Lichen planus

Wat is lichen planus?

Lichen planus is een huidziekte waarbij de huid, slijmvliezen en de nagels aangetast kunnen worden. Er ontstaan bultjes en de aandoening gaat vaak gepaard met jeuk. Lichen planus ontstaat meestal bij mensen van middelbare leeftijd en kan zowel bij mannen als bij vrouwen ontstaan. Lichen planus wordt ook wel lichen ruber planus genoemd. Lichen planus is niet besmettelijk.

 

 

 

 

 

De exacte oorzaak van lichen planus is onbekend. Het lijkt erop dat lichen planus een soort auto-immuunziekte is. Bij een auto-immuunziekte produceert je lichaam antistoffen tegen lichaamseigen weefsels. Op deze manier beschermt het afweersysteem je lichaam niet meer, maar valt het je lichaam juist aan. Hierdoor kunnen ontstekingen ontstaan. In het geval van lichen planus tasten de ontstekingscellen bepaalde delen van de huid en de slijmvliezen aan.

Ook lijkt lichen planus in sommige gevallen te ontstaan na het gebruik van medicijnen tegen hoge bloeddruk, hartaandoeningen en gewrichtsklachten. Daarnaast lijkt er een relatie te bestaan tussen het ontstaan van lichen planus en dragerschap van virussen die hepatitis (leverontsteking) veroorzaken. Lichen planus kan ook ontstaan bij emotionele stress of als gevolg van erfelijke factoren.

Het belangrijkste symptomen van lichen planus zijn de blaasjes of bultjes met een paars-rode kleur. Deze bultjes kunnen alleen, in groepjes of gerangschikt in strepen voorkomen over het hele lichaam. Lichen planus kan voorkomen in de mond (wangslijmvliezen, tong, tandvlees), op de huid (handpalmen en nagels, polsen, onderbenen, rug, nek, gezicht enhoofd) en op de genitale slijmvliezen (penis of vagina). Vaak gaat lichen planus gepaard met veel jeuk.

In de mond zijn de bultjes blauwwit en ontstaan vaak zweren. Nagels splijten aan de bovenkant en krijgen richels of groeven.

Lichen planus kan zich in verschillende vormen openbaren en de afwijkingen kunnen variëren tussen verschillende vormen van lichen planus:

• De reticulaire vorm is de meest voorkomende vorm van lichen planus. Deze vorm van lichen planus wordt gekenmerkt door witte lijnen die kriskras door elkaar lopen en is hierdoor gemakkelijk te herkennen.
• Erosieve lichen planus veroorzaakt een branderig gevoel en ontstaat op de oppervlakte van het slijmvlies.
• De bulleuze vorm van lichen planus is zeldzaam. Er ontstaan blaren die kunnen barsten en een open wond veroorzaken. Deze vorm is erg pijnlijk en veroorzaakt een branderig gevoel.
• Bij lichen planopilaris worden de haarzakjes aangetast, waardoor kaalheid kan ontstaan.
• Hypertrofische lichen planus veroorzaakt dikke plaques op de huid.
• Actinische lichen planus veroorzaakt alleen afwijkingen op de aan zon blootgestelde huid.

De diagnose lichen planus kan vaak door je huisarts gesteld worden. Soms is een huidbiopsie nodig om de diagnose te bevestigen.

Omdat de oorzaak van lichen planus niet bekend is, is er geen standaardbehandeling voor. Wanneer lichen planus geen klachten (zoals jeuk, branderig gevoel) veroorzaakt, is behandeling niet nodig.
Wanneer er wel klachten zijn, kunnen deze behandeld worden. Vaak wordt dit gedaan met corticosteroïdenzalf (hormoonzalf) of crème. Deze zalf zorgt voor vermindering van de jeuk. Ook lichttherapie, medicijnen, ontstekingsremmende middelen, vitamine-A preparaten en corticosteroïden kunnen worden voorgeschreven.
In de meeste gevallen genezen patiënten met lichen planus van de huid binnen twee jaar spontaan. Lichen planus van de mond gaat helaas niet altijd over. Bij sommige patiënten (ongeveer 20%) komt de lichen planus terug.

Patiënten met lichen planus doen er verstandig aan met een aantal dingen rekening te houden:

• Wees voorzichtig met de huid en probeer deze zo min mogelijk te beschadigen.
• Bij lichen planus aan de onderkant van de tong of op de mondbodem bestaat er een licht verhoogd risico op kanker. Roken en alcoholgebruik kunnen dit risico verhogen.
• Cafeïne-houdende drank, citrusvruchten, sterk gekruid eten, tomaten en erg knapperig voedsel kan lichen planus in de mond verergeren.
• Zorg voor een goede mondverzorging bij lichen planus. Bij slechte verzorging van de mond kan ook het tandvlees en het gebit aangetast worden.
• Bij lichen planus op de geslachtsdelen bestaat een kleine kans dat huidkanker ontstaat op die plaats. Controleer uw huid daarom regelmatig en ga bij twijfel naar een arts.