Diarree

Diarree kan acuut of chronisch zijn. Als je last hebt van acute diarree, dan gaan de klachten meestal binnen een paar dagen vanzelf over. Bij chronische diarree houden de klachten minstens twee weken aan. Bij langdurige diarree bestaat dan het gevaar dat je uitdroogt of te veel zout verliest. Vooral jonge kinderen, maar ook bejaarden, moeten bij diarree oppassen voor uitdrogingsverschijnselen. Omdat zij zeer gevoelig zijn voor vochtverlies, kan diarree bij hen snel tot uitdroging leiden. Deze, vooral voor kinderen, gevaarlijke situatie kan worden voorkomen door veel te drinken. Als regel geldt dat een glas vocht per ontlasting moet worden gedronken. Bij zeer ernstige diarree kan het gebruik van een ORS-preparaat aangeraden worden. Een goede maat om te kijken of je voldoende vocht binnenkrijgt, is kijken of je urine helder en kleurloos is.

Oorzaken acute diarree

De meest voorkomende oorzaak van acute diarree is een infectie van het maagdarmstelsel, zoals bij voedselvergiftiging (door eten van bedorven of verkeerd bereid voedsel) of buikgriep. Als je tijdens je reis of direct na last hebt van diarree, dan wordt dit reizigersdiarree genoemd.

Een bacteriële of virale infectie in het maag-darmkanaal zorgt voor te veel vocht in je darmen. Je lichaam scheidt dan als reactie overvloedig water af om deze ziektekiemen en giftige stoffen weg te spoelen. Hierom is het niet goed om ‘stoppende’ middelen te nemen bij diarree, want het kan zijn dat je daarmee giffen binnenhoudt die je lichaam liever kwijt is.

Ook stress kan tot acute diarree leiden. Door de nervositeit worden de darmen te veel gestimuleerd. De voedselbrij gaat dan te snel door je darmen, waardoor er niet voldoende water kan worden onttrokken.Tot slot kan waterige ontlasting ook een uiting van een ernstigere aandoening zijn, zoals:

• Dysenterie
• Cholera
• Buiktyfus

Oorzaken chronische diarree

Chronische diarree wordt meestal veroorzaakt door een onderliggende aandoening, zoals het prikkelbare darm syndroom of de ziekte van Crohn. Bij het prikkelbare darm syndroom is je dikke darm extra gevoelig en trekt hij onregelmatig samen, terwijl bij de ziekte van Crohn een darmontsteking de boosdoener is. Ook een voedselallergie of -intolerantie, of een hoge consumptie van zoetstoffen, cafeïne of suiker kan chronisch waterdunne ontlasting veroorzaken.

Diarree gaat vaak gepaard met buikkrampen, misselijkheid en winderigheid. Als je langer dan twee dagen diarree hebt, moet je een arts waarschuwen. Bij langdurige diarree bestaat ook het gevaar dat je uitdroogt. Overigens kunnen door diarree sommige medicijnen minder goed of helemaal niet werken. Hierbij moet je bijvoorbeeld denken aan de anticonceptiepil.

Acute diarree gaat meestal binnen een paar dagen vanzelf over. Een behandeling is dan ook niet per se nodig. Wel is belangrijk dat je genoeg vocht binnenkrijgt. Je verliest namelijk veel vocht, waardoor de kans bestaat dat je uitgedroogd raakt. Beter nog dan alleen water drinken is het innemen van een ORS-preparaat. Orale rehydratievloeistoffen (ORS) zijn oplossingen van suiker en mineralen (zouten) in water. Ze worden gebruikt ter aanvulling van het vochtverlies. Deze vloeistoffen stoppen de diarree niet, maar voorkomen wel uitdroging en geven de darmen gelegenheid op natuurlijke wijze weer tot rust te komen. Door de juiste verhouding van suikers en mineralen neemt de darm het water direct op. ORS kun je ook zelf maken met suiker en zout. Meng 1 liter (mineraal of gekookt) water met 40 gram suiker (8 theelepels of 8 klontjes) en 3,5 gram zout (1 theelepel). Zorg ervoor dat het geheel niet zouter smaakt dan tranen. Geef de ORS vanaf de eerste diarreedag een aantal keren per dag. Bij overgeven is het beter om ieder uur kleine porties te nemen.

Als je diarree hebt, is vaak je eetlust ook iets verminderd. In ieder geval is het belangrijk om in dat geval voldoende te blijven drinken, minstens twee tot drie liter per dag. Zodra je weer trek hebt, kun je weer geleidelijk eten waar je zin in hebt. In plaats van het traditionele advies beschuit en kopje thee kun je ook gewoon een bruine boterham met kaas en een glas melk nemen. Een speciaal dieet is dus niet nodig, al is het wel verstandig om vezelrijk te eten. Vezels werken als een soort spons en verstevigen de ontlasting. Voedingsmiddelen die veel vezels bevatten zijn bijvoorbeeld aardappels, volkorenpasta, zilvervliesrijst, volkorenbrood en peulvruchten.

Heb je naast diarree ook hevige buikkrampen? Begin dan niet meteen met normale porties, maar eet iets minder. Wanneer er iets in je maag komt, worden je darmen ook automatisch geprikkeld. Dit kan weer een golf van diarree veroorzaken. Je maag en darmen zijn nog gevoelig en moeten daarom weer wennen aan vast voedsel.

Er is ook een middel verkrijgbaar bij apotheek en drogist dat gebruikt wordt om diarree te stoppen: Loperamide. Het is bekend onder de verschillende merknamen, bijvoorbeeld Diacure of Imodium. Het middel loperamide is een ‘stopmiddel’ en zorgt ervoor dat de voedselbrij minder snel door je darmstelsel gaat, waardoor er meer vocht onttrokken kan worden. Zo wordt je ontlasting weer steviger. Tegelijkertijd zorgt Loperamide voor het samentrekken van de anus, waardoor je diarree makkelijker op kunt houden. Door dit middel duurt de diarreeperiode kort en heb je minder buikkramp. De darminfectie gaat echter niet over. Neem Loperamide daarom maximaal twee dagen, anders kun je verstopt raken. Gebruik het middel niet als je koorts of bloederige diarree hebt.

Als bij het gebruik van Loperamide binnen twee dagen geen effect optreedt, moet je je huisarts raadplegen. Dit dien je ook te doen als:

• Je je suf en in de war voelt en het gevoel hebt dat je gaat flauwvallen.
• Je onophoudelijk diarree hebt: acht of meer keer per dag.
• Je naast diarree ook blijft overgeven: vier of meer keer per dag.
• Je weinig drinkt.
• Je erge dorst hebt.
• Je al een dag niet meer geplast hebt.
• Je constant buikpijn hebt.
• Je bloed- of slijmslierten in je waterdunne ontlasting hebt.
• Je al meer dan drie dagen waterdunne diarree hebt of als de diarree na een week niet minder wordt.
• Je naast diarree ook al drie dagen koorts hebt.
• Je ouder dan zeventig jaar bent en één dag diarree hebt.

Drink extra veel om uitdroging te voorkomen, zo’n twee tot drie liter per dag. Drink bijvoorbeeld elke keer een glas water nadat je je behoefte hebt gedaan. Als je naast diarree ook last van misselijkheid hebt, kan dit lastig zijn. Probeer in dat geval elke vijf tot tien minuten één of twee slokken te drinken. Let op je hygiëne. Was je handen met water en zeep na ieder toiletbezoek en maak het toilet regelmatig schoon.