Automutilatie

Wat is automutilatie?

Automutilatie of zelfbeschadiging is een psychische afwijking waarbij je jezelf bewust verwondt. De ernst van het beschadigingen kan variëren, maar het doel is nooit zelfdoding. Mensen verminken zichzelf om uiteenlopende redenen. Vaak is de automutilatie een manier om innerlijke pijn te verzachten met lichamelijke pijn. In de meeste gevallen is een persoonlijkheidsstoornis de achterliggende oorzaak. Automutilatie komt vaker bij vrouwen voor dan bij mannen.

Er zijn vele vormen van automutilatie, zoals snijden, krassen en branden van de huid, hoofdbonken of het uittrekken van haar. Automutilatie kan blijvende littekens veroorzaken. Ook krijg je last van gevoelens van waardeloosheid, schuld en zelfhaat.

Automutilatie is verslavend. Bij zelfverminking komt namelijk het verslavende hormoon endorfine vrij. Dit is een natuurlijke pijnstiller en kan ook een geluksgevoel geven. Hierdoor is het erg moeilijk om te stoppen met automutilatie.

 

De oorzaak van automutilatie is bij iedereen anders. Een persoonlijkheidsstoornis, zoals borderline, een psychose of schizofrenie, kan een mogelijke reden zijn. Automutilatie komt ook voor bij verstandelijk gehandicapten. Bij hen is het meestal het gevolg van tics.

Sommige patiënten vinden het moeilijk zichzelf te uiten en ontladen spanningen via automutilatie. Ook kunnen zij woede en andere emoties mogelijk uiten door zelfverminking. Zelfhaat kan ook een reden vormen tot automutilatie. Anderen mensen proberen nare herinneringen te onderdrukken door automutilatie. Automutilatie kan ook een schreeuw om hulp of aandacht zijn.

Automutilatie is meestal moeilijk te herkennen, omdat het zoveel mogelijk verborgen wordt voor de naaste omgeving. Shirts met lange mouwen of lange broeken worden gedragen om sneden en brandwonden te verbergen. Symptomen die zouden kunnen duiden op automutilatie zijn:

  • Weigeren om t-shirts, korte broeken of rokjes te dragen
  • Onverklaarbare zwellingen of ontstekingen. In zichzelf gekeerdheid.

Om automutilatie te kunnen behandelen moet de achterliggende oorzaak worden opgespoord. Dit kan met behulp van psychotherapie. Afhankelijk van de oorzaak en ernst kunnen hiernaast verschillende medicijnen worden voorgeschreven, zoals antidepressiva (SSRI), antipsychotica en stemmingsstabilisatoren. Als patiënten geen pijn ervaren bij de zelfverwonding kan het medicijn naltrexon worden voorgeschreven. Hiermee wordt de “beloningsrespons” van endorfine geblokkeerd.

Hiernaast kan het helpen bij automutilatie om tijdens de behandeling een dagboek bij te houden waarin je opschrijft wat er in je opkomt als je aan zelfverwonding denkt. Ook afleiding in de vorm van lichamelijke of geestelijke ontspanning kan een bijdrage tot herstel leveren.