1. Startpagina SZF
  2. Gezondheidsencyclopedie
  3. H
  4. Hodgkin (Hodgkinlymfoom, Ziekte van Hodgkin)

Hodgkin (Hodgkinlymfoom, Ziekte van Hodgkin)

Wat is hodgkin?

In het kort:

  • Bij een hodgkinlymfoom, ook wel de ziekte van Hodgkin, is er sprake van kanker in het lymfeklierstelsel.
  • Een andere vorm van kanker in het lymfestelsel is non-hodgkin.
  • Een zeldzame vorm van hodgkinlymfoom is nodulair paragranuloom.
  • Risicofactoren van hodgkin zijn onder andere leeftijd, geslacht, erfelijkheid en een verzwakt immuunsysteem.
  • Er treden niet altijd symptomen bij hodgkin op. Soms is een van de lymfeklieren gezwollen, meestal in de hals of oksels.
  • Met een biopsie van de lymfeklier en bloedonderzoek wordt de ziekte vastgesteld.
  • Hodgkin is meestal goed te behandelen met chemotherapie en/of bestraling.

Over hodgkinlymfoom

De ziekte van Hodgkin, officieel hodgkinlymfoom, is een vorm van kanker in het lymfeklierstelsel. Er wordt ook wel gesproken van lymfeklierkanker; lymfoom betekent lymfeklierkanker. De arts Hodgkin beschreef in de 19e eeuw deze ziekte. Bij een lymfoom delen en verspreiden lymfocyten, een bepaald soort witte bloedcellen, zich ongecontroleerd. Hierdoor ontstaat kanker in het lymfestelsel. Hodgkinlymfoom kenmerkt zich door de aanwezigheid van zogenoemde Reed-Sternberg cellen (RS-cellen) in het lymfeweefsel: dit zijn meestal afwijkende B-lymfocyten, ook wel B-cellen. Later werden er andere vormen van kanker in het lymfestelsel ontdekt waarbij geen Reed-Sternberg cellen aanwezig zijn, die worden ‘non-hodgkin’ genoemd.

De ziekte van Hodgkin komt vrij weinig voor.

Vormen van hodgkin

Er zijn twee vormen van hodgkinlymfoom:

  • De klassieke vorm, dit is de meest voorkomende variant.
  • Het nodulair paragranuloom, deze zeldzame vorm komt bij minder dan vijf procent van de mensen met hodgkin voor.

Het is niet duidelijk wat de oorzaak is van de ziekte van Hodgkin. Er zijn wel enkele risicofactoren bekend. Hodgkin komt meestal voor bij mensen tussen de 20 en 40 jaar of mensen ouder dan 55 jaar. Bij mannen komt de ziekte van Hodgkin iets vaker voor dan bij vrouwen. Ook erfelijkheid speelt een kleine rol. Mensen met (non-)hodgkin in de naaste familie lopen een iets hoger risico op hodgkin. Andere risicofactoren zijn een verzwakt afweersysteem of een eerdere infectie met het Epstein Barr-virus (vooral bekend als veroorzaker van Pfeiffer).

Er zijn niet altijd duidelijke symptomen van hodgkin. Het eerste verschijnsel van het hodgkinlymfoom is vaak een zwelling van de lymfeklieren, meestal in de hals of onder een van de oksels. Je kunt de zwelling zelf goed voelen en als je er op drukt is het gevoelig. De zwelling kan ook in de ruimte tussen je longen ontstaan. Je hebt dan last van benauwdheid of pijn rond je borstbeen. Bij een opgezette milt kan buikpijn ontstaan.

Verder kun je de volgende klachten hebben:

  • Periodes met koorts
  • Gebrek aan eetlust en gewichtsverlies
  • Hevige vermoeidheid
  • Hevig zweten (vooral ’s nachts)
  • Jeuk over je hele lichaam
  • Soms pijn bij het drinken van alcohol, op de plaats van de aangetaste lymfeklieren

Kenmerkend aan de klachten bij Hodgkin is dat de klachten niet weg gaan, maar voortdurend aanwezig zijn.

Koorts, hevige vermoeidheid en erge transpiratie kunnen ook symptomen zijn van griep. Gezwollen lymfeklieren kunnen ook andere oorzaken hebben, bijvoorbeeld een ontsteking. De zwelling gaat dan vanzelf over. Wanneer je klachten langer dan twee weken aanhouden, is het verstandig contact op te nemen met je huisarts.

Door middel van het weghalen en onderzoeken van een stukje lymfeklierweefsel (biopsie) en een bloedonderzoek kan de diagnose ziekte van Hodgkin gesteld worden.

Als er sprake is van het hodgkinlymfoom is verder onderzoek nodig om vast te stellen hoe ver de ziekte zich heeft uitgebreid. Er moet dan bepaald worden in welk stadium de ziekte zich bevindt. Dit onderzoek kan bestaan uit een KNO-onderzoek, CT-scan, PET-scan, beenmergonderzoek en/of een MRI-scan.

De ziekte van Hodgkin is meestal goed te behandelen en is daarom in de meeste gevallen gericht op genezing. Als er geen genezing meer mogelijk is, is de behandeling gericht op het verminderen van de klachten.

De behandeling is afhankelijk van het stadium waar de ziekte zich in bevindt, de risicofactoren, leeftijd en lichamelijke conditie van de patiënt. De meest toegepaste behandelingen zijn (soms in combinatie):

  • Dit is een behandeling met celdodende en celdelingremmende medicijnen.
  • Dit is een behandeling waarbij er radiotherapie toegepast wordt op het aangetaste lichaamsdeel.
  • Als het hodgkinlymfoom terugkomt na chemotherapie en bestraling, wordt bij sommige patiënten een zwaardere behandeling met chemotherapie en bestraling geadviseerd, gevolgd door stamceltransplantatie. Een andere behandelvorm is immuuntherapie, waarbij medicijnen het eigen afweersysteem ondersteunen om te kankercellen te bestrijden. Bij hodgkinlymfoom met het eiwit CD30 op de kankercellen wordt soms brentuximab vedotin ingezet dat zich aan deze eiwitten bindt en zorgt dat de cel sterft. Andere vormen van immuuntherapie bij teruggekeerde hodgkinlymfoom zijn pembrolizumab en nivolumab. Overleg met je behandelend arts welke behandeling het best aansluit bij jouw situatie.