Bijnieruitputting

Wat is bijnieruitputting?

Bijnieruitputting is een verzamelnaam voor allerlei klachten en een nog vrij onbekende aandoening. Daarnaast erkennen nog niet veel wetenschappers het bestaan van een bijnieruitputting. Een bijnieruitputting veroorzaakt veel klachten zoals vermoeidheid, depressie en is soms de oorzaak van een burn-out. Het is echter wel erg belangrijk dat alle andere aandoeningen die dezelfde klachten als een bijnieruitputting veroorzaken eerst worden uitgesloten voordat er aan een bijnieruitputting wordt gedacht.

De bijnieren bevinden zich bovenop de nieren en zijn verantwoordelijk voor de aanmaak van een aantal hormonen in ons lichaam, zoals:

  • Cortisol: zorgt voor een goed werkend immuunsysteem en remt ontstekingen
  • Adrenaline/noradrenaline: het ‘vluchthormoon’
  • Aldosteron: verantwoordelijk voor de vochthuishouding en bloeddruk
  • Testosteron en oestrogeen: de mannelijke en vrouwelijke geslachtshormonen

Bij stressprikkels worden de bijnieren gestimuleerd om deze hormonen aan te maken, bij een bijnieruitputting zijn de bijnieren te veel en te lang achter elkaar gestimuleerd waardoor ze door de ‘voorraad’ hormonen heen raken. Stresssituaties die de bijnieren stimuleren zijn bijvoorbeeld:

  • Hoge werkdruk
  • Financiële zorgen
  • Ongezonde levensstijl
  • Roken
  • Medicijnen

Een van de oorzaken van een bijnieruitputting is stress. Bijnieren reageren op allerlei soorten stressprikkels. Bij een langdurige disbalans tussen stressvolle situaties en ontspanningsmomenten loop je het risico op een bijnieruitputting. Het is daarom essentieel om na een stressvol moment te ontspannen zodat het lichaam zich herstelt. Doe je dit te vaak achter elkaar niet, dan blijft het lichaam hormonen uit de bijnieren putten, waardoor je snel door de voorraad hormonen heen bent en je een bijnieruitputting krijgt. Naast stress kan een bijnieruitputting ook komen door een tekort aan vitamine C en vitamine B5.

De symptomen van een bijnieruitputting zijn erg divers en verschillen naarmate je langer last hebt van een bijnieruitputting. Voor een bijnieruitputting heb je vaak last van chronische stress en indien deze langer voortduurt ervaar je symptomen die erkend worden als een burn-out. Bekende symptomen van een bijnieruitputting zijn:

  • Vermoeidheid
  • Duizelingen
  • Depressie
  • Drang naar zoetigheid en zout
  • Verergerde ontstekingen
  • Ontstaan of verergeren van allergieën
  • Lage bloeddruk
  • Moeite met slapen en opstaan
  • Auto-immuunziekten
  • Verlaagd libido

Nog niet alle artsen erkennen het bestaan van een bijnieruitputting. Daarnaast komen de symptomen van een bijnieruitputting ook voor bij andere aandoeningen, waardoor de diagnose bijnieruitputting lastig is of gewoonweg over het hoofd wordt gezien. Echter is het van belang dat alle andere mogelijke oorzaken voor je klachten zijn uitgesloten voordat men een bijnieruitputting constateert.

Bijnieruitputting komt in vier fases:

  • Fase 1 Het begin van de alarmfase
  • Fase 2 Alarmfase
  • Fase 3 Bijnieruitputting
  • Fase 4 Bijnierfalen

In fase 1 zijn de bijnieren nog goed in staat om hormonen aan te maken. Je hebt waarschijnlijk veel stress voor een belangrijke gebeurtenis zoals een sollicitatiegesprek. Je voelt je gedurende de dag meer opgewonden en slaapt ’s nachts minder goed. Ook voel je je met vlagen erg vermoeid.

In fase 2 raken je bijnieren al lichtelijk uitgeput. Je voelt je nog meer vermoeid en raakt sneller geïrriteerd. Je wordt soms midden in de nacht klaarwakker en ’s ochtends word je moe wakker. Veel mensen krijgen in deze fase een ernstige behoefte aan koffie en sommigen stappen in deze fase naar de dokter. Echter wijzen de resultaten van een bloedtest dan vaak nog niet op een bijnieruitputting.

Vanaf fase drie zijn de bijnieren niet goed meer in staat om cortisol te produceren. Je raakt steeds vermoeider en gaat waarschijnlijk meer tijd doorbrengen in bed. Sporten en productief zijn wordt steeds lastiger.

In fase vier zijn de bijnieren volledig uitgeput en is de scheidingslijn met de ziekte van Addison erg vaag. Het kan zijn dat je ernstig moet overgeven, last krijgt van diarree of zelfs flauwvalt.

Er bestaat geen officiële behandeling voor bijnieruitputting. Stress is een grote boosdoener voor een bijnieruitputting, daarom is het belangrijk om stress te reduceren in het dagelijkse leven. Zorg voor meer mentale rust. Probeer stressfactoren aan te pakken en te verminderen en zorg voor regelmatig en tijdig rusten. Daarnaast helpt het om een gezonde levensstijl aan te nemen. Sport regelmatig, eet gezond, slaap genoeg en vermijd bijnierstimulerende voedingsmiddelen zoals koffie en frisdrank.

Afhankelijk van in welke fase de bijnieruitputting zich bevindt kan het tot twee jaar duren om volledig te herstellen.