Wat is karbonkel?
Een karbonkel (ook wel karbunkel of negenoog genoemd) is een steenpuist die groter en ernstiger is dan een gewone steenpuist. Het kan ook gaan om een groepje steenpuisten die zo dicht bij elkaar zitten, dat ze samen één grote steenpuist vormen. Een karbonkel heeft meer dan één krater (huidopening) en is ernstiger dan een gewone steenpuist, omdat deze dieper doordringt in de huid. Hierdoor kan het onderliggende weefsel worden aangetast. Negenogen kunnen overal op de huid ontstaan waar haargroei is, maar vaak ontstaan ze in de nek. Karbonkels komen vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
Oorzaken
Een karbonkel wordt veroorzaakt door een ontsteking van een haarzakje. Er ontstaat een met pus gevulde holte, ook wel abces genoemd. De ontsteking wordt meestal veroorzaakt door een bacterie (stafylokok). Wanneer je weerstand verlaagd is, ben je vatbaarder voor karbonkels. Ook bij oudere mensen en diabetespatiënten is de kans op het ontstaan van karbonkels groter.
Het pus uit de karbonkel is erg besmettelijk, waardoor het nieuwe puisten kan veroorzaken.
Symptomen
Klachten van een karbonkel zijn:
- Grote (tot wel 10 centimeter), rode bult die warm aanvoelt en pijn doet als je hem aanraakt
- Je ziek voelen
- Vermoeidheid
- Koorts
Behandeling
Om een karbonkel te behandelen geeft een arts meestal een antibioticum. Ook kan de puist met een klein sneetje worden geopend om het ontstekingsvocht (pus) weg te laten lopen.
Wat kun je zelf doen?
Knijp een karbonkel vooral niet zelf uit. Dit kan ervoor zorgen dat het pus nog dieper in de huid binnendringt of zelfs in de bloedbaan of lymfe terechtkomt. Dan kan infectie van de interne organen ontstaan, wat zeer gevaarlijk is.
Omdat een karbonkel zo besmettelijk is, moet je het goed schoon houden, zeker wanneer er pus uitkomt. Verwijder ook geen haartjes rondom het gebied van de karbonkel. Een goede hygiëne en weerstand helpen tegen het ontstaan van nieuwe karbonkels.