Burn-out

Wat is een burn-out?

In het kort:

  • Een burn-out is een gevolg van langdurige, emotionele overbelasting en stress.
  • Fysieke uitputting, verhoogde sensitiviteit, emotionele buien en verminderde persoonlijke bekwaamheid zijn symptomen van een burn-out.
  • Bij een burn-out ben je langere tijd over je grenzen heen gegaan, terwijl als je overspannen bent dit meestal een korte termijn oorzaak heeft.
  • Iedereen kan een burn-out krijgen.
  • Kortdurende psychotherapie of specialistische coaching worden vaak ingezet als behandeling.
  • Een gezonde balans tussen inspanning en ontspanning, ritme en regelmaat dragen bij aan een ontspannen leven en helpen klachten verminderen.

Over burn-out

Burn-out is een specifieke toestand van overspannenheid naar aanleiding van emotionele overbelasting. Als je een burn-out hebt voel je je “burned out”, of opgebrand. Je kunt geen energie meer vinden om werk te verrichten.

Om een burn-out aan te duiden wordt ook vaak de term overspannen gebruikt. Er is echt wel een belangrijk verschil tussen overspannenheid en een burn-out. Als je overspannen bent, heeft dit meestal een kortetermijn oorzaak. De directe aanleiding van de overspannenheid ligt meestal in het nabije verleden. Als je een burn-out hebt, dan ben je al langer over je grenzen heen gegaan. Overspannenheid wordt dan ook als voorstadium voor een burn-out beschouwd.

Een burn-out wordt vaak beschouwd als een werkgerelateerd probleem, maar dit hoeft niet altijd de oorzaak te zijn. Een burn-out ontstaat als gevolg van langdurige, emotionele overbelasting en stress. Iedereen kan een burn-out krijgen. Mensen met bepaalde karaktereigenschappen lopen vaak wel meer risico, zoals wanneer je erg perfectionistisch bent en de lat altijd hoog legt. In bepaalde beroepsgroepen komt burn-out relatief vaker voor, zoals in het onderwijs, de zorg en de zakelijke dienstverlening. Er is ook een verband tussen opleiding en werkdruk. Hoe hoger je bent opgeleid, hoe groter de kans op werkstress. Daarnaast zijn vrouwen gevoeliger voor burn-out dan mannen.

Bij een burn-out worden verschillende reacties onderscheiden: fysieke uitputting, verhoogde sensitiviteit, emotionele buien en verminderde persoonlijke bekwaamheid. Deze reacties hoeven niet gelijktijdig voor te komen. Specifieke symptomen van een burn-out zijn:

  • Onverschilligheid naar het werk toe: niet meer met plezier naar je werk gaan (als gevolg van vermoeidheid)
  • Slaapstoornissen
  • Vergeetachtigheid
  • Emotionele reacties (huilbuien)
  • Te lang en te veel over het werk piekeren
  • Niet meer kunnen genieten van dingen
  • Verandering in libido (meer of minder behoefte aan seks)
  • Chaotisch denken en handelen (niet meer helder kunnen nadenken)
  • Hoofd- en nekpijn
  • Verminderde weerstand
  • Verandering van eetlust (meer of minder eten)

Neurotische klachten zoals schuldgevoelens, angsten, depressies of obsessies manifesteren zich meestal in een latere fase.

Een burn-out wordt vaak behandeld met kortdurende psychotherapie of specialistische coaching. Hierbij gaat de behandelaar na hoe de burn-out ontstaan is. Daarnaast worden risicofactoren bekeken en aangepakt. De behandeling van een burn-out hangt af van de fase waarin je zit. Vaak gaat de patiënt tijdens de therapie zo snel mogelijk weer aan het werk. Thuis zitten helpt niet om van het probleem af te komen.

Als spanningsklachten voortkomt uit problemen op het werk, dient ook de bedrijfsarts ingelicht te worden. Deze kan bovendien begeleiding bieden bij de opbouw van de werkbelasting.

Ritme en regelmaat en een gezonde balans tussen inspanning en ontspanning vormen het geheim van een ontspannen leven. Als je iedere dag opnieuw moet improviseren, verg je meer van jezelf dan nodig is. Een vast rooster geeft rust. Als je energie weer een beetje op peil is moet je niet meteen weer gaan werken. Pas als je een goed georganiseerd leven hebt waarin geen chaos meer heerst en waar plaats is voor dingen die bevredigend zijn, breekt de laatste fase aan: die van de arbeidsintegratie. Beoefenen van een sport met sociaal element in de buitenlucht en de natuur zoals voetbal, tennis, samen wandelen en fietsen kan een goed hulpmiddel naar herstel zijn.