Wat is een hoornvliesontsteking?
Het hoornvlies is een hard, helder vlies voor de pupil. Een kleine beschadiging aan het hoornvlies geeft al veel last en kan leiden tot een ontsteking. Een hoornvliesontsteking kenmerkt zich door een rood pijnlijk oog. Verwijding van de bloedvaatjes – een ontstekingsreactie van je lichaam – veroorzaakt de roodheid. Het gebied wordt dan meer doorbloed. Een hoornvliesontsteking heb je meestal aan één oog.
Symptomen
Bij een hoornvliesontsteking is het oog rood en is in het hoornvlies een witachtig ontstekingsgebied te zien. Dit witte gebied is een ophoping van ontstekingscellen. Hoe dit eruitziet, verschilt per persoon. Bij toename van de ontsteking kan een ophoping van vocht ontstaan in het hoornvlies (oedeem), waardoor het opzwelt. Bij ernstige vormen vindt er een opeenstapeling plaats in het voorste gedeelte van het oog, dit wordt een hypopyon genoemd.
De volgende symptomen horen bij een hoornvliesontsteking:
- Rood oog
- Pijnlijk oog, zeker als er licht op valt
- Tranend oog
- Geïrriteerd oog
- (Iets) minder scherp zien
Oorzaken
Een hoornvliesontsteking kan op verschillende manieren ontstaan. Eén oorzaak is verwonding door een voorwerp, dit is bijvoorbeeld het geval bij een tak in het oog of vingers van een baby die plotseling naar je oog grijpen. Daarnaast kunnen ontstekingen in het oog ontstaan door een parasiet, gist, bacterie of virus. Als het oog is beschadigd, leidt een bacterie soms tot een zweertje op het hoornvlies. Het herpesvirus is een beruchte oorzaak. Dit veroorzaakt een chronische oogontsteking die tot blijvend gezichtsverlies kan leiden.
Verder is het oog erg gevoelig voor ultraviolette (UV) straling. Uv-straling beschadigt de buitenste cellaag van het hoornvlies. Chemische stoffen, zoals zuren en schoonmaakmiddelen beschadigen het oog ook. Een vuiltje op het hoornvlies (vaak door slijp- of schuurwerkzaamheden) kan hevig irriteren en veroorzaakt snel een rood, tranend, lichtschuw oog.
Ook contactlenzen die niet schoon zijn kunnen een hoornvliesontsteking veroorzaken. Mensen die harde lenzen dragen krijgen soms kleine beschadigingen op het hoornvlies. Deze kunnen infecteren. Ook als lenzen niet goed worden bewaard kan een bacterie, parasiet of gist in het lenzenbakje komen die dan op de lens terecht komt.
Behandeling
Een ontsteking aan het hoornvlies gaat vaak vanzelf over. Heb je een pijnlijk oog of kun je slecht licht verdragen? Dan is het altijd verstandig om langs te gaan bij een huisarts. Deze zal je oog onderzoeken.
De behandeling hangt af van de oorzaak van de ontsteking. Als de oorzaak van de ontsteking bekend en onschuldig is, kun je afwachten. De ontsteking gaat dan vanzelf over. Dit is bijvoorbeeld vaak het geval bij een ontsteking ontstaan door een voorwerp in het oog. Leg eventueel een koud washandje op het oog en gebruik paracetamol tegen de pijn. Na 24 uur nemen de klachten doorgaans aanzienlijk af. Is de irritatie ontstaan door een chemische stof in het oog, dan is het belangrijk onmiddellijk uitgebreid te spoelen. Houd het aangedane oog open en spoel met stromend lauw water. Doe dit op zo’n manier dat het water opzij wegstroomt. Houd dat tien minuten vol. Neem daarna contact op met de arts.
Bij blijvende irritatie is het belangrijk om naar de huisarts te gaan. Zit er een vuiltje in het oog, dan verwijdert de arts dit met een wattenstaafje. Zit het vuiltje vast, dan moet het met een instrumentje weggehaald worden. Tegen de pijn gebruik je verdovende oogdruppels. Deze werken kort en mag je niet langer dan 24 uur gebruiken. Een kras op het hoornvlies wordt behandeld met een oogzalf en oogpleister. De zalf voorkomt een ontsteking en zorgt voor herstel van de beschadiging zonder een litteken.
Bij een zweertje op je hoornvlies krijg je antibiotica voorgeschreven. Als het zweertje na drie dagen niet is verdwenen, stuurt de huisarts je vaak door naar een oogarts. Is er sprake van herpes, dan word je meteen doorverwezen naar een oogarts. Zijn contactlenzen de oorzaak, dan worden deze verwijderd. Dit geldt ook bij andere gevallen van hoornvliesontsteking. Pas als het oog genezen is, mag je je contactlenzen weer indoen.