Maagslijmvliesontsteking (Gastritis)

Wat is een maagslijmvliesontsteking (gastritis)?

In het kort:

  • Bij een maagslijmvliesontsteking is het slijmvlies aan de binnenzijde van de maag ontstoken.
  • Symptomen zijn onder andere misselijkheid en pijn in de maagstreek.
  • Er zijn meerdere oorzaken aan te wijzen, zoals een auto-immuunziekte of een infectie met een bacterie of virus.
  • De diagnose wordt gesteld op basis van de klachten.
  • Een behandeling is vaak niet nodig. Soms worden er medicijnen voorgeschreven en krijg je algemene leefadviezen voor maagklachten mee.
  • Je kunt zelf maatregelen nemen bij een maagslijmvliesontsteking, zoals het vermijden van stress en het matigen van alcohol.

Over een maagslijmvliesontsteking

Wanneer je kampt met een maagslijmvliesontsteking, ook wel gastritis genoemd, dan is het slijmvlies aan de binnenzijde van je maag ontstoken. Dit kan zowel tijdelijk als langdurig (chronisch) zijn. Er wordt dan ook onderscheid gemaakt tussen een acute maagslijmontsteking (van tijdelijke duur) en een chronische maagslijmvliesontsteking (lange duur). De chronische variant kan er op de lange termijn voor zorgen dat het maagslijmvlies blijvend dunner wordt, met een vitamine B12- tekort als gevolg.

De symptomen van een acute en chronische maagontsteking zijn vrijwel gelijk. Je merkt het onder andere op door:

• Misselijkheid
• Pijn in de maagstreek
• Een opgeblazen gevoel
• Soms overgeven, al dan niet met bloed erbij

Bij een chronische maagslijmvliesirritatie, kun je daarnaast ook nog last hebben van:

• Brandend maagzuur
• Geen zin om te eten

Verschillende factoren kunnen een maagslijmvliesontsteking veroorzaken, waaronder:

  • Een infectie met een bacterie of virus. Je spreekt dan van bacteriële gastritis. Meestal is een infectie met Helicobacter pylori (bacteriën die leven in de slijmproducerende cellen van het maagoppervlak) de boosdoener van deze vorm van gastritis. Dergelijke bacteriegroei kan zowel acute als chronische gastritis veroorzaken.
  • Overmatige blootstelling aan prikkelende stoffen. Denk hierbij aan geneesmiddelen, in het bijzonder aspirine en andere niet-steroïdale anti-inflammatoire preparaten (NSAID's, waaronder bijvoorbeeld ibuprofen) of alcohol. Dit kan zowel kan zowel acute als chronische gastritis veroorzaken.
  • Terugstromend gal dat van de dunne darm richting de maag gaat. Dit heet ook wel gallige reflux. Meestal is een acute ontsteking het geval.
  • Een auto-immuunziekte. Je spreekt dan ook wel van auto-immuun gastritis. Als gevolg van een auto-immuunziekte gaat je lichaam de strijd aan met de goede cellen (in plaats van de slechte cellen). Ook het maagslijmvlies wordt dan aangevallen, met ontstekingen en beschadigingen als gevolg. Dit kan alleen een chronische ontsteking tot gevolg hebben.
  • Plotseling letsel of ernstige ziekte. Dit heet ook wel erosieve gastritis en is de ernstigste vorm van gastritis. Het letsel hoeft niet de maag te betreffen. Veelvoorkomende oorzaken zijn bijvoorbeeld uitgebreide brandwonden en verwondingen die met hevige bloedingen gepaard gaan.
  • Ziekte van Crohn. Zorgt voor chronische gastritis (die overigens wel acuut kan ontstaan).

Stress en gastritis

Vaak wordt gedacht dat stress een maagslijmontsteking kan veroorzaken. Dit is niet juist. Het kan er echter wel voor zorgen dat de klachten tijdelijk toenemen.

De huisarts zal een eerste diagnose stellen op basis van de door jouw omschreven klachten. Eventueel kun je ook nog worden doorverwezen naar het ziekenhuis voor aanvullend onderzoek van de maag, een zogenaamde gastroscopie. De huisarts kan ook besluiten om je ontlasting of bloed te onderzoeken om te kijken of er sprake is van een infectie met een bacterie.

Een behandeling van een maagslijmvliesontsteking is vaak niet meer dan het wegnemen van de oorzaak. In de meeste gevallen verdwijnt het dan vanzelf (behalve bij erosieve gastritis). Maar de arts kan ook enkele medicijnen voorschrijven of geeft je wat algemene leefadviezen voor maagklachten mee.

Medicijnen bij gastritis

De medicijnen die een huisarts bij gastritis kan voorschrijven zijn de zogenaamde maagbeschermers en/of maagzuurremmers. Wanneer de klachten worden veroorzaakt door de pylori bacterie, dan krijg je hierbij ook nog een antibiotica kuur. In het geval van atrofische gastritis, dan is het zaak om in overleg met de arts het ontstane vitamine B12-tekort op te vullen. Dit kan met behulp van een injectie.

Behandeling erosieve gastritis

Erosieve gastritis kan gepaard gaan met bloedingen of zweren. Deze moeten in het ziekenhuis gestopt/ verwijderd worden.

Er zijn geen speciale adviezen die je kunt volgen bij een maagslijmvliesontsteking. Wel kun je baat hebben bij het navolgen van onderstaande leefregels bij maagklachten.

• Zorg voor gezonde, gevarieerde en vezelrijke voeding in combinatie met regelmatige lichaamsbeweging.
• Probeer stress te vermijden. Dit kan maagklachten verergeren.
• Matig alcoholgebruik en gebruik van pittige kruiden. Dit kan de irritatie doen toenemen.
• Stop met roken. Dit irriteert niet alleen het maagslijmvlies, het kan de sluitspier tussen maag en slokdarm ook verslappen waardoor die niet goed kan afsluiten.
• Matig frequent gebruik van NSAID’s. Overleg met de huisarts voor alternatieven.