1. Startpagina SZF
  2. Gezondheidsencyclopedie
  3. A
  4. Autisme (Kernautisme, Kannersyndroom)

Autisme (Kernautisme, Kannersyndroom)

Wat is autisme?

In het kort:

  • Bij autisme werken de hersenen anders dan bij andere mensen. Daardoor heeft een autist over het algemeen problemen bij sociale interactie, communicatie, gedrag en spel.
  • Klassiek autisme is een autismespectrumstoornis (ASS).
  • De precieze oorzaak van autisme is niet bekend. Erfelijkheid kan een rol spelen bij het ontstaan van autisme.
  • Autisme is te herkennen aan veel verschillende symptomen. Enkele verschijnselen zijn: een beperkte woordenschat, veel staren en herhalende trekjes of bewegingen maken.
  • Autisme is niet te genezen. Voorbeelden van behandelingen bij autisme zijn medicatie en psychotherapeutische hulp.
  • Ken je iemand met autisme? Wees duidelijk in je communicatie en wees voorspelbaar.

Over autisme

Autisme is een ontwikkelingsstoornis die een neurobiologische oorzaak heeft. Hierdoor werken de hersenen bij autisme anders dan bij andere mensen. Autisme uit zich op verschillende wijzen, maar over het algemeen treden problemen op bij sociale interactie, communicatie, gedrag en spel. Volgens de officiële diagnose moeten de kenmerken van autisme vóór het derde levensjaar aanwezig zijn. Autisme is niet altijd even stabiel. Het gedrag kan veranderen en het autisme kan in ernst toenemen of juist afnemen. Autisme is niet te genezen. Niet alleen als kind, maar ook als volwassene kun je dus last hebben van autistische kenmerken.

Klassiek autisme is één van de autismespectrumstoornissen (ASS). Andere autismespectrumstoornissen zijn onder andere:

  • Syndroom van Asperger
  • PDD-NOS

Autisme wordt ook wel kernautisme of Kannersyndroom genoemd.

Klassiek autisme moet niet verward worden met gedragsproblemen die veroorzaakt worden door bijvoorbeeld ADHD of ADD.

Autisme wordt veroorzaakt doordat de hersenen van mensen met een autismespectrumstoornis anders werken dan die van andere mensen. We spreken van een neurobiologische oorzaak.

De oorzaak van deze ‘andere hersenen’ bij klassiek autisme is niet precies bekend. Wel is bekend dat erfelijkheid van invloed kan zijn op het ontstaan van autisme. Hoe deze overerving precies plaatsvindt en op welke genen de defecten of problemen liggen, is nog onduidelijk. Andere factoren die waarschijnlijk een rol spelen bij het ontstaan van autisme zijn: omstandigheden tijdens de zwangerschap (zoals gebruik van medicatie) of bevalling (zuurstofgebrek) en/of een hoge leeftijd van de ouders.

Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat de hersenen van autisten anders werken dan de hersenen van gezonde mensen. Waarnemingen geven autisten niet één groot beeld, maar losse fragmenten die weinig verband lijken te hebben. Hoe deze verschillen in de hersenen precies ontstaan, is nog niet duidelijk.

Als je autistisch bent, heb je vaak moeite met contact maken met anderen. Er zijn drie vlakken waarin je de kenmerken of symptomen van autisme kunt verdelen:

  • Sociaal gedrag
  • Communicatie
  • Gebrek aan verbeelding en flexibiliteit

Sociaal gedrag

  • Moeite hebben met het maken van oogcontact, maar ook veel staren.
  • Moeite met contact maken met andere mensen.
  • Afstand houden van andere mensen en het niet fijn vinden om aangeraakt te worden.
  • Weinig interesse in andere mensen tonen, je kunt je ook moeilijk in anderen inleven.

Communicatie

  • Een beperkte woordenschat
  • Vaak en lang over hetzelfde praten
  • Zinnen of woorden steeds herhalen
  • Moeilijk uit je woorden komen
  • Moeite hebben om anderen te begrijpen
  • Een achterstand in de ontwikkeling van gesproken taal
  • Gebrek aan verbeelding en flexibiliteit
  • Zichzelf herhalende trekjes of bewegingen maken
  • Moeite hebben met (plotselinge) veranderingen en hier weerstand tegen bieden
  • Veel dingen herhalen
  • Dwangmatig handelen en bijzondere rituelen
  • Veel behoefte hebben aan regelmaat en structuur

Behalve deze symptomen kun je bij autisme last krijgen van:

  • Onhandige en stijve motoriek
  • Driftbuien
  • Overgevoeligheid voor bepaalde geluiden, beelden of temperaturen

Autisme is bij niemand hetzelfde, iedereen met een autistische stoornis heeft zijn eigen kenmerken en symptomen van autisme.

Hoe ziet de behandeling van autisme eruit?

  • Autisme is niet te verhelpen. Wel zijn er behandelingen die kunnen helpen om de symptomen van autisme te verminderen:
  • Educatieve en psychotherapeutische hulp. Hulp kan bestaan uit het voorlichten van de autist en de directe omgeving. Met behulp van psychotherapie kan verder geprobeerd worden om de problemen zoveel mogelijk te verminderen.
  • Als je autistisch bent, kun je baat hebben bij veel structuur in je omgeving. De structuur geeft je houvast. Je kunt hierbij denken aan duidelijke dag- of weekplanning. Bij autisme heb je vaak moeite met verandering of plotselinge gebeurtenissen. Dus als je van tevoren weet wat er die dag of week allemaal moet gebeuren kun je je daarop voorbereiden.
  • De medicijnen helpen niet tegen het autisme, wel kunnen de medicijnen helpen om ongewenst (agressief) gedrag te verminderen.
  • Directe begeleiding kan helpen bij iemand met autisme. Begeleiding in het dagelijks leven of in specifieke omstandigheden kunnen de klachten van een autist verminderen. Sommige mensen met autisme kunnen niet goed voor zichzelf zorgen. Hierdoor kan het nodig zijn dat er ondercuratelestelling of onderbewindstelling wordt toegepast. In minder ernstige gevallen kan mentorschap uitkomst bieden.

  • Wees duidelijk in je communicatie. Communiceer één ding tegelijk en gebruik duidelijke korte, concrete zinnen.
  • Wees voorspelbaar en geef het op tijd aan wanneer iets, in bijvoorbeeld de planning, gaat veranderen.
  • Straf kinderen met autisme niet, dit begrijpen ze niet. Stel duidelijke regels, autistische kinderen kunnen zich daar goed aan houden. Als je boos bent op iemand anders, geef dat dan aan bij je autistische kind, zodat het begrijpt dat je boosheid niet op hem is gericht.