Wat is een koortslip?
Een koortslip is een onschuldige huiduitslag en wordt ook wel koortsuitslag genoemd. Meestal verschijnt een koortslip op of rond je lippen en je neus. Je krijgt dan een blaasje op je huid. Als dit blaasje geneest, wordt het een korstje.
Oorzaken
Een koortslip wordt veroorzaakt door een virusinfectie (herpes simplex). Herpes simplex is een van de vele virussen die de meeste mensen in hun lichaam dragen zonder er last van te hebben. In principe heeft een koortslip niks te maken met de soa herpes genitalis, maar in zeldzame gevallen kan het wel herpes genitalis veroorzaken (via orale seks).
De meeste mensen worden als kind al met het virus besmet. Tijdens de eerste besmetting voelen kinderen zich een paar dagen ziek. De infectie begint met hoge koorts, een branderig gevoel in de mond en opgezwollen lymfeklieren. Het kind krijgt pijnlijke blaasjes in de mond en wil hierdoor waarschijnlijk niet eten. Verder is er een toename in speekselproductie. De koorts duurt hooguit een paar dagen. Na tien tot veertien dagen zijn de koortsblaasjes verdwenen.
Na deze eerste doorgemaakte infectie met het herpesvirus, blijft het virus inactief in het lichaam aanwezig. Je raakt het nooit meer kwijt en het zal van tijd tot tijd weer de kop opsteken. Als het virus na deze eerste infectie weer actief wordt, veroorzaakt het koortsblaasjes bij de lippen. De koorts en opgezwollen klieren komen niet terug. Het virus veroorzaakt in het vervolg steeds koortslippen.
De koortsblaasjes kunnen ontstaan op het moment dat je een verlaagde weerstand hebt. Momenten van verminderde weerstand zijn bijvoorbeeld menstruatie, stress en vermoeidheid. Ook als je lichaam bezig is om andere virusinfecties te bestrijden (zoals een verkoudheid of griep), kan het virus geactiveerd worden en een koortslip veroorzaken.
Besmettelijk én gevaarlijk voor baby’s
Het virus is besmettelijk bij direct contact. Het herpesvirus in de vochtige blaasjes kun je door zoenen overbrengen. Ook als je het lipblaasje met je vingers hebt aangeraakt en vervolgens iemand de hand schudt, dan kun je iemand besmetten. Pas als de blaasjes zijn opgedroogd is het besmettingsgevaar geweken.
Vooral als je een baby hebt, moet je extra voorzichtig zijn. Baby’s kunnen ernstig ziek worden van het herpes simplex virus. Vermijd dus direct contact met een baby als je last hebt van een koortslip, maar ook als je waterpokken hebt of iemand in je gezin waterpokken heeft.
Symptomen
Vlak voordat je een koortslip krijgt, kun je last hebben van een kriebelend, kloppend en branderig gevoel. Hierna vormt zich een klein, doorzichtig, vochthoudend lipblaasje. Je kunt ook last hebben van meerdere blaasjes. Als de lipblaasjes zijn opengebroken, komt er een korstje op. De huid is daar pijnlijk en gevoelig.
Voorkomen
Als je eenmaal een koortslip hebt gehad, bestaat de kans dat deze terugkeert. Met de volgende maatregelen kun je proberen dit te voorkomen:
- Gebruik een goed beschermend zonnebrandmiddel voor je lippen.
- Zorg voor een goede weerstand. Dus: eet gezond, beweeg veel en zorg dat je voldoende nachtrust krijgt.
- Verder is het belangrijk om je handen regelmatig te wassen, zeker als iemand in je omgeving last van een koortslip heeft.
Behandeling
Raken de blaasjes ontstoken of duurt de infectie langer dan twee weken, raadpleeg dan de huisarts.
Zinkzalf kan in de tijd van de blaasjes ter verzachting worden aangebracht. Het gebruik van antivirale zalfjes wordt afgeraden.
Wat kun je zelf doen?
Een koortslip is meestal onschuldig, daarom wordt deze in principe niet door een dokter behandeld. Je kunt een koortslip zelf behandelen met verschillende crèmes, zalfjes of lotions die hiervoor op de markt zijn. Dit kun je gebruiken als je al een koortslip hebt, of als je er één voelt aankomen. Breng crème, zalf of lotion met een wattenstaafje op de koortsblaren aan en was daarna zorgvuldig je handen.
Peuter nooit aan de plekjes, want zo kunnen ze ontstoken raken. Daarnaast kunnen anderen besmet raken via het vocht uit de blaasjes. Als het vocht elders op de huid terechtkomt, kan de koortsuitslag zich daar uitbreiden.
Een goede weerstand geeft een koortslip minder kans. Goede voeding, regelmatige ontspanning en voldoende lichaamsbeweging helpen je weerstand te verhogen.