Faalangst

Wat is faalangst?

In het kort:

  • Faalangst is een aandoening waarbij je continu bang bent om niet goed genoeg te presteren.
  • De oorzaak van faalangst is vaak de angst om waardering te verliezen, te hoge verwachtingen van de omgeving of moeilijkheden door een leerstoornis zoals dyslexie.
  • Veelvoorkomende lichamelijke symptomen bij faalangst zijn hartkloppingen, zweten en hoofdpijn. Voorbeelden van psychische symptomen zijn piekeren, erg verlegen zijn en smoesjes verzinnen.
  • Voor behandeling van faalangst kun je terecht bij een psycholoog of faalangsttrainer.

Over faalangst

Bij faalangst ben je bang om niet goed genoeg te presteren. Je bent perfectionistisch en veeleisend naar jezelf. Door deze grote angst ga je soms juist onder je niveau presteren. Je hebt een negatief zelfbeeld en door gebrekkige eigenwaarde kun je terechtkomen in een negatieve, neerwaartse spiraal. Bij faalangst ben je vaak overtuigd van je onvermogen en onkunde. Als iets wel lukt, denk je dat dit door externe factoren komt. Als iets niet lukt, geef je wel jezelf de schuld.

Faalangst kan belemmerend werken, zowel privé, in je sociale leven of op je werk of op school.

Faalangst bij kinderen

Ook bij kinderen komt faalangst veel voor. Omdat er een duidelijk verband is tussen faalangst bij jonge kinderen en depressies bij oudere kinderen en volwassenen, is het erg belangrijk dat er hulp wordt gezocht voor faalangst bij kinderen.

Ook bij kinderen kan de faalangst in verschillende situaties tot uiting komen. Dit kan bij schooltaken zoals proefwerken zijn of sociale gebeurtenissen zoals een spreekbeurt houden. Ook in de gymles kunnen kinderen last hebben van faalangst. Vaak zijn deze kinderen bang om de waardering van klasgenootjes, leraren of hun ouders te verliezen. Bijna tien procent van de kinderen heeft een vorm van faalangst.

Faalangst ontstaat vaak uit angst om waardering van familie, vrienden en collega’s te verliezen. Je bent bang dat anderen een negatief beeld van je krijgen wanneer je een foutje maakt. Door deze druk kunnen dingen juist ook mislukken, wat je negatieve zelfbeeld bevestigt. Dit kan tot een vicieuze cirkel leiden.

Deze angst om waardering te verliezen kan bijvoorbeeld ontstaan door onzekerheid of problemen thuis of op werk. Ook te hoge verwachtingen van ouders in de jeugd kunnen faalangst aanwakkeren bij iemand. Daarnaast kan een leerstoornis zoals dyslexie of dyscalculie ervoor zorgen dat je faalangstig wordt. Je hebt meer moeite met lezen of rekenen dan anderen en hebt het gevoel dat je jezelf moet bewijzen op andere vlakken.

Wanneer je je in een situatie bevindt die je faalangst oproept, zal je lichaam hier op reageren. Veelvoorkomende lichamelijke kenmerken bij faalangst zijn:

  • Hartkloppingen
  • Zweten
  • Trillen
  • Hyperventilatie
  • Slapeloosheid
  • Maag- en darmklachten
  • Hoofdpijn
  • Nagelbijten
  • Droge mond

Bij faalangst heb je daarnaast ook last van psychische symptomen. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Denken dat anderen beter zijn
  • Complimenten niet geloven
  • Veel piekeren
  • Onder je niveau presteren
  • Liegen en smoesjes verzinnen om onder activiteiten uit te komen waarin je faalangst kan opspelen
  • Erg verlegen of bescheiden zijn
  • Je boos, opstandig en druk gedragen

Als je faalangst problemen veroorzaakt in je dagelijkse leven, is het goed om contact met je huisarts op te nemen. Hij of zij kan je doorsturen naar een deskundige zoals een faalangsttrainer of een psycholoog. Deze helpt je vervelende gebeurtenissen die hebben geleid tot je faalangst te verwerken. Hierdoor kun je je zelfbeeld veranderen en meer realistisch naar je eigen acties kijken. De behandeling draagt ook bij aan meer zelfvertrouwen.

Faalangst is een gevoel dat voortvloeit uit de manier waarop je op verwachtingen reageert. Een paar tips:

  • Probeer de negatieve gedachten te vervangen door reële en positieve gedachten
  • Zorg voor voldoende ontspanning
  • Praat met iemand die je vertrouwt
  • Blijf niet te lang met je klachten rondlopen, hierdoor zullen de klachten alleen maar verergeren.
  • Probeer het plezier terug te vinden in de dingen die je doet.