Antisociale persoonlijkheidsstoornis

De oorzaak van een antisociale persoonlijkheidsstoornis is niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk heeft een mix van genetische, omgevings-, biologische en psychologische factoren te maken met het ontwikkelen van deze persoonlijkheidsstoornis. Onderzoek wijst uit dat er vaak sprake is van een erfelijke hersenafwijking waardoor er een aanleg is voor het ontwikkelen van deze stoornis. Echter betekent deze erfelijke afwijking niet dat iemand per definitie een persoonlijkheidsstoornis ontwikkelt.

Vaak zijn er andere factoren in de omgeving die ervoor zorgen dat iemand met aanleg ook daadwerkelijk de stoornis ontwikkelt. Opgroeien in armoede en het hebben van ‘foute’ vrienden zijn hierbij van invloed. Een antisociale persoonlijkheidsstoornis ontstaat al in de jeugd en komt rond de puberteit tot uiting. Vaak gaat het dan om kinderen die moeilijk opvoedbaar zijn. Het ontbreken van duidelijke regels, inconsequentie, lijfelijke straffen en het ontbreken van liefde worden hierbij vaak gezien.

De symptomen van een antisociale persoonlijkheidsstoornis zijn:

• Vaak liegen
• Ruzie maken
• Impulsief gedrag
• Prikkelbaar
• Agressief en gewelddadig
• Gebrekkig geweten, bijvoorbeeld geen schuldgevoelens als ze een ander gekwetst, mishandeld of bedrogen hebben.
• Onverantwoordelijk gedrag, bijvoorbeeld de wet overtreden

De diagnose antisociale persoonlijkheidsstoornis wordt gesteld aan de hand van de door de DSM 4 opgestelde criteria. DSM staat voor Diagnostic and Statistical Manual of mental disorders en is een Amerikaans handboek die de meeste landen als standaard zien bij de diagnostiek van psychische stoornissen. Voldoet men aan tenminste drie van de zeven criteria dan volgt een diagnose.

De 7 criteria volgens de DSM 4 zijn:

• De persoon is niet in staat zich te conformeren aan de maatschappelijke norm dat men zich aan de wet moet houden, dit blijkt uit herhalingen en eventuele arrestaties.
• De persoon handelt oneerlijk, zoals blijkt uit herhaaldelijk liegen, gebruikt valse namen of bezwendelt anderen ten behoeve van eigen voordeel of plezier.
• Is impulsief of kan niet vooruitplannen.
• Prikkelbaarheid en agressiviteit leiden tot vechtpartijen of geweldpleging.
• Vertoont roekeloze onverschilligheid voor de veiligheid van zichzelf of anderen.
• Er is sprake van constante onverantwoordelijkheid, zoals het niet in staat zijn geregeld werk te behouden of financiële verplichtingen na te komen.
• Het ontbreken van spijtgevoelens, zoals blijkt uit de ongevoeligheid voor of het rationaliseren van het feit anderen gekwetst, mishandeld of bestolen te hebben.

Voor een diagnose dient men tenminste 18 jaar oud te zijn, al symptomen te vertonen van voor het vijftiende levensjaar en komen de antisociale gedragingen niet alleen tot uiting wanneer de persoon zich in een psychose en of manische periode bevindt.

Voor de behandeling van een antisociale persoonlijkheidsstoornis is in de wetenschap nog geen antwoord gevonden. Ondanks dat er diverse onderzoeken zijn gedaan, bestaat er nog geen behandeling voor een antisociale persoonlijkheidsstoornis waarvan men met zekerheid kan zeggen dat deze effectief is. Soms wordt psychotherapie of psychosociale therapie ingezet en soms medicatie voor bijkomende psychiatrische symptomen.

• Kinderen met een gedragsstoornis moeten al op zeer jonge leeftijd worden behandeld om zo de kans op het ontwikkelen van een echte antisociale persoonlijkheidsstoornis te verkleinen. Als je vermoedt dat je kind een gedragsstoornis heeft, wacht dan niet te lang met het zoeken van hulp. Een gedragsstoornis heeft kans om later uit te groeien tot een antisociale persoonlijkheidsstoornis. Hulp bij een gedragsstoornis heeft dus een preventieve werking en moet bovendien gericht zijn op het gehele gezin.
• Hulp vragen is voor iemand met een antisociale persoonlijkheidsstoornis erg moeilijk. Daarnaast zien zij vaak niet dat zij een probleem hebben. Het omgaan met of het helpen van iemand met een antisociale persoonlijkheidsstoornis kan dan ook erg lastig zijn. Adviezen voor het omgaan met zo’n persoon zijn:
• Verzamel kennis over het onderwerp en ga actief aan de slag met het onderwerp
• Stel duidelijke grenzen. Bereid je voor dat mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis vaak liegen en stelen.
• Probeer situaties te relativeren. De acties die zo’n persoon doet zijn vaak niet persoonlijk gericht op jou maken komen voort vanuit de stoornis.
• Zoek en houd contact met anderen. Neem af en toe afstand van de persoon met de stoornis en ga leuke dingen met anderen doen.