De oorzaak van een waterhoofd is dat er meer water in de holtes van de hersenen zit dan zou moeten. Per dag wordt er zo’n halve liter vocht naar de hersenen gepompt om deze te voorzien van zuurstof en voedingsstoffen. Daarnaast dient hersenvocht als schokdemping zodat de hersenen niet tegen de schedel komen.
Normaal gesproken wordt het hersenvocht weer afgevoerd maar bij iemand met een waterhoofd stroomt het hersenvocht niet goed door. Het hersenvocht hoopt zich op in de hersenkamers en hierdoor verhoogt de druk in de hersenen. De hersenen duwen tegen de schedel en dit veroorzaakt hersenbeschadiging met uitval van hersenfuncties als gevolg.
Aangeboren & erfelijk waterhoofd
Een aangeboren waterhoofd wordt doorgaans veroorzaakt door een vernauwing van de verbinding tussen de derde en de vierde hersenkamer. Deze vernauwing wordt aquaductstenose genoemd. Het kan ook zijn dat één of meerdere aangeboren aandoeningen het waterhoofd veroorzaken. Zo is het bekend dat het Arnold Chiari Syndroom en het Dandy Walker Syndroom vaak hydrocefalus als gevolg hebben.
Waterhoofd door trauma
Het komt vaak voor dat een waterhoofd wordt veroorzaakt door een trauma. Bij zeer ernstig hersenletsel krijgt zo’n 40 procent last van een waterhoofd. Het risico op een waterhoofd is een probleem dat door artsen vaak over het hoofd wordt gezien als zij iemand te zien krijgen met hersenletsel.
Waterhoofd door tumor of hersenbloeding
Bij veel pasgeboren kinderen met een waterhoofd is de oorzaak vaak een hersenbloeding die in de eerste levensdagen van de baby heeft plaatsgevonden. Een bloeding in de hersenkamers of in het hersenvlies zorgt voor een verstoring in de aan- en afvoer van het hersenvocht. Het kan ook zijn dat deze verstoring wordt veroorzaakt door een hersenvliesontsteking of door een hersentumor. Er kan een hersentumor in het aanmaakorgaan van het hersenvocht zitten waardoor deze te veel vocht aanmaakt. Zo’n hersentumor heet een plexuspappilloom.
