Gehoorproblemen

Wat zijn gehoorproblemen?

In het kort:

  • Gehoorproblemen zijn problemen waarbij het gehoor afneemt of er schade is aan het gehoor.
  • Gehoorproblemen kunnen sinds de geboorte aanwezig zijn of op latere leeftijd acuut of geleidelijk ontstaan.
  • Bekende oorzaken zijn lawaai, harde muziek, ouderdom en erfelijkheid.
  • De symptomen en behandeling verschillen per gehoorprobleem.

Over gehoorproblemen

Het gehoor helpt ons bij het functioneren en communiceren in het dagelijks leven. Daarom is een goed gehoor erg belangrijk. Gehoorverlies en gehoorschade kunnen gehoorproblemen veroorzaken. Er bestaan gehoorproblemen die sinds de geboorte aanwezig zijn, maar in sommige gevallen ontstaan deze door een bepaalde aandoening of sluipen ze er langzaam in. Ook kan een gehoorprobleem erfelijk zijn. Veel voorkomende gehoorproblemen zijn oorsuizen, hyperacusis, otosclerose, ziekte van ménière en middenoorontsteking. 

Hoe werkt het gehoor?

Het oor reageert op geluidstrillingen uit de omgeving. Deze trillingen komen terecht bij het trommelvlies en de gehoorbeentjes (middenoor). Vervolgens komen de trillingen terecht in het slakkenhuis (binnenoor). In het slakkenhuis zitten duizenden trilhaartjes die trillingen doorgeven aan de gehoorzenuw. In het eerste gedeelte van het slakkenhuis worden hoge tonen verwerkt en in het tweede gedeelte worden de lage tonen verwerkt. De gehoorzenuw geeft een signaal door naar de hersenen, waardoor de hersenen het geluid herkennen.

De mate van geluidsterkte wordt uitgedrukt in decibel (dB). Vanaf 80 decibel kan er gehoorverlies en gehoorbeschadiging ontstaan. Gehoorproblemen kunnen ontstaan door:

• Lawaai
• Harde muziek
• Roken of drinken
• Medicijnen
• Oorontsteking (druk op de oren)
• Suizende oren door bijvoorbeeld motorrijden
• Ouderdom
• Erfelijkheid
• Bepaalde aandoeningen, zoals diabetes of hoge bloeddruk
• Oorprop (opgehoopte oorsmeer in de gehoor
• Stress
• Beschadigde trilhaartjes

De trilhaartjes in het binnenoor zijn constant bezig met geluid verwerken. Wanneer de trilhaartjes beschadigd raken door bijvoorbeeld te vaak en te lang harde geluiden horen, gaan deze kapot. Beschadigde trilhaartjes geven verkeerde signalen door aan de hersenen. Hierdoor hoor je een piep. Als er steeds meer trilhaartjes kapot gaan, blijven er niet genoeg trilhaartjes over om de geluiden door te geven aan de hersenen en kun je langzamerhand slechthorend worden of continu een piep of ruis horen. Andere gehoorproblemen die kunnen ontstaan zijn overgevoeligheid voor geluid (hyperacusis), en geluiden links en rechts verschillend waarnemen (diplacusis).

Luchtgeleiding en botgeleiding

De geleiding van een geluid kan plaatsvinden door de lucht (luchtgeleiding) of door het bot (botgeleiding). In het geval van luchtgeleiding bereikt een geluid via de lucht het trommelvlies, waarna het verder wordt geleid via de middenoorbeentjes naar het slakkenhuis. Geleiding door het bot vindt plaats als er bijvoorbeeld een stemvork op de schedel wordt geplaatst en het geluid zich via de schedel voortplant naar het slakkenhuis. Een belangrijk verschil tussen deze twee vormen van geleiding is dat er bij botgeleiding geen gebruik wordt gemaakt van het trommelvlies en de middenoorbeentjes.

Dit kan de arts helpen bij het achterhalen van de oorzaak van gehoorverlies. Als er bij een patiënt wel botgeleiding, maar geen luchtgeleiding is, ligt de oorzaak van het gehoorverlies naar alle waarschijnlijkheid niet in het slakkenhuis, maar in de gehoorbeentjes of het trommelvlies. Bij het ouder worden treedt er verlies op van de hoge tonen. Behalve door veroudering ontstaat gehoorverlies ook na langdurige blootstelling aan lawaai.

De symptomen van gehoorproblemen kunnen verschillen per persoon. De volgende symptomen kunnen ontstaan bij gehoorproblemen:

• Oorsuizen
• Fluitend, zoemend, brommend geluid horen
• Constante ruis of piep
• Verminderde concentratie en slaap
• Stemmingswisselingen
• Angst
• Wanhoop
• Boosheid
• Hyperacusis
• Frustratie en zelfs fysieke pijn bij het horen van bepaalde geluiden
• Vermoeidheid
• Somberheid of depressie
• Ziekte van ménière
• (Draai)duizeligheid
• Oorsuizen
• Gehoorverlies
• Druk in het oor
• Vermoeidheid door de inspanningen om een gesprek te volgen
• Frustratie, machteloosheid
• Middenoorontsteking
• Oorpijn
• Koorts
• Gehoorverlies
• Vocht uit het oor
• Diplacusis
• Links en rechts geluiden verschillend horen
• Gehoorverlies
• Frustratie
• Otosclerose
• Gehoorverlies neemt langzaam toe

De behandeling van gehoorproblemen wordt bepaald aan de hand van de oorzaak.

Oorsuizen

Bij oorsuizen krijg je handvaten aangereikt om met oorsuizen te leren omgaan en er meer controle over te krijgen. Ook kun je therapieën krijgen om de emotionele problemen, zoals angst en wanhoop te verminderen. Er zijn psychologen en audiologen die samen met de KNO-arts werken en je kunnen begeleiden hierin. Fysiotherapie en massage kunnen ook helpen bij oorsuizen. De fysiotherapeut zoekt samen met je naar mogelijkheden om te ontspannen. Ook kijkt de fysiotherapeut naar de beweeglijkheid van de hoge nekwervels. Als deze vastzitten worden deze losgemaakt. Hierdoor wordt de doorbloeding van en naar het hoofd verbeterd en de spieren rondom de nek kunnen hierdoor makkelijker ontspannen. Mogelijk zijn de spieren namelijk aangespannen, wat een reactie kan zijn op stress. In sommige gevallen worden er medicijnen voorgeschreven om de gevolgen van oorsuizen, zoals angst, slecht slapen en wanhoop te verminderen. Dit kunnen slaap- en kalmeringsmiddelen zijn. Ook is er de mogelijkheid om een hoortoestel te gebruiken bij oorsuizen.

Hyperacusis (overgevoeligheid voor geluid)

De behandeling van hyperacusis bestaat in de meeste gevallen uit het gebruik van een hoortoestel. Hierbij is het mogelijk om zowel harde als zachte geluiden te versterken.

Ziekte van Ménière

Omdat de oorzaak van de ziekte van Ménière niet bekend is, is er ook geen concrete behandeling. Meestal begint de behandeling met het aanpassen van de levensstijl door spanningen te vermijden. De huisarts of KNO-arts kan hierin begeleiden. De KNO-arts kan medicijnen voorschrijven om duizeligheid te voorkomen en tegen te gaan. In sommige gevallen kan een hoortoestel helpen om gehoorverlies of oorsuizen te verhelpen.

Middenoorontsteking

Een behandeling voor een middenoorontsteking is over het algemeen niet nodig, de ontsteking geneest meestal vanzelf. Dit is meestal binnen twee tot drie dagen verdwenen. Wanneer de klachten niet overgaan kan de huisarts een antibioticakuur voorschrijven.

Diplacusis

Diplacusis door gehoorverlies kan behandeld worden met een hoortoestel. Diplacusis veroorzaakt door een infectie verdwijnt meestal vanzelf.

Otosclerose

De behandeling otosclerose kan bestaan uit een operatie of hoortoestel. Bij een operatie wordt het trommelvlies losgemaakt en omgeklapt, zodat de stijgbeugel verwijderd kan worden. De stijgbeugel is het kleinste onderdeel van het menselijk lichaam en zorgt ervoor dat trillingen van het trommelvlies naar het slakkenhuis versterkt worden.