Kurkentrekkerslokdarm (Slokdarmkramp)

Wat is slokdarmkramp?

In het kort:

  • Slokdarmkrampen zijn aanvallen van krampen in de slokdarm.
  • Mogelijke oorzaken zijn stress, bepaald voedsel en warm of koud eten en drinken.
  • Bekende symptomen zijn regelmatige spierkrampen, een benauwd gevoel en pijn bij het slikken.
  • Mogelijke behandelingen bij slokdarmkramp zijn medicijnen, botulinetoxine-injecties of een operatie.

Over slokdarmkramp

Mensen met slokdarmkramp – ook wel slokdarmspasmen genoemd – hebben aanvallen van verkramping in het onderste gedeelte van de slokdarm. Het gevolg is een vernauwde ingang naar de slokdarm en een slechte doorstroom van voedsel. Sommige mensen hebben heel regelmatig last van aanvallen, terwijl aanvallen van slokdarmkramp zich bij andere zelden voordoen.

Tijdens een heftige aanval van slokdarmkramp kan het onderste gedeelte van de slokdarm de vorm aannemen van een kurkentrekker of notenkraker, vandaar dat het in de volksmond ook wel notenkraker- of kurkentrekkerslokdarm heet. Hoe vaak de slokdarmkrampaanvallen optreden, verschilt per persoon. Iedereen kan overigens last krijgen van slokdarmproblemen. Jaarlijks krijgt 1 op de 100.000 mensen de diagnose slokdarmspasme.

Hoe werkt de slokdarm?

De slokdarm is een ongeveer 30 centimeter lange verbinding tussen de mond en de maag. Van buiten naar binnen bestaat de slokdarm uit een spierlaag, een laagje bindweefsel met daaroverheen een slijmvlies. Tijdens het doorslikken belandt voedsel door regelmatige spiersamentrekkingen (peristaltische bewegingen) via de slokdarm in de maag. Daar aangekomen zorgt een sluitspiertje ervoor dat ons eten niet meer omhoog komt. Bij mensen met slokdarmkramp is dit proces verstoord.

Hartklachten of slokdarmkramp?

Let op: soms worden hartklachten aangezien voor slokdarmkramp en vice versa. Ga bij vermoedelijke slokdarmklachten of pijn in de borst altijd naar een arts voor het stellen van een juiste diagnose om hartproblemen uit te sluiten.

Er heersen nog veel vragen rondom het ontstaan van slokdarmkramp. Aanvallen worden mogelijk uitgelokt door hevige emoties, als stress en spanningen of door het eten van bepaald voedsel. Zo zijn er aanwijzingen dat het eten of drinken van heel warm of juist heel koud voedsel in sommige gevallen een aanval van slokdarmkramp tot gevolg heeft.

Er zijn meerdere symptomen die horen bij slokdarmkramp, waaronder:

  • Pijn achter het borstbeen, met uitstraling naar schouderbladen armen en keel
  • Regelmatige en herhaalde spierkrampen
  • Problemen met de doorgang van eten
  • Het opgeven van onverteerd voedsel (vooral ’s nachts)
  • Benauwd en verkrampt gevoel
  • Slikproblemen, zoals pijn bij het slikken
  • Opgeven van maagsap

Mensen met een aanval van slokdarmkramp hebben vaak last van één of meerdere symptomen. Na afloop van een aanval verdwijnen deze klachten vrij snel.

Voor het stellen van de diagnose is er een drukmeting van de slokdarm (slokdarm-manometrie) nodig. Tijdens zo’n drukmeting onderzoekt de behandelend arts beweging, knijpkracht en eventuele verkramping van de spieren in de slokdarmwand.

De behandeling van slokdarmkramp is vooral gericht op het verminderen van de klachten (door het verlagen van de druk in de kringspier) en het voorkomen van complicaties. Het definitief wegnemen van slokdarmkramp is niet mogelijk.

Behandelmethoden

  • Om aanvallen van slokdarmkramp te beperken kan de arts een krampstillend middel voorschrijven. Nadeel is dat deze medicijnen vaak niet efficiënt zijn en gebruikers regelmatig bijwerkingen melden.
  • Deze injecties met toxine (botox) worden ter hoogte van de kringspier in de slokdarm ingespoten. Vanwege de korte werkzaamheid van de botox is deze methode niet geschikt voor langdurige behandeling.
  • Oprekken van de slokdarm. Dit is de meest gebruikte behandeling. Het oprekken van de kringspier onderin de slokdarm (pneumodilatatie van de slokdarm) gebeurt met behulp van een ballonnetje. De arts bevestigd het ballonnetje aan het uiteinde van een flexibele slang (endoscoop) en begeleidt dat via de mond naar de slokdarm. Het ballonnetje wordt gedurende één minuut opgeblazen. Voor een succesvol resultaat wordt de behandeling drie tot vier keer herhaald binnen een tijdsbestek van een aantal dagen. In zeventig tot tachtig procent van de gevallen is deze behandeling erg succesvol.
  • Klieven van de slokdarmspieren. Wanneer het oprekken van de slokdarm geen resultaat oplevert, dan kan de arts besluiten of je voor een chirurgische behandeling in aanmerking komt. De verkramping wordt hierbij opgeheven door de kringspier onderin de slokdarm (myotomie) door te snijden. Mensen met ernstige verkrampingklachten komen hier soms al meteen voor in aanmerking.

  • Stress en spanningen of hevige emoties kunnen de kans op een aanval van slokdarmkramp vergroten. In periodes van stress kunnen gerichte ontspanningsoefeningen helpen.
  • Probeer daarnaast zo min mogelijk zeer warm of zeer koud eten en drinken te nuttigen. Eet rustig en kauw goed.

Ook een paar aanpassingen in het dagelijkse voedingspatroon kunnen helpen:

  • Snijd de korstjes van je brood
  • Gebruik smeuïg beleg
  • Snijd vlees of groente extra fijn en gebruik desnoods de blender of de staafmixer
  • Kook je eten. Gekookte groente werkt beter dan rauwkost en gekookte aardappels zijn goed smeuïg te maken met appelmoes of jus
  • Ook aardappelpuree, rijst of pasta met saus en maaltijdsoepen zijn erg geschikt
  • Kies als tussendoortje voor zacht fruit zonder schil of een schaaltje yoghurt
  • Drink tijdens en na iedere maaltijd genoeg water