Hypertrichose (Overbeharing)

Wat is hypertrichose?

In het kort:

• Hypertrichose is een zeldzame vorm van overbeharing.
• Bij deze aandoening groeien meer en dikkere haren op plaatsen waar doorgaans alleen donsharen zitten, zoals op de neus en het voorhoofd.
• Er zijn vier vormen van hypertrichose: congenitale hypertrichose lanuginosa, congenitale hypertrichose terminalis, plaatselijke hypertrichose en niet-aangeboren hypertrichose.
• Erfelijkheid speelt een rol bij de oorzaak van hypertrichose. Verder is er nog veel onduidelijk over de oorzaken.
• Mogelijke behandelingen bij hypertrichose zijn tijdelijke ontharing of permanente ontharing.

Over hypertrichose

Hypertrichose is een zeldzame vorm van overbeharing waarbij meer en dikkere haren groeien op plaatsen waar normaal slechts donsharen zitten. Denk hierbij aan plekken zoals je neus, voorhoofd, rug en armen. De haren kunnen tot wel tien centimeter lang worden. De zichtbaar overmatige haargroei in het gezicht heeft ervoor gezorgd dat de aandoening in de volksmond ook wel het weerwolfsyndroom wordt genoemd. Hypertrichose kan aangeboren zijn, of zich gedurende je leven ontwikkelen.
Hypertrichose moet niet verward worden met hirsutisme, een andere vorm van overbeharing die alleen bij vrouwen voorkomt. Bij hirsutisme hebben vrouwen haargroei op plekken waar normaal alleen mannen dat hebben, zoals de kin, onderbuik en borst. Hypertrichose en hirsutisme kunnen wel gezamenlijk voorkomen bij een persoon.

Soorten

Er bestaan verschillende vormen van hypertrichose:

Congenitale hypertrichose lanuginosa
Dit is een aangeboren vorm van hypertrichose, waarbij een kind wordt geboren met zogenoemde lanugoharen over hun gehele lichaam. Dit zijn zachte, ongepigmenteerde haren die ontstaan rond de twintigste week van de zwangerschap. Meestal zijn de lanugoharen weer verdwenen ten tijde van de geboorte. Bij sommige mensen blijven deze lanugoharen echter hun hele leven aanwezig en kunnen ze tot wel tien centimeter lang worden.

Congenitale hypertrichose terminalis
Ook deze vorm van hypertrichose is aangeboren, maar verschilt in de soort haar. Hierbij gaat het om zogenoemde terminale haren: dikke, lange, gepigmenteerde haren die je normaal pas ontwikkelt tijdens de puberteit. Ook deze haren komen overal op het lichaam voor. Vooral deze vorm van overbeharing wordt naar gerefereerd als het weerwolfsyndroom.

Plaatselijke hypertrichose
Hierbij is er een gebied (bijvoorbeeld afgebakend door pigmentverschil) waarin terminale haren groeien. Een dergelijk gebied kan aangeboren zijn, of zich later ontwikkelen. Meestal is het een op zichzelf staand verschijnsel, maar een enkele keer heeft het een onderliggende oorzaak. Wanneer een harige plek aanwezig is op de onderrug bij de geboorte, kan dit wijzen op een open ruggetje.

Niet-aangeboren hypertrichose
Hypertrichose kan ook later in je leven ontstaan. De overbeharing kan met terminale, lanugo- of donsharen zijn. Hypertrichose kan zich om verschillende redenen ontwikkelen. Denk hierbij aan kanker, anorexia nervosa of medicijngebruik (zoals corticosteroïden).

Er is nog veel onduidelijk rond de oorzaken van hypertrichose. Wel is bekend dat bij aangeboren hypertrichose erfelijkheid een rol speelt, aangezien het binnen een familie vaak meerdere keren voorkomt. Verder kan niet-aangeboren hypertrichose veroorzaakt worden door kanker, ondervoeding (door bijvoorbeeld anorexia) en medicijngebruik. Hoe deze factoren de ontwikkeling van hypertrichose precies beïnvloeden is nog onbekend.

Omdat de oorzaak van hypertrichose onbekend is, vallen alleen de symptomen te behandelen, oftewel het verwijderen van de overbeharing.

Tijdelijk ontharen

Door te scheren, harsen of epileren kun je de overbeharing tijdelijk verwijderen. Dit zijn de meest gemakkelijke en goedkope methoden, die je zelf thuis kunt uitvoeren. Het effect is echter tijdelijk, binnen enkele dagen tot weken groeien de haren terug. Bij scheren snijd je de haar af dicht bij de huid, waardoor je binnen enkele dagen stoppels hebt. Bij epileren en harsen trek je de haar uit het haarzakje. Hierbij zal er na enkele weken weer een nieuwe haar verschijnen. Deze methoden zijn dus allemaal tijdelijk en dienen vaak herhaald te worden.

Permanent ontharen

Er zijn ook methoden die de haren permanent verwijderen, zoals lasertherapie, IPL, of elektrisch epileren. Deze methoden zijn wat duurder dan de tijdelijke onthaarmethodes en worden meestal uitgevoerd door een schoonheidsspecialist. Ze zorgen er voor dat haren permanent wegblijven. Na enkele behandelingen heb je veel minder haren en dunnere, minder gepigmenteerde haren. Hierdoor hoef je (nadat je de behandelingen hebt afgerond) niet steeds opnieuw te ontharen.

Elektrisch epileren wordt aanbevolen wanneer slechts een klein oppervlak behandeld moet worden. Lasertherapie of IPL kan uitstekend worden toegepast als een groter oppervlak moet worden onthaard.