Wat is DES?
DES staat voor 'diëthylstilbestrol'. Het is een chemische stof die dezelfde werking heeft als het vrouwelijk hormoon oestrogeen. Dit kunstmatige hormoon is jarenlang in pilvorm gegeven aan zwangere vrouwen over de hele wereld, omdat men dacht dat het miskramen kon voorkomen. Dat was niet zo. Erger nog is dat het allerlei schadelijke gevolgen bleek te hebben voor moeder en kind.
Wereldwijd schandaal
DES werd een wereldwijd schandaal. Het middel was heel onzorgvuldig getest en is nog een paar jaar op de markt gebleven toen de schadelijke gevolgen al bekend waren. Een Engelse biochemicus had de stof DES uitgevonden, maar daarbij gewaarschuwd voor kankerverwekkende eigenschappen. Desondanks werd de stof in 1947 door Amerikaanse onderzoekers bestempeld als medicijn tegen miskramen. Pas in 1953 werd degelijker onderzoek uitgevoerd, met de conclusie dat het niet hielp tegen miskramen. Toch werd het nog steeds voorgeschreven. In 1971 concludeerden onderzoekers dat DES-dochters verhoogde kans hadden op vaginakanker.
In de VS werd het middel meteen uit de handel gehaald. In Nederland werd het nog tot 1975 voorgeschreven, vooral onder de naam Stilbestrol en Oestromensyl. DES is ook voorgeschreven als andersoortig medicijn, bijvoorbeeld tegen prostaatkanker. Vermoedelijk zijn in Nederland zeker 400.000 mensen met DES in aanraking gekomen (moeders en hun kinderen). In de VS lopen de schattingen uiteen van 1 tot 4 miljoen vrouwen die DES gebruikt hebben. Maar verder is heel weinig bekend over waar en aan hoeveel mensen het voorgeschreven is.