Influenza (Griep)

Wat is griep?

In het kort:

  • Griep wordt veroorzaakt door het influenzavirus. Het virus veroorzaakt een infectie aan zowel het slijmvlies van de keel, neus of bijholten als de luchtwegen.
  • Griep kan gevaarlijk zijn voor kleine kinderen, astmapatiënten, zwangere vrouwen en ouderen.
  • Griepsymptomen zonder koorts zijn geen echte griep, maar in de meeste gevallen een verkoudheid.
  • De incubatietijd van griep is 24 tot 48 uur.
  • Griepverschijnselen zijn: een slechte eetlust, kortademigheid, vermoeidheid en slapeloosheid, hoofdpijn, pijnlijke ledematen en spierpijn.
  • De griepprik is een middel om griep te voorkomen, risicogroepen kunnen deze bij de huisarts halen.
  • Een paar dagen rusten en uitzieken is vaak voldoende.

Over griep

De term griep wordt vaak gebruikt als synoniem voor een zware verkoudheid. Maar het verkoudheidsvirus is een ander virus dan het influenzavirus, dat de griep veroorzaakt.

Influenzavirus

Het influenzavirus veroorzaakt een infectie aan zowel het slijmvlies van de keel, neus of bijholten als de luchtwegen: longen, longblaasjes en luchtpijp. Door besmetting met het influenzavirus kan je in je hele lichaam klachten ondervinden. Er bestaan verschillende types van het influenzavirus. De bekendste hiervan zijn influenza type A, type B en type C.

De geschiedenis kent griepepidemieën die veel dodelijke slachtoffers hebben geëist. De bekendste is waarschijnlijk de Spaanse griep, die in het begin van de twintigste eeuw tussen de twintig en honderd miljoenen slachtoffers eiste. In de toekomst zullen griepepidemieën blijven voorkomen. Een recente griepepidemie was in 2009, toen de Mexicaanse griep door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) tot pandemie werd uitgeroepen.

Verschil tussen griep en verkoudheid

In tegenstelling tot griep wordt een verkoudheid niet veroorzaakt door het influenzavirus. De klachten bij een verkoudheid zijn milder en leiden zelden tot ernstige gezondheidsproblemen.

Griep kan wel gevaarlijk zijn voor kleine kinderen, astmapatiënten, zwangere vrouwen en ouderen. Griep treedt op in epidemieën. Het griepseizoen begint vaak in de late herfst of het begin van de winter. Verkoudheid kan je het hele jaar door oplopen. Griepsymptomen zonder koorts zijn in de meeste gevallen een verkoudheid en geen echte griep.

De belangrijkste soorten griep worden veroorzaakt door het influenzavirus type A, B en C. Er bestaan vaccinaties die gedurende zes maanden voor 70 tot 90% beschermen tegen het A- of B-virus. Ongeveer elke tien jaar ontstaan epidemieën door nieuwe soorten van het type A-virus. Voorbeelden daarvan zijn de vogelgriep of de Mexicaanse griep. Het type C veroorzaakt geen griep, maar een soort verkoudheid die vooral voorkomt bij kinderen. De kans op besmetting is het grootst bij schoolgaande kinderen. Zij gaan erg intensief met elkaar om en zijn vaak nog niet eerder blootgesteld aan de virussen. Grieppatiënten van 50 jaar of ouder, kleine kinderen, en mensen met een verminderde weerstand lopen het risico longontsteking of andere bijkomende infecties te krijgen. Boven de 65 jaar zijn longontsteking en griep een belangrijke doodsoorzaak.

De incubatietijd van griep is 24 tot 48 uur. Dit betekent dat je na 24 tot 48 uur ziek wordt zodra je met het influenzavirus besmet bent. In de tussentijd ervaar je soms nog geen griepsymptomen, maar je kunt al wel andere mensen met het griepvirus besmetten. Na het optreden van de griepsymptomen kun je het griepvirus tot nog wel vijf dagen overdragen. Kinderen blijven zelfs nog langer besmettelijk.

Griep verspreidt zich gemakkelijk via waterdruppels, die ontstaan door te hoesten en te niezen. Griep is dus besmettelijk. Het is daarom belangrijk om als je de griep hebt op je hygiëne te letten. Gebruik papieren zakdoekjes en gooi die direct na gebruik weg. Bedek je mond als je moet hoesten of niezen en vermijd lichamelijk contact met mensen. Was ook je handen na hoesten of niezen.

Van echte griep voel je je erg ziek. Je ligt een paar dagen in bed en soms voel je je langere tijd moe en/of lamlendig. Griep lijkt op een zware verkoudheid met koorts en koude rillingen, keelpijn en soms een droge hoest. Andere griepverschijnselen zijn:

  • Een slechte eetlust
  • Kortademigheid
  • Vermoeidheid en slapeloosheid
  • Hoofdpijn
  • Stijve, pijnlijke ledematen
  • Spierpijn

Om griepsymptomen te bestrijden kun je bijvoorbeeld paracetamol slikken of een hoestdrankje nemen. Bij mensen bij wie complicaties kunnen voorkomen worden antivirale middelen voorgeschreven om te zorgen dat het griepvirus zich niet verder door het lichaam verspreidt. De bekendste daarvan is Tamiflu.

Als je de griep hebt, helpt veel bedrust het beste. Als je niet in bed wilt liggen, kun je in elk geval proberen lichamelijke inspanning zoveel mogelijk te vermijden. Kleed je goed aan als je naar buiten gaat, het is belangrijk om niet te veel af te koelen. Als je koorts hebt zweet je vaak meer dan normaal. Door veel te drinken kun je het vocht in je lichaam op peil houden.

Griep voorkomen: de griepprik

Er bestaat een middel om griep te helpen voorkomen: de griepprik. In Suriname krijgen vooral risicogroepen de griepprik. Onder deze risicogroepen vallen bijvoorbeeld ouderen, diabetici, longpatiënten en mensen die door andere ziektes of medicatie een zwakke weerstand hebben. In andere landen, zoals de Verenigde Staten, is het voor iedereen heel normaal om een griepprik te halen. De prik geeft soms een dag pijn in de arm, maar maakt je verder niet ziek. In veel gevallen voorkomt de griepprik dat je griep krijgt. Krijg je desondanks toch griep, dan zorgt de prik dat je er veel minder last van hebt.

Griepvirussen zijn moeilijk te bestrijden omdat ze steeds veranderen. Hierdoor is het lastig om vaccins te ontwikkelen die werkzaam zijn tegen de nieuwste mutatie van de griep. Als nieuwe griepvirussen ontstaan, verspreiden deze zich snel over de gehele wereld. Zij kunnen miljoenen mensen besmetten en veroorzaken zo ook veel sterfgevallen.

Wetenschappers zijn nu al medicijnen aan het maken voor virussen die we over een paar jaar kunnen verwachten. Dat gaat moeizaam, omdat zij nog niet precies weten hoe die nieuwe griepvirussen eruit zullen zien. Als er een nieuwe uitbraak is, moet dus eerst vastgesteld worden hoe het virus er precies uitziet, voordat een nieuw vaccin ontwikkeld kan worden.

Een griepinfectie kun je niet altijd voorkomen, maar je kunt er wel voor zorgen dat je zo min mogelijk last hebt van de symptomen door een goede weerstand op te bouwen. Dat doe je door gezond te eten (gevarieerd en voldoende groente en fruit), voldoende nachtrust en stress te vermijden. Je kunt besmetting van anderen voorkomen door je mond en neus te bedekken als je hoest of niest. Ook helpt het om geen hand te geven, en je handen regelmatig te wassen.

Soms kunnen mensen bij een griepinfectie virus remmende medicijnen krijgen. Deze medicijnen zorgen ervoor dat het griepvirus zich niet verder door het lichaam verspreidt. De bekendste daarvan is Tamiflu. Als je verder in goede gezondheid bent, hoef je in principe geen medicatie te nemen tegen de griep. Een paar dagen rust houden en uitzieken is vaak voldoende. Antibiotica helpen niet tegen de griep. Alleen de verschijnselen kunnen bestreden worden.