaat dan gewoon verder met de volgende strip.

Helaas kent de anticonceptiepil een aantal bijwerkingen, zoals een verminderd libido, migraine en depressiviteit. Je kunt op ieder moment stoppen met het gebruik van de anticonceptiepil. Houd er wel rekening mee dat het even duurt voordat je weer regelmatig ongesteld wordt. Je lichaam moet namelijk zijn eigen hormoonproductie weer normaliseren.

De anticonceptiepleister plak je op een schoon, droog en gezond stukje huid. De pleister geeft een week lang gelijkmatig hormonen af. Deze hormonen komen via de huid rechtstreeks in de bloedbaan. Je draagt de pleister een week en vervangt hem steeds op dezelfde dag. Na drie achtereenvolgende pleisterweken is de vierde week pleistervrij. In deze week wordt je ongesteld. De stopweek mag tot 3 weken worden uitgesteld.

Als de pleister geheel of gedeeltelijk loslaat, moet je binnen 24 uur een nieuwe pleister plakken.

De anticonceptiering is een flexibele ring die je in je vagina draagt. Je brengt de ring één keer per maand in waarna je hem drie weken onafgebroken draagt. In je vagina geeft de ring elke dag hormonen aan je lichaam af om een zwangerschap te voorkomen. Na die drie weken verwijder je de vaginale ring en gooi je hem weg. Dan heb je een stopweek waarin je ongesteld wordt. Na de stopweek begin je met een nieuwe ring.

Omdat je niet iedere dag aan je anticonceptie hoeft te denken is dit een zeer betrouwbaar middel. Andere voordelen zijn de lage en gelijkmatige dosering van hormonen, een regelmatige menstruatie en betrouwbaarheid na braken of buikgriep met diarree.

Het anticonceptiestaafje geeft 3 jaar lang betrouwbare bescherming tegen zwangerschap. Het feit dat je je anticonceptie niet kunt vergeten, maakt het tot een zeer betrouwbaar middel. Het staafje is gemaakt van onafbreekbaar kunststof met een lengte van vier centimeter en een diameter van twee millimeter. Het staafje wordt door een arts onder de huid in de bovenarm geplaatst en geeft daar een kleine dosis hormonen af. Door deze hormonen vindt er geen eisprong plaats.

Het anticonceptiestaafje heeft geen stopweek. Je kunt dus zelf geen invloed uitoefenen op de timing van je menstruatie.

Een condoom is een rubberen hoesje dat om de penis wordt aangebracht. De zaadlozing komt terecht in het condoom in plaats van de vagina, de anus of de mond. Een condoom beschermt je niet alleen tegen ongewenste zwangerschappen, maar ook tegen hiv/aids en andere geslachtsziekten. Om de betrouwbaarheid te verhogen, kan je gebruikmaken van een zaaddodende crème of pasta.

Het hormoonspiraaltje wordt in je baarmoeder geplaatst. Het bevat het hormoon levonorgestrel. Dit hormoon wordt geleidelijk afgegeven aan je baarmoederwand en zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies niet meer wordt opgebouwd. Het blijft dus ongeschikt voor een zwangerschap. Ook wordt het slijm in de baarmoederhals slecht doorgankelijk voor zaadcellen.

Het hormoonspiraaltje biedt 5 jaar bescherming tegen zwangerschap en moet daarna vervangen worden. Het is een zeer betrouwbare methode omdat je niet iedere dag aan je anticonceptie hoeft te denken en het dus niet kan vergeten.

Het hormoonspiraaltje heeft geen stopweek. Je kunt dus zelf geen invloed uitoefenen op de timing van je menstruatie.

Het koperspiraaltje (niet-hormonaal anticonceptiemiddel) is een T-of anker-vormig plastic staafje, met een koperdraadje om de verticale poot gewikkeld. Het koper maakt de spermacellen inactief. Hiernaast duwt het staafje tegen de baarmoederwand, waardoor het baarmoederslijmvlies zich niet goed kan ontwikkelen. Daardoor kan een bevruchte eicel niet innestelen. Bovendien heeft het koper een dusdanige werking dat het bevruchte eicellen vernietigt.

Het koperspiraaltje heeft geen stopweek. Je kunt dus zelf geen invloed uitoefenen op de timing van je menstruatie.

Het plaatsen en verwijderen van een koperspiraaltje gebeurt door een arts.

LH/RH-agonisten zijn medicijnen die de periode na de laatste menstruatie nabootsen. De eierstokken produceren geen hormonen meer en de activiteit van de eierstokken komt stil te liggen. Hierdoor blijft de menstruatie uit en vindt er geen eisprong plaats. Het baarmoederslijmvlies wordt niet opgebouwd en afgestoten. De vrouw kan de zelfde bijwerkingen ervaren als bij de overgang, bijvoorbeeld opvliegers en een verminderd libido.

De mannenpil is een pil of een klein implantaat dat de zaadcelproductie stillegt. Onderzoek naar dit anticonceptiemiddel voor mannen is nog in volle gang. Het middel is dan ook nog niet verkrijgbaar.

Als je zonder voorbehoedsmiddelen hebt gevreeën, kun je kiezen voor morning-aftermiddelen. Deze verminderen de kans op een zwangerschap. Er bestaan drie soorten morning-aftermiddelen: een lichte pil, een zware pil en een spiraaltje. Een morning-aftermiddel moet binnen 72 uur na de onbeschermde seks gebruikt worden. De betrouwbaarheid van de morning-afterpil hangt af van een aantal factoren, bijvoorbeeld of je de pillen op tijd inneemt. Het spiraaltje is zeer betrouwbaar. Morning-after middelen beschermen je niet tegen SOA’s.

Het pessarium is een rubber kapje dat je voordat je seks hebt in de vagina inbrengt. Het kapje sluit de baarmoedermond af en voorkomt dat er zaadcellen in de baarmoeder kunnen komen. Er zijn verschillende maten variërend van 6 tot 10 centimeter doorsnede. Je huisarts kan de juiste maat voor je bepalen. Omdat het pessarium meestal niet volledig afsluit, moet je het kapje vooraf insmeren met een zaaddodende pasta. Na het vrijen, moet het pessarium 8 uur blijven zitten. Daarna kun je het verwijderen, afspoelen en opnieuw gebruiken.

De prikpil is één van de meest betrouwbare voorbehoedsmiddelen na de bevalling. Hierbij wordt een stofje dat lijkt op het natuurlijk hormoon progesteron via injectie ingebracht door de arts. Door deze stof komt de eicel niet volledig tot ontwikkeling en vindt er geen eisprong plaats. De eicel kan daarom niet bevrucht worden. De prikpil heeft geen stopweek. Je kunt dus zelf geen invloed uitoefenen op de timing van je menstruatie.

Progesteronpreparaten voorkomen een eisprong en daardoor een menstruatie. Deze preparaten moeten dagelijks worden ingenomen en kunnen niet altijd een bloeding voorkomen.

Sterilisatie kan zowel bij de man als bij de vrouw worden toegepast. In principe ben je na sterilisatie blijvend onvruchtbaar. Steriliseren is dus alleen een goede keuze als je zeker weet dat je geen kinderen meer wilt.

Bij mannen worden tijdens een sterilisatie of vasectomie de zaadleiders afgesloten. Hierdoor zal tijdens het vrijen alleen zaadvocht zonder zaadcellen vrijkomen. Er kan dus geen bevruchting plaatsvinden.

Bij vrouwen worden tijdens een sterilisatie de eileiders afgesloten. Hierdoor kunnen zaadcellen de eicel niet meer bereiken. Ook hierdoor kan dus geen bevruchting meer plaatsvinden.

Het vrouwencondoom moet door de vrouw in de vagina geschoven worden. Het zorgt er bij juist gebruik voor dat de zaadcellen van de man worden opgevangen en dus niet in de vagina terechtkomen. Een vrouwencondoom beschermt je niet alleen tegen ongewenste zwangerschappen, maar ook tegen geslachtsziekten. Om de betrouwbaarheid te verhogen, kun je gebruikmaken van een zaaddodende crème of pasta.