1. Startpagina SZF
  2. Gezondheidsencyclopedie
  3. C
  4. Cerebrale parese (Infantiele encefalopathie)

Cerebrale parese (Infantiele encefalopathie)

Wat is cerebrale parese?

In het kort:

• Bij cerebrale parese (CP of infantiele encefalopathie) is er sprake van een bewegingsstoornis.
• De oorzaak is een beschadiging van de hersenen voor het eerste levensjaar.
• Bekende symptomen van cerebrale parese zijn mobiliteitsproblemen, verminderde conditie en verslechterde motoriek.
• Eenmaal beschadigde hersencellen kunnen niet meer genezen. De behandeling is daarom gericht op revalidatie, eventueel in combinatie met medicatie.
• Soms is een operatie mogelijk om symptomen als spasticiteit te verminderen.

Over Cerebrale parese

Cerebrale parese (CP), ook wel infantiele encefalopathie genoemd, is een verzamelterm voor een combinatie van symptomen waarbij je moeite hebt met bewegen. Hierbij is de coördinatie van spieren aan één of beide kanten van het lichaam aangetast. De houding- en/of bewegingsstoornis is ontstaan door een hersenbeschadiging die voor of in het eerste levensjaar heeft plaatsgevonden.
Er zijn drie verschillende typen van cerebrale paresen:

• Spastische cerebrale parese
• Dyskinetische cerebrale parese
• Atactische cerebrale parese

Welk type cerebrale parese je krijgt door de hersenbeschadiging is afhankelijk van de plaats van de beschadiging. Hieronder vind je meer uitleg over de verschillende typen.

Spastische cerebrale parese
Deze vorm van cerebrale parese komt het meest voor. Als je spastische cerebrale parese hebt, heb je last van spierstijfheid en spasticiteit. Bij beweging verkrampen je spieren en op andere momenten voelen je spieren juist weer slap (parese). Bij spastische cerebrale parese kost het erg veel inspanning om een beweging uit te voeren.

Dyskinetische cerebrale parese
Deze vorm van cerebrale parese vormt ongeveer zes procent van de gevallen. Bij dyskinetische cerebrale parese heb je last van ongewilde bewegingen. Bij het type hyperkynetische CP maak je ongecontroleerde bewegingen. Deze zijn langzaam of snel en schokkend. Bij het type dystone CP maak je langzame, draaiende bewegingen. Bij prikkels reageert je lichaam met ongewilde bewegingen.

Atactische cerebrale parese
Atactische cerebrale parese vormt ook ongeveer zes procent van de gevallen. Bij deze vorm van CP heb je problemen met het coördineren van bewegingen en problemen met evenwicht. Je maakt schokkerige bewegingen en hebt geen normale spiercoördinatie.

Cerebrale parese wordt veroorzaakt door een beschadiging van je hersenen. Er zijn verschillende oorzaken. Nog niet alle oorzaken zijn duidelijk. De volgende zijn al bekend:

• Beschadiging van de hersenen voor, tijdens of kort na de geboorte, als gevolg van zuurstofgebrek
• Vroeggeboorte
• Te laag geboortegewicht
• Ziekte (bijvoorbeeld infectie) of andere problemen tijdens de zwangerschap
• Ongeval of hersenziekte na de geboorte
• Alcohol en/of drugsgebruik tijdens de zwangerschap

Door de cerebrale parese worden er vaak ongecoördineerde bewegingen gemaakt. Dit kan bij kinderen de ontwikkeling van gewrichten en botstructuur veranderen waardoor er vergroeiingen kunnen ontstaan. Hierdoor kunnen de volgende symptomen ontstaan:

• Verlies van mobiliteit
• Verminderde conditie
• Verslechterde grove en/of fijne motoriek

Andere belangrijke verschijnselen bij cerebrale parese zijn:

• Lage spierspanning tijdens de eerste levensmaanden
• Gebalde vuistjes tijdens de eerste levensmaanden
• Tijdens het eerste en tweede levensjaar neemt de spierspanning toe waardoor spasticiteit ontstaat
• De neiging om alles met dezelfde hand te doen en de andere hand niet te gebruiken
• Ontwikkelingsachterstand: later rollen, kruipen, zitten en lopen dan andere kinderen
• Verminderde zelfstandigheid
Door de hersenbeschadiging kunnen er ook andere klachten ontstaan. De volgende klachten komen vaak voor bij cerebrale parese:
• Problemen met praten, horen of zien
• Verstandelijke beperking
• Chronische pijn
• Slappe mondspieren, veel kwijlen
• Emotionele problemen en gedragsproblemen
• Epilepsie

Hoe ernstig de klachten zijn en welke er optreden, is afhankelijk van waar de hersenbeschadiging zit, wanneer deze is opgetreden en hoe groot de beschadiging is.

Beschadigde hersencellen zijn niet te genezen. De beschadiging kan ook niet zomaar erger worden. De behandeling van cerebrale parese bestaat uit revalidatie, eventueel in combinatie met medicatie. Met de behandeling valt er beter te leven met cerebrale parese.

Fysiotherapie, logopedie en ergotherapie
Een behandeling wordt vaak samengesteld door een team met onder andere fysiotherapie, logopedie en ergotherapie.
Fysiotherapie helpt je om een zo goed mogelijk bewegingspatroon te krijgen. Bij kinderen ligt meestal de focus op de grof motorische vaardigheden zoals lopen maar ook het verminderen van onderliggende stoornissen zoals het optimaliseren van spierspanning en de kracht en coördinatie van de spieren verbeteren.

Een logopedist kan je helpen met praten maar ook bij beter gecoördineerd eten en het verminderen van kwijlen. Ergotherapie krijg je zodat je zo goed mogelijk kan functioneren in het dagelijks leven. Hierbij leer je voornamelijk fijn-motorische handelingen uit te voeren zoals aankleden. Je kan ook hulpmiddelen ontvangen zoals speciale schoenen of een looprekje.

Medicijnen
Als je last van epilepsie hebt, kun je daar ook medicijnen tegen krijgen. Ook zijn er medicijnen die ervoor zorgen dat je minder onwillekeurige bewegingen maakt. Soms kun je medicatie krijgen tegen de spasticiteit.

Botox
Soms wordt spasticiteit behandelt met botulinetoxine, oftewel botox. Het wordt dan ingespoten in je spieren waardoor je spieren tijdelijk verlammen. De spanning in de spieren wordt dan verlaagd, wat spasticiteit kan verminderen. Ook kan botox helpen tegen overmatig speekselverlies. Een injectie botulinetoxine werkt maar een paar maanden tot een jaar, daarna heb je weer een nieuwe injectie nodig.

Operatie
Sommige kinderen met een cerebrale parese worden operatief behandeld. Bijvoorbeeld wanneer sprake is van ernstige spasticiteit. De spieren groeien soms te kort en kunnen met een operatie langer worden gemaakt. Ook gewrichten kunnen uit de kom raken door een verkeerde groei. Deze gewrichten kunnen dan vastgezet worden of de vorm van de botten worden veranderd om gewrichtsschade te voorkomen.

Een andere operatie is ‘selectieve dorsale rhizotomie’. Hierbij worden bepaalde zenuwen in de rug doorgesneden. Hierdoor kan spasticiteit in de benen verminderd worden.
Ook wanneer sprake is van ernstige scoliose (scheefgroei van de rug) kan een operatie nodig zijn, om ervoor te zorgen dat de rug niet schever groeit.

De levensverwachting bij kinderen met een milde cerebrale parese is normaal. Het kan wel zijn dat normale veroudering en daarbij horende problemen op jongere leeftijd optreden. Als de cerebrale parese ernstig is en er veel complicaties optreden, zoals longontstekingen en epilepsie, kan de levensverwachting verkort zijn.