Lumbago (Pijn in de rug)

Wat is lumbago?

In het kort:

  • Pijn in de onderrug wordt ook wel spit of lumbago genoemd.
  • De pijn zit onder in de rug tussen de onderste ribben en het stuitje.
  • Meestal ontstaat het door overbelasting van de rug of een verkeerde houding of beweging.
  • De pijn kan heel hevig zijn wanneer je bukt of staat.
  • Neem contact op met de huisarts als de klachten langer duren dan zes weken of de pijn niet te verdragen is.
  • De pijn kan behandeld worden met pijnstillers of fysiotherapie.

Over pijn in de onderrug

Rugpijn in de onderrug komt veel voor en wordt ook wel spit of lumbago genoemd. Sommige mensen hebben het maar een enkele keer, bij anderen komt het regelmatig terug. Lage rugpijn zit onder in de rug tussen de onderste ribben en het stuitje. Vaak ervaar je een zeurende pijn, dit kan gepaard gaan met pijnscheuten. Sommige bewegingen of houdingen geven meer pijn.

De pijn ontstaat meestal door overbelasting van de rug: je hebt te vlug of te zwaar getild, of een verkeerde beweging gemaakt. Ook je rug langdurig inspannen zorgt voor overbelasting van de rugspieren. Sommige mensen spannen hun rugspieren te lang aan en anderen geven weer te veel rek aan hun spieren, bijvoorbeeld doordat ze langdurig een slechte zithouding hebben. Toch is de oorzaak van spit vaak niet zo duidelijk vast te stellen. Het vermoeden is dat de spieren, banden en botten van de onderrug voor een bepaalde tijd niet goed samenwerken. Aangezien de lage rug een belangrijk onderdeel is in het lichaam en vaak gebruikt wordt bij bewegingen, zie je bij klachten al snel pijnvermijdingsgedrag.

Andere factoren die mee kunnen spelen zijn:

  • Slechte lichamelijke conditie
  • Veel en lang autorijden
  • Veel stress
  • Zwangerschap
  • Overgewicht
  • Ouderdom
  • Koud, vochtig weer (is ook niet bevorderlijk voor mensen met rugklachten)
  • Veel tillen
  • Plotselinge verkeerde draai-buigbeweging
  • Langdurig verkeerde houding

Mensen met spit hebben de neiging de rug zo min mogelijk te bewegen vanwege de pijn. Sommigen kunnen de rug zelfs helemaal niet bewegen. De pijn kan dof of hevig zijn, en als je bukt, opstaat of omdraait kan de pijn ineens ondraaglijk worden. Ook het tillen van zware voorwerpen kan plotselinge pijn veroorzaken. Dan voel je dat het ineens in je rug schiet. De pijn kan uitstralen naar de billen of bovenbenen. Meestal gaan de klachten na één tot twee weken vanzelf over.

Naar de huisarts met rugpijn?

Lumbago is erg vervelend en kan heel hevig zijn, maar ook dan heeft het meestal geen ernstige oorzaak. Daardoor gaat het ook meestal na verloop van tijd vanzelf weer over. Het kan een paar dagen duren of enkele weken, maar daarna kun je weer zonder pijn bewegen. Als je je toch zorgen maakt kun je natuurlijk langs de huisarts gaan.

Ga naar de huisarts in de volgende gevallen:

  • De onderrugklachten houden langer dan zes weken aan
  • De pijn is ondraaglijk
  • De pijn straalt uit naar een been of voet en gaat gepaard met een tintelend, doof, branderig of pijnlijk gevoel
  • Er treedt krachtverlies op in de voeten of benen

Met een bedrijfsarts kun je oplossingen bespreken voor op je werk. Overleg met een fysiotherapeut kan zinvol zijn voor advies.

Ziekte van Bechterew

Ben je al langere tijd bekend met lage rugpijnklachten en heb je ook regelmatig last van een oogontsteking, dan kan dit wijzen op de ziekte van Bechterew. Dit is, net als reuma, een ontstekingsziekte.

Als de pijn te hevig is, kun je pijnstillers gebruiken. Dit kan paracetamol, ibuprofen of diclofenac zijn. De eerste keus is paracetamol, omdat deze de minste bijwerkingen heeft. Ibuprofen en diclofenac zijn ook verkrijgbaar in de vorm van een gel. Pijnstillers kunnen de pijn verminderen waardoor je weer gemakkelijker kunt bewegen, en dat komt je rugspieren ten goede.

Beweging

Ook al heb je pijn, blijf vooral in beweging. Bedrust is meestal niet nodig en wordt zelfs afgeraden. Als dit toch moet, doe dit dan niet langer dan een dag of twee, anders gaan je spieren verzwakken. Overdrijf niet met bewegen, maar ga bijvoorbeeld af en toe wandelen, fietsen of zwemmen. Als de pijn minder wordt, kun je deze bewegingen langzaam uitbreiden. Probeer ook niet te lang in dezelfde houding te staan of te zitten.

Bewegen is dus altijd goed, maar voorkom dat je te veel met je rug gaat draaien. Een fysiotherapeut kan je hier mee helpen. Ligt er iets op de grond dat je moet oprapen, doe dat dan niet vanuit je stoel, maar sta ervoor op. Als je op staat uit bed, rol dan eerst op je zij, doe je benen over de rand van het bed en ga dan pas zitten, door je met je armen omhoog te drukken. Een warme douche kan de klachten verlichten. Warmte heeft namelijk een gunstig effect op rugpijn. Een infraroodlamp of een warme kruik kan daarbij ook goed gebruikt worden.

Matras

Slapen op een goed matras is belangrijk. Er is geen speciaal matras voor mensen met lage rugpijn, maar in het algemeen heb je een goed matras als je zonder pijn en stijfheid kunt slapen. Het kan zijn dat je rug wat lekkerder ligt wanneer je wat kussens onder je knieën legt.

Vaker rugpijn

Heb je eenmaal last gehad van spit, dan hoeft het niet terug te komen maar de kans is wel aanwezig. Je kunt deze kans zelf verkleinen. Zorg dat je lichamelijk in goede conditie bent. Je rug blijft in vorm als je regelmatig wandelt, fietst of zwemt. Ontspanning is ook goed voor je rug, stress vergroot de kans op rugpijn. Als je de hele dag op kantoor zit, is het extra van belang dat je oplet of je recht zit en in een goede stoel. Ook het wisselen van houding is aan te raden. Verder is het slim om op te passen met tillen van zware objecten of als je veel moet tillen. Buig dan niet je rug, maar zak door je knieën en span je buikspieren aan.