Wat is hiv?
In het kort:
- Hiv is een virus dat de afweer tegen ziekteverwekkers bij mensen (het immuunsysteem) verzwakt en zo kan leiden tot aids.
- Het virus wordt overgedragen via bepaalde lichaamsvloeistoffen, zoals bloed en sperma.
- De belangrijkste symptomen van hiv zijn opgezette lymfeklieren en griepachtige verschijnselen.
- Een hivinfectie wordt door bloedonderzoek aangetoond.
- Hiv is nog niet te genezen. Maar met een goede behandeling kan aids tegenwoordig steeds langer worden uitgesteld.
- Bij (mogelijke) blootstelling aan hiv kunnen de middelen PrEP en PEP besmetting voorkomen.
Over hiv
Hiv staat voor Humaan Immunodeficiëntie Virus. Humaan betekent dat we het over mensen hebben (en niet over apen of katten) en immunodeficiëntie betekent dat de afweer wordt aangetast. Hiv is dus een virus dat de afweer tegen ziekteverwekkers bij mensen (het immuunsysteem) verzwakt. Het betreft een agressief virus: hiv-besmetting kan uiteindelijk leiden tot het krijgen van aids (Acquired Immuno Deficiency Syndrome). Het virus kan bepaalde witte bloedcellen, de CD4 cellen, infecteren. Daardoor wordt het immuunsysteem ontregeld en deze is dan niet meer in staat om bepaalde ziekteverwekkers goed te bestrijden. Iemand die hiv-positief is (dus een hiv-infectie heeft) wordt op den duur bevattelijk voor infecties. Ook van eenvoudige infecties die het lichaam normaal gesproken zonder problemen kan bestrijden, wordt iemand dan ziek.
Wat is seropositief?
Bij iemand die hiv-positief is, zijn antistoffen tegen hiv gevonden in het zogenoemde bloedserum. Die antistoffen kunnen met een hiv-test worden aangetoond. In plaats van hiv-positief zegt men daarom ook wel 'seropositief'.
Hoe krijg je hiv?
Hiv wordt overgedragen via bepaalde lichaamsvloeistoffen, namelijk:
- Bloed (ook menstruatiebloed)
- Sperma
- Voorvocht
- Vaginaal vocht
- Moedermelk
Het overdragen gebeurt voornamelijk via bloed en sperma. Daarom wordt hiv gezien als een seksueel overdraagbare aandoening (soa). Vooral bij anale seks is de kans op het overdragen van hiv groot. Daarom is het het veiligst om altijd een condoom te gebruiken tijdens seks.
Om overdragen via het bloed te voorkomen is het belangrijk om nooit naalden te gebruiken die kortgeleden door iemand anders zijn gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan naaldgebruik bij het zetten van een tattoo of drugsgebruik. Met zo’n naald kunnen sporen van hiv-positief bloed in je eigen bloedbaan terechtkomen. Vroeger had je ook kans op hiv via een bloedtransfusie, maar in Suriname worden alle bloeddonaties getest op de aanwezigheid van hiv. Met hiv geïnfecteerd bloed wordt niet gebruikt voor een transfusie.
Acute hivinfectie
Direct na de infectie met hiv weet de menselijke afweer nog niet hoe het moet reageren op die nieuwe infectie. Dit stadium wordt ook wel de acute of primaire infectie genoemd. Het virus kan dan de afweer aantasten zonder dat de afweer er iets tegen kan doen. De afweer heeft tijd nodig om dat te leren. Het gevolg is dat de afweer snel verzwakt en dat je in die situatie ziek kunt worden.
Vervolgens leert de afweer toch hoe het moet reageren op hiv en begint deze het virus te bestrijden. De geïnfecteerde cellen worden door de afweer opgeruimd en er worden antistoffen aangemaakt die moeten voorkomen dat het virus meer cellen gaat infecteren. De afweer herstelt zich, ziekteverschijnselen verdwijnen en de hiv-geïnfecteerde gaat zich beter voelen.
Toch is het virus bijna altijd sterker dan de afweer. Het gevolg is dat het afweersysteem na verloop van tijd weer zwakker wordt. Je wordt dan gevoeliger voor allerlei infecties. Dit proces verschilt van persoon tot persoon. De ene hiv-geïnfecteerde voelt zich tot wel vijftien jaar na de infectie nog steeds uitstekend, de ander wordt vrij snel na de infectie ziek.