Wat is leukoplakie?
Leukoplakie is een aandoening die zich kenmerkt door een witte verkleuring van de slijmvliezen, en kan onder anderen voorkomen in je mond, slokdarm, blaas of baarmoederhals. Het woord leukoplakie betekent dan ook letterlijk ‘witte plak’. De aanslag die op je tong of wangslijmvlies ontstaat, kan hard of zacht aanvoelen, glad, wratachtig of hobbelig zijn en hoeft geen pijn te doen.
Leukoplakie in bijvoorbeeld de mond kan in sommige gevallen kwaadaardig worden en op die manier mondkanker vormen. Leukoplakie in de mond komt met name voor boven de leeftijd van veertig jaar.
Op deze pagina hebben we het alleen over de orale leukoplakie, dus leukoplakie in de mond.
Oorzaken
De oorzaak van leukoplakie blijft in veel gevallen onbekend. Het ontstaan kan te maken met chemische of mechanische schade aan je slijmvliezen waardoor ze veranderen om zich te beschermen. Belangrijke risicofactoren voor het ontstaan van leukoplakie zijn:
- Roken
- Alcoholgebruik
- Slecht zittend kunstgebit
- Continue irritatie van het slijmvlies, bijvoorbeeld door een scherp randje van een kies
Leukoplakie in de mond kan ook veroorzaakt worden door een infectie met bijvoorbeeld een schimmel of bacterie. Een speciale vorm van leukoplakie, namelijk de zogenaamde harige leukoplakie geeft een witgrijze aanslag in de mondholte. Dit subtype wordt veroorzaakt door een bepaald virus (Ebstein Bar virus) en komt vaak voor bij mensen met HIV/ AIDS.
Symptomen
Het belangrijkste symptoom van leukoplakie is de witte aanslag in je mond. Het begint vaak met een wit plekje op de rand van je tong. De rest van je tong, de bodem van je mond en je wangslijmvlies zijn andere voorkeurslocaties. In sommige gevallen kan de leukoplakie ook op je gehemelte, op je lippen of in je keel zitten. De plekken kunnen soms zo uitgebreid zijn dat je een volledig witte tong hebt. De witte plekken kunnen hard of zacht, wel of niet verdikt, glad, hobbelig of wratachtig zijn en kunnen kleine barstjes vertonen. Ze doen meestal geen pijn maar kunnen soms wel een onaangenaam branderig gevoel geven. Bij leukoplakie door bijvoorbeeld een schimmelinfectie van de mond, zogenaamde spruw of candidiasis, is de witte verkleuringen weg te wrijven. Uit je mond stinken is geen typisch symptoom voor deze aandoening.
Behandeling
De eerste stap in de behandeling van leukoplakie is het wegnemen van de vermoedelijke oorzaak. Het is dus zeer raadzaam om te stoppen met roken en het drinken van alcohol, en je arts te raadplegen. Tevens moeten tandheelkundige problemen verholpen worden. Vaak zullen de plekken dan na verloop van tijd verdwijnen. Indien dit niet binnen enkele maanden gebeurt, is het verstandig je huisarts opnieuw te raadplegen. De arts zal zo nodig een klein stukje van het witte weefsel wegnemen, een zogenaamd biopt, om het onder de microscoop te laten onderzoeken op eventuele kwaadaardige veranderingen.
Indien het witte beslag niet verdwijnt, kan het operatief worden verwijderd. Dit gebeurt door het weefsel weg te snijden of te laseren. Ook dan zal het weggesneden weefsel bewaard worden om het op kwaadaardigheid te onderzoeken.
Zelfs na volledige verwijdering is het mogelijk dat de leukoplakie terugkomt of dat er nieuwe plekken ontstaan, die zich wederom kwaadaardig kunnen ontwikkelen. Het is dus belangrijk om voor lange tijd bij je arts onder controle te blijven.