Colitis ulcerosa

Wat is colitis ulcerosa?

In het kort:

• Bij colitis ulcerosa is de dikke darm ontstoken.
• De oorzaak van colitis ulcerosa is niet bekend, maar er zijn wel factoren bekend die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van een ontsteking in de darm.
• Colitis ulcerosa is niet hetzelfde als de ziekte van Crohn.
• Veelvoorkomende symptomen zijn buikpijn, diarree, vermoeidheid en darmkrampen.
• Colitis ulcerosa is niet te genezen, het is een chronische aandoening. Er zijn wel behandelmogelijkheden om de klachten te verlichten met medicijnen of een operatie.

Over colitis ulcerosa

Colitis ulcerosa is een chronische darmziekte waarbij de dikke darm ontstoken is. De binnenkant van de darm (het slijmvlies) wordt rood en zwelt op. Vervolgens kunnen er zweren ontstaan. De ontsteking beperkt zich tot het slijmvlies van de dikke darm, maar kan zich wel uitbreiden over de gehele dikke darm. De klachten en darmproblemen die ontstaan door de ontsteking en zweren komen regelmatig terug.

Verschil colitis ulcerosa en ziekte van Crohn

Een andere maar vergelijkbare darmziekte is de ziekte van Crohn. Zowel de klachten als de behandeling van deze twee ziekten zijn vrijwel gelijk, maar toch zijn er een aantal verschillen:

• Bij colitis ulcerosa komen ontstekingen alleen in de dikke darm en de endeldarm voor. Bij de ziekte van Crohn kunnen ontstekingen in je gehele spijsverteringskanaal voorkomen, ‘van mond tot kont’.
• Bij colitis ulcerosa blijven de ontstekingen beperkt tot de slijmvlieslaag, bij de ziekte van Crohn kunnen ze zelfs diep in de darmwand voorkomen.
• Bij de colitis ulcerosa ontstaan geen verkleving of vernauwingen, bij de ziekte van Crohn kan dit wel.
• Bij colitis ulcerosa bevindt de ontsteking zich in een aaneengesloten gebied, bij de ziekte van Crohn kunnen gezond en ziek weefsel elkaar afwisselen.

De precieze oorzaak van colitis ulcerosa is niet bekend. Er zijn wel factoren bekend die mogelijk een rol spelen bij het ontstaan van ontstoken darmen:

• Het afweersysteem. Je afweersysteem beschermt je normaal gesproken tegen indringers zoals bacteriën en virussen, maar kan ook in de war raken en je eigen lichaam aanvallen. We spreken dan van een auto-immuunreactie.
• Bacteriën. De bacteriën die van nature aanwezig zijn in je verteringsstelsel kunnen van invloed zijn op het ontstaan van colitis ulcerosa.
• Erfelijkheid. Het lijkt erop dat een erfelijke factor een rol speelt bij colitis ulcerosa. Als iemand in je familie deze ziekte heeft, dan is de kans licht verhoogd dat je het zelf ook hebt of krijgt.
• Stress. Stress kan zorgen voor ergere klachten, maar lijkt geen invloed te hebben op het ontstaan van de ziekte.

Symptomen of kenmerken die kunnen voorkomen bij colitis ulcerosa zijn:

• Diarree, eventueel met bloed en slijm
• Vermoeidheid
• Gewichtsverlies
• Darmkrampen
• Een opgezette buik
• Bloedarmoede
• Moeite met het ophouden van de ontlasting
• Misselijkheid en braken
• Koorts
• Buikpijn
Soms komen ook andere klachten voor:
• Pijnlijke ogen
• Pijnlijke gewrichten
• Ontstekingen van de huid

 

Als er een vermoeden is dat je colitis ulcerosa hebt dan kan je arts de volgende onderzoeken doen om tot een diagnose te komen:

• Bloedonderzoek. Bij het bloedonderzoek wordt vooral gekeken naar de aanwezigheid van ontstekingscellen en of je wellicht last hebt van bloedarmoede.
• Ontlastingsonderzoek. Om uit te sluiten dat je last hebt van een bacteriële infectie, wordt je ontlasting onderzocht.
• Endoscopie. Bij een endoscopie worden je darmen van de binnenkant bekeken. Dit doet de arts door een flexibele slang met een camera in de darm te brengen via de anus. Er zijn verschillende soorten endoscopie:
• Sigmoïdoscopie: endeldarm en het daarboven geleden bochtige deel van de dikke darm (het sigmoïd) worden onderzocht.
• Coloscopie: de hele dikke darm wordt onderzocht.
• Virtuele coloscopie. Bij deze mogelijkheid wordt er geen gebruik gemaakt van een flexibele slang om de binnenkant van de darmen te bekijken, maar worden uitgebreide beelden gemaakt met behulp van een CT- of MRI-scan.

Als de diagnose colitis ulcerosa is gesteld, kan begonnen worden met de behandeling. Er zijn twee behandelmethoden mogelijk:

• Medicijnen
• Operatie

Er bestaat geen bewijs dat specifieke voeding of een specifiek dieet invloed heeft op colitis ulcerosa. Het is natuurlijk wel belangrijk om gezond en gebalanceerd te eten.

Medicijnen
Een behandeling met medicijnen kan colitis ulcerosa niet genezen. Er wordt naar gestreefd om de symptomen te verminderen en de ontstekingen te remmen. Hierdoor kun je klachtenvrij worden. Medicijnen die gebruikt kunnen worden zijn:

• Diarreeremmers. Deze medicijnen remmen je diarree. Ze helpen verder niet tegen de ontstekingen.
• Ontstekingsremmers. Deze medicijnen remmen de ontstekingen in de darmen.
• Antibiotica. Als je een bacteriële infectie hebt die je symptomen van colitis ulcerosa verergert, dan kan dit worden tegengegaan met antibiotica.
• TNF-blokkers. Deze medicijnen remmen TNF, een stof die belangrijk is bij het ontstaan van een ontsteking.
• Immunosuppressiva. Deze medicijnen onderdrukken het afweersysteem, waardoor er minder ontstekingsreacties ontstaan.

Operatie
Als medicijnen niet genoeg helpen dan kan je arts een operatie voorstellen. Hierbij kan het ontstoken deel van de darm verwijderd worden. Dit heeft grote gevolgen voor je leven. Als een deel van de darm verwijderd wordt, dan kan er tijdelijk een stoma aangelegd worden om je darmen rust te geven. Na enige tijd mag je eigen darm alle taken weer overnemen. Als je dikke darm volledig verwijderd is, dan kun je een permanent stoma krijgen. Soms kan er van het einde van je dunne darm een pouch gemaakt worden. Een pouch is een kunstmatige endeldarm. Als je een pouch krijgt, hoeft er geen stoma aangelegd te worden en kan de ontlasting via de natuurlijke weg het lichaam verlaten.