Legionellabesmetting (Legionella Pneumophilia)

Wat is een legionellabesmetting?

Een legionellabesmetting kun je oplopen als je in aanraking komt met de legionellabacterie (Legionella pneumophila). Deze bacterie is de voornaamste veroorzaker van legionellose, waarvan de veteranenziekte en legionellagriep de meest voorkomende varianten zijn. De veteranenziekte is een ernstige vorm van longontsteking, waarvoor je behandeld moet worden. De legionellagriep is een lichtere infectie, die over het algemeen vanzelf geneest.

 

 

 

 

De bron van de besmetting is de legionellabacterie. Deze bevindt zich in zeer kleine aantallen in de grond en leidingwater. Met name moderne, kunststoffen waterleidingen zijn goede vestigingsplaatsen voor legionellabacteriën.

Normaal levert de aanwezigheid van deze bacteriën geen problemen op. Echter, als de legionellabacterie groeit en zich explosief vermenigvuldigt, kan het gevaarlijk worden. De legionellabacterie neemt in aantal toe als het water voor langere tijd stilstaat en zich op allerlei plekken kan nestelen. Verder moet de temperatuur van het water tussen de 25 en 45 graden Celsius zijn. In deze temperatuur gedijt de bacterie goed. Bij een temperatuur van minimaal 60 graden gaat de bacterie dood.

Je kunt met legionella besmet raken als je in aanraking komt met besmette vernevelde lucht en deze inademt. Je wordt dus niet ziek van het drinken van water met Legionella, maar je kan wel besmet raken bij verslikking in besmet water. Legionella komt vaker voor in lang stilstaand water. Eventuele besmettingsbronnen zijn dan ook:

  • Douches
  • Stoombaden
  • Bubbelbaden
  • Plantensproeiers en tuinslangen
  • Kranen en andere drinkwatersystemen
  • Sauna’s

Airconditioning (de kans op besmetting via airconditioning is zeer gering. Wanneer de airconditioning geen lucht van buiten aanvoert, is de kans op Legionella nihil indien de condensbak geregeld wordt verwisseld. Wanneer de airconditioning wel buitenlucht aanvoert en dit vernevelt, is de kans op Legionella slechts aanwezig bij een aanwezigheid van Legionella in de omringende lucht)

Dit betekent uiteraard niet dat je nooit meer naar een zwembad of sauna kunt. Zij nemen uitgebreide voorzorgsmaatregelen om verspreiding van de legionellabacterie te voorkomen. Aan het zwembadwater wordt bijvoorbeeld voldoende chloor toegevoegd om schadelijke bacteriën te doden. De warmwatersystemen in sauna worden op een constante temperatuur van 60 graden of hoger gehouden, de temperatuur waarmee de bacterie wordt gedood.

In aanraking komen met het Legionellabacterie hoeft niet altijd te betekenen dat je ook ziek wordt. Indien je wel ziek wordt is dit gemiddeld vijf tot zes dagen na besmetting. De kans is klein dat je besmet raakt door direct contact met een persoon die legionella heeft.

De symptomen van een legionellabesmetting zijn niet direct zichtbaar. Dit duurt meestal twee tot tien dagen, soms zelfs langer. Hieronder sommen we kort de symptomen van de veteranenziekte en legionellagriep op. Let op: niet iedereen ervaart deze klachten na een legionellabesmetting. Daarbij passen de verschijnselen ook bij andere aandoeningen of ziekteverwerkers. Raadpleeg daarom altijd een arts voor eventuele verdere diagnose en behandeling.

Fases

De symptomen komen meestal in fases. Als eerste krijg je last van:

  • Opkomende hoofdpijn
  • Spierpijn
  • ‘Ziek gevoel’

Deze klachten worden als snel gevolgd door:

  • Een longontsteking met koorts boven de 39 graden
  • Hoesten
  • Diarree
  • Braken
  • Kortademigheid
  • Grote vermoeidheid
  • Verwardheid

De gevolgen van de veteranenziekte kunnen ernstig zijn. Door de longontsteking kunnen je longen onherstelbaar beschadigd raken, wat tot de dood kan leiden. Door tijdig in te grijpen en naar de huisarts te gaan kun je dit voorkomen. Met behulp van antibiotica is de veteranenziekte goed te behandelen, al zal het herstel een tijdje in beslag nemen.

Griepachtige verschijnselen

Bij de legionellagriep heb je last van lichte griepachtige verschijnselen, zoals:

  • Koorts
  • Hoofdpijn
  • Spierpijn
  • Hoesten

Bovenstaande symptomen lijken heel erg op de klachten die je kunt hebben bij een ‘gewone’ griep. Net als deze gewone ‘griepvariant’ gaan de verschijnselen ook vanzelf over.

Wanneer je bij besmetting met de legionellabacterie de griep- of longontstekingsvariant krijgt, is moeilijk te voorspellen. Al heb je wel meer kans op de veteranenziekte, als:

  • Je veel rookt
  • Je COPD hebt
  • Een hoge leeftijd hebt
  • Een verminderde afweer hebt. Bijvoorbeeld door een immuunziekte of na een orgaantransplantatie.

Een legionellagriep hoeft niet behandeld te worden. Dit gaat meestal vanzelf binnen een paar dagen over. Uitzieken is hierbij het devies.

Bij een longontsteking als gevolg van de legionellabacterie is het belangrijk om snel te handelen. Met een zogeheten legionellatest kan definitief een legionellabesmetting gesteld worden. Is de uitslag hiervan positief (en voor jou dus negatief), dan zul je antibiotica krijgen om de bacterie te bestrijden. Heb je lichte klachten, dan krijg je antibioticumtabletten voor thuis. Hier kun je aansterken en uitzieken. Bevindt de ziekte zich in een meer gevorderd stadium en is ziekenhuisopname noodzakelijk, dan krijg je antibiotica via een infuus. Hoe eerder met een antibioticakuur wordt gestart, hoe groter de kans op genezing. Zonder behandeling kan een legionellabesmetting de dood tot gevolg hebben.

De kans op een legionellabesmetting en de daaruit voortvloeiende legionellagriep of veteranenziekte is heel klein en gemakkelijk te voorkomen. Als je onderstaande voorzorgsmaatregelen neemt, hoef je je geen zorgen te maken. Ook niet op vakantie.