1. Startpagina SZF
  2. Gezondheidsencyclopedie
  3. H
  4. Huidkanker

Huidkanker

Wat is huidkanker?

Huidkanker ontstaat wanneer de cellen in je huid zich ongeremd gaan delen. Mensen met een lichte huidskleur lopen meer risico op het ontwikkelen van huidkanker dan mensen met een donkere huidkleur.

Er zijn verschillende vormen van huidkanker:

  • Basaalcelcarcinoom; dit is de meest voorkomende, maar minst gevaarlijke vorm van huidkanker. Een basaalcelcarcinoom zaait bijna nooit uit en groeit ook langzaam. Deze vorm van huidkanker ontstaat uit de cellen die voortdurend zorgen voor de aanmaak van nieuwe huidcellen.
  • Plaveiselcelcarcinoom; dit carcinoom ontstaat uit de cellen die dichter bij het huidoppervlak zitten dan de basaalcellen. Het is de laag cellen die tussen de basaalcellen en de zichtbare huid in zitten. In 16% van de gevallen is er sprake van plaveiselcelcarcinoom. Deze vorm is kwaadaardiger dan een basaalcelcarcinoom.
  • Melanoom; melanoom is in ongeveer elf procent van de gevallen van huidkanker de diagnose. Dit is de meest kwaadaardige vorm van huidkanker. Het is gelukkig ook de minst voorkomende vorm. Een melanoom ontstaat uit melanocyten, dit zijn de cellen in de huid die huidpigment aanmaken. Meestal ontstaat een melanoom vanuit een moedervlek, maar dit hoeft niet per sé zo te zijn.
  • Merkelcelcarcinoom; dit is een zeldzame vorm van huidkanker. Merkelcelcarcinoom ontstaat uit de merkelcellen van de opperhuid.

In veruit de meeste gevallen wordt huidkanker veroorzaakt door te veel blootstelling aan UV-straling. De zon is echter niet de enige bron van UV-straling. Vooral blootstelling aan UV-straling in je kinderjaren en regelmatig verbranden verhogen het risico op huidkanker.

Daarnaast kan huidkanker ook erfelijk zijn. Mensen met een verminderd afweersysteem, bijvoorbeeld door het gebruik van medicijnen of ziekte, hebben ook meer kans op het ontwikkelen van huidkanker (met name plaveiselcelcarcinoom).

Raadpleeg een arts wanneer je een verandering van je huid opmerkt zoals:

  • Een moedervlek die van kleur of vorm verandert
  • Een ruw plekje dat niet weggaat
  • Een wondje dat niet geneest
  • Een knobbeltje of bultje dat op je huid verschijnt en niet weggaat
  • Het is raadzaam om je huid een aantal keer per jaar te controleren op verdachte plekjes

Als je huidkanker hebt, zijn er verschillende behandelingen mogelijk:

  • Operatie: de tumor wordt uit het lichaam weggesneden. Het weggehaalde stukje wordt vervolgens in het laboratorium onderzocht om te zien of alles ook daadwerkelijk is weggehaald. Als dit niet het geval is, zal er nog meer weefsel weggehaald moeten worden.
  • Bestraling: de kankercellen worden kapotgemaakt met radioactieve straling. Kankercellen kunnen namelijk minder goed tegen deze straling dan gezonde cellen en gaan dus dood terwijl gezonde cellen blijven leven. Bestraling wordt ook gebruikt om uitzaaiingen te doden. Enkele bijwerkingen van bestraling zijn vermoeidheid en verkleuringen van de huid rondom het bestraalde gebied.
  • Bevriezing van de tumor: hierbij wordt met vloeibare stikstof de tumor bevroren, vergelijkbaar als bij het verwijderen van wratten. Deze behandeling laat vaak wel een litteken achter.
  • Wegbranden van de tumor: Dit wordt ook wel elektrocoagulatie genoemd. Onder plaatselijke verdoving worden met behulp van een elektrisch stroompje de tumorcellen weggebrand.
  • Lichttherapie: ook wel fotodynamische therapie genoemd. Met een crème worden de tumorcellen gevoelig gemaakt voor (rood) licht. Als de plek dan beschenen wordt met dit licht, gaan de tumorcellen kapot. Een nadeel van deze therapie is dat het behoorlijk pijnlijk kan zijn.
  • Chemotherapie: je brengt bij deze therapie een crème op de tumor die stoffen bevat die de tumorcellen dood zullen maken. Je huid kan de eerste weken verslechteren, maar daarna gaat het weer beter met de huid. Volg bij gebruik altijd het voorschrift van de arts.
  • Immunotherapie: alleen van toepassing bij een basaalcelcarcinoom of melanoom. Door immunotherapie stimuleer je het eigen afweersysteem om de kankercellen op te ruimen.

De keuze voor een behandeling hangt af van het soort huidkanker en hoe ver de kanker gevorderd is. Bij een basaalcelcarcinoom kan elk van bovengenoemde behandelingen worden toegepast. Bij plaveiselcelcarcinoom valt de keuze meestal op een operatie of bestraling. Soms is een combinatie van beide het meest effectief, bijvoorbeeld bij het verwijderen van uitzaaiingen.

Ook bij melanomen wordt meestal gekozen voor een operatie. Wanneer er uitzaaiingen in de lymfeklieren zijn, worden ook deze operatief verwijderd. Bij uitzaaiingen in andere organen bepaalt de arts wat de beste behandeling is. Na behandeling blijf je vaak nog enkele jaren onder controle bij de arts om te zien of de kanker niet terugkomt.

Om huidkanker te voorkomen kun je het best voorzichtig omgaan met blootstelling aan de zon.

  • Als je veel in de zon komt, draag dan een zonnehoed of zonneklep. Bescherm je huid ook door je armen en benen te bedekken met kleding.
  • Gebruik in de zon altijd zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor.