IgA-nefropathie (Ziekte van Berger)

IgA-nefropathie ontstaat vaak na een infectie. Meestal gaat het om een infectie van de luchtwegen of keelontsteking en soms om een buikgriep of een infectie van de urinewegen. Tijdens een infectie komt het afweersysteem van het lichaam in actie en maakt het antistoffen aan. Antistoffen dienen als bescherming tegen lichaamsvreemde stoffen. Voorbeelden van typen antistoffen zijn IgA, IgD en IgG. Bij IgA-nefropathie binden antistoffen van het IgA-type aan bepaalde structuren in de nierfilters. Hierdoor ontstaat een ontsteking, wat leidt tot bloed- en eiwitverlies in de urine. Op den duur zorgt dit voor een hoge bloeddruk.

Bij sommige mensen komt de ziekte van Berger voor in de familie. Erfelijkheid speelt dan een rol. Deze vorm van de ziekte wordt ook wel ‘familiaire IgA-nefropathie’ genoemd.

De meeste mensen met de ziekte van Berger ervaren geen klachten. Bij een aantal mensen ontstaan wel klachten na een infectie. Sommige symptomen van een nierfilterontsteking doen vaak niet meteen denken aan een aandoening van de nieren. De volgende symptomen kunnen optreden:

• Licht- tot donkerbruine urine door microscopische hoeveelheid bloed in urine
• Lusteloosheid
• Dikke voeten
• Pijn in de zij
• Schuimende urine
• Geen trek in eten
• Moeheid

Als de ziekte lang duurt, kun je een verhoogde bloeddruk krijgen. Dit hoeft geen klachten te geven en wordt alleen gevonden als je de bloeddruk meet. Langdurige hoge bloeddruk kan leiden tot hart- en vaatziekten en zorgen voor een achteruitgang van de nierwerking (nierinsufficiëntie).

Onderzoek naar het bloed in de urine kan vaak met grote waarschijnlijkheid de diagnose voor een nierfilterontsteking stellen. Als de nierfunctie achteruit gaat of de hoeveelheid eiwit in het bloed in de urine toeneemt, kan je arts besluiten om een nierbiopt uit te voeren om de diagnose IgA-nefropathie te bevestigen. Hierbij wordt een stukje weefsel van je nier uit je lichaam gehaald en onderzocht.

In de meeste gevallen loop je geen nierschade op en is behandeling niet nodig bij de ziekte van Berger. Als er een klein beetje bloed bij de urine zit, maar de nier normaal functioneert, zal er af en toe gecontroleerd worden of er geen nierschade ontstaat. Hoe meer de nierfilters beschadigd zijn, hoe meer eiwit via het bloed in de urine zal lekken. Als er sprake is van aantasting van de nieren, behandelt de nefroloog je verder. Een nefroloog is gespecialiseerd in nierziekten.

De behandeling is afhankelijk van de ernst van de beschadiging aan de nierfilters. Als de hoeveelheid eiwit in de urine boven een bepaalde waarde zit, krijg je medicijnen tegen een hoge bloeddruk voorgeschreven, zoals ACE-remmers. Deze verminderen ook het verlies van eiwit in de urine. Soms wordt visolie voorgeschreven. Dit kan de achteruitgang van de nierwerking iets vertragen en geeft minder bijwerkingen.

Verder dragen een gezond gewicht en niet roken bij aan een verlaging van de bloeddruk.