1. Startpagina SZF
  2. Gezondheidsencyclopedie
  3. I
  4. Ischias (Ischialgie)

Ischias (Ischialgie)

Wat is ischias?

In het kort:

  • Ischias is zenuwpijn die begint in de rug en via de bil doorloopt tot in het been.
  • Het ontstaat door druk op de zenuw, bijvoorbeeld door zwangerschap en bevalling of door zwaar tillen.
  • De pijn voelt stekend en branderig en varieert van licht tot hevig.
  • Soms zorgen de pijnscheuten ervoor dat het lastig is om rechtop te staan.
  • Denk je dat je ischias hebt, dan is het verstandig om naar de dokter te gaan.
  • Gedoseerde rust en oefeningen voor de rugspieren worden meestal aangeraden.

Over ischias

Ischias is een zenuwpijn die begint in de rug en via de bil doorloopt tot in het been. Het is een pijn in de langste zenuw van het lichaam, de grote beenzenuw, die ook wel nervus ischiadicus wordt genoemd. Deze zenuw begint in het ruggenmerg en loopt via de bil langs de achterkant van het been. Vaak wordt pijn in de lage rug onterecht ischias genoemd.

Ischias ontstaat door druk op de zenuw. Je kunt het krijgen door een zwangerschap en bevalling en door zwaar tillen. Stress kan ook een rol spelen, want dat zorgt ervoor dat je lichaamshouding verandert, waardoor je je rug te zwaar belast.

Ook een aandoening kan ischias als gevolg hebben. Aandoeningen die het risico op ischias vergroten zijn onder andere:

  • Hernia
  • Spit
  • Artrose of artritis van de wervelkolom
  • In zeldzame gevallen een bottumor rond de wervelkolom

De pijn varieert van licht tot hevig en voelt stekend en branderig. De pijnscheuten kunnen ervoor zorgen dat het moeilijk is om rechtop te staan. Je kunt naast de pijn ook andere klachten hebben, zoals spierzwakte, een verdoofd gevoel of tintelingen in een been, een voet of de tenen. Je kunt ook spierkramp krijgen in je bil of been en verminderde reflexen in knieën en enkels.

Ook al is de pijn erg hevig, ischias is bijna nooit blijvend. De pijn gaat vanzelf weer over.

Het is verstandig om met ischias naar de arts te gaan. Er wordt gedacht dat ischias een waarschuwing is voor een dreigende hernia (hoewel niet alle artsen het hier mee eens zijn). De pijn kan ook verband houden met een vernauwing van het wervelkanaal (het syndroom van Verbiest). De huisarts zal je in veel gevallen zowel gedoseerde rust als oefeningen voor de rugspieren aanraden. Hij zal je ook pijnstillers voorschrijven en kan je doorverwijzen naar een fysiotherapeut.

Het is verstandig om een tijd niet zwaar te tillen. Wanneer, in een zeldzaam geval, de ischias wordt veroorzaakt door een hernia en behandelingen niet aanslaan, dan kan het zijn dat een herniaoperatie nodig is.

Raadpleeg de (huis)arts in de volgende gevallen:

  • Als de pijn verdwijnt en er daarna een doof gevoel in het been ontstaat
  • Als je incontinent wordt van urine

  • Gebruik eventueel pijnstillers. Pijnstillers zoals paracetamol verlichten de pijn.
  • Slaap liever niet op je buik, maar op je rug of zij. Slapen op de zij met een kussen tussen de knieën biedt vaak verlichting.
  • Neem een warm bad, gebruik een kruik of schaf een infraroodlamp aan voor de onderrug.
  • Masseer de pijnlijke plek op de rug.
  • In beweging blijven is belangrijk. Vraag je huisarts of fysiotherapeut naar goede oefeningen.