Wat is een koortsstuip?
Een koortsstuip is een heftige lichamelijke reactie op de aanwezigheid van (vaak zeer hoge) koorts. Bij koorts ontstaat een verhoging van de lichaamstemperatuur die gepaard gaat met een gevoel van algehele malaise.
Bij kinderen is een koortsstuip een veelvoorkomend verschijnsel, als gevolg van het plotseling stijgen van de lichaamstemperatuur. De meest voorkomende aanval bestaat uit schokkende bewegingen van armen en benen of het wegdraaien van de ogen. Een dergelijke aanval houdt zelden langer dan een paar minuten aan.
Koortsstuip bij kinderen
Kinderen krijgen bij koorts gemakkelijker stuipen dan volwassenen, omdat de hersenen van kinderen nog in ontwikkeling zijn en daarom gevoeliger zijn voor temperatuur stijging. Ongeveer vijf procent van de kinderen tussen de zes maanden en vier jaar heeft weleens een koortsstuip.
De hersenen van meisjes ontwikkelen zich sneller dan die van jongens. Bij meisjes is de gevoelige periode voor koortsstuipen eerder afgelopen dan bij jongens, ongeveer na drie tot vier jaar. Jongens hebben daarbij vaker last van koortsstuipen dan meisjes, omdat er een verschil zit in de rijping van het afweersysteem. Kinderen ontwikkelen vanaf de leeftijd van ongeveer zes maanden hun eigen afweersysteem; dit duurt enkele jaren.
Volwassenen met koortsstuipen
Ook volwassenen kunnen een koortsstuip krijgen. Na een aanval kan een volwassene in slaap vallen of is een tijdje suf. Er kan hoofdpijn optreden die soms een dag aanhoudt. Vaak is hier erfelijke aanleg medebepalend voor. Het verloop van een aanval is hetzelfde als bij kinderen.
Oorzaken
De meeste gevallen van koortsstuipen ontstaan door (bijna altijd onschuldige) virussen. Deze worden veroorzaakt door infecties van de bovenste luchtwegen. Bij zo’n verkoudheid, keel- of oorontsteking ontstaat bij kleine kinderen vaak snel oplopende koorts, waardoor de lichaamstemperatuur hoger wordt. Dit is een reactie van het lichaam om de ziekteverwekker te bestrijden.
Symptomen
Een koortsstuip lijkt op een epileptische aanval. Meestal ontstaat een koortsstuip wanneer een kind net ziek is geworden. Bij een koorts waarbij de temperatuur boven de 38,5 graden is gestegen kunnen koortsstuipen ontstaan.
De symptomen op een rijtje:
- Stijfheid
- Schokken van armen en benen
- Vreemde ademhaling of de adem wordt ingehouden
- Blauw zien
- Plas niet op kunnen houden
Sommige kinderen worden tijdens een koortsstuip alleen maar slap en hebben geen last van schokken.
Na de aanval kan het kind nog enige tijd huilen en onrustig zijn, waarna het vaak in slaap valt. Wanneer het kind wakker wordt, reageert het eerst soms nog wat slaperig, maar vervolgens weer normaal.
Behandeling
Heeft jouw kind een koortsstuip? Neem dan altijd contact op met de huisarts. Die komt ook als de koortsstuip al over is.
Indien de koortsstuip nog niet voorbij is, kan de arts jouw kind een medicijn met de werkzame stof diazepam toedienen. Diazepam werkt rustgevend, ontspant de spieren en maakt suf. Dit is nodig om de aanval te stoppen.
Adviezen
Helaas is het moeilijk om een koortsstuip te voorkomen. Jonge kinderen hebben nu eenmaal met regelmaat koorts. Zij zijn in deze levensfase erg gevoelig voor virussen en andere ziekteverwekkers. Toch is er een aantal dingen die je kunt doen om de kans op een koortsstuip enigszins te verkleinen:
Zorg ervoor dat je zeker weet of je kind koorts heeft: meet de temperatuur. Doe dit bij voorkeur in de anus; dit is de meest betrouwbare meting.
Probeer achter de oorzaak van de koorts te komen. Overleg dit eventueel met de huisarts.
Kleed je kind luchtig aan en laat het onder een dun deken slapen.