1. Startpagina SZF
  2. Gezondheidsencyclopedie
  3. M
  4. Menstruatie

Menstruatie

Wat is menstruatie?

In het kort:

  • Bij menstruatie wordt maandelijks het slijmvlies van de baarmoeder afgestoten bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd.
  • Vrouwen verliezen gemiddeld een halve deciliter bloed en de lichaamstemperatuur daalt een halve graad tijdens de menstruatie.
  • Veel voorkomende menstruatieklachten zijn scherpe of doffe pijn in onderbuik en rug, hoofdpijn, transpireren en diarree.
  • Fibromen, poliepen, bekkenontsteking, endometriose, verminderde functie van de schildklier, bloedstollingsaandoeningen, stress of een spiraaltje kunnen ernstige menstruatieklachten veroorzaken.
  • Ontspanningsoefeningen en warmte kunnen helpen tegen de pijn.
  • Er zijn speciale middelen tegen menstruatiepijn te koop, ook kan de huisarts hiervoor een recept voorschrijven.

Over menstruatie

Menstruatie is het maandelijks bloedverlies bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. De eerste menstruatie begint tussen het tiende en zestiende jaar, en de laatste menstruatie vindt ongeveer rond het 51ste  levensjaar plaats. Een vrouw heeft gemiddeld vijfhonderd keer een eisprong, meestal zal er geen bevruchting plaatsvinden. Twaalf tot veertien dagen daarna verliest de baarmoeder haar bekleding (baarmoederslijmvlies) en scheidt dit uit met het onbevruchte eitje. Vrouwen die de pil slikken, hebben geen eisprong waardoor zwangerschap wordt voorkomen. Toch maken ook zij elke maand een "schijnmenstruatie" door. Bij de menstruatie wordt het slijmvlies van de baarmoeder afgestoten.

Hoewel het een heel natuurlijk en zinvol verschijnsel is, wordt het door veel vrouwen als vies beschouwd. Veel vrouwen – en mannen – willen ook geen seks tijdens de menstruatie.

Menstrueren brengt nogal wat teweeg in je lichaam. Je verliest een halve deciliter bloed, en je lichaamstemperatuur daalt een halve graad. Deze temperatuurschommelingen worden ook wel gebruikt om vast te stellen of een vrouw vruchtbaar is. Het meten van de temperatuur wordt wel als anticonceptiemethode gebruikt, maar is weinig betrouwbaar.

Veel vrouwen hebben te kampen met menstruatiestoornissen. Het bekendst is de buikpijn, die kan uitstralen naar rug en benen. Dat komt doordat de baarmoeder plaatselijk zo hard samentrekt dat er een zuurstoftekort optreedt. Dat kan veel pijn veroorzaken.

Ook sommige afwijkingen kunnen veel pijn tijdens de menstruatie veroorzaken, zoals een vleesboom, de nasleep van een eileiderontsteking of een aangeboren afwijking aan de baarmoeder. Ook door een spiraaltje kan er meer pijn ontstaan.

Menstruatieklachten zijn een scherpe of doffe pijn in onderbuik en -rug, hoofdpijn, transpireren en diarree. In ernstige gevallen gaat dit gepaard met braken en flauwvallen. Behalve pijn, kan er ook veel bloedverlies voorkomen.

Zeer pijnlijk is endometriose. Dit komt veel voor. Bij endometriose bevinden stukjes baarmoederslijmvlies zich op abnormale plaatsen, zoals op de eileider, eierstokken en elders in de buurt. Dit slijmvlies zwelt periodiek op en gaat bloeden, net als het slijmvlies in de baarmoeder.

Ernstige menstruatieklachten kunnen worden veroorzaakt door fibromen, poliepen, bekkenontsteking, endometriose, verminderde functie van de schildklier (zie schildklierproblemen), bloedstollingsaandoeningen, stress of een spiraaltje.

De menstruatiecyclus speelt een belangrijke rol bij de vruchtbaarheid van een vrouw. Behandeling

Tegen menstruatiepijn helpt warmte, zoals een warm bad, een warme kruik of een massage. Sommige vrouwen hebben baat bij ontspanningsoefeningen. Gewone pijnstillers zoals paracetamol helpen vaak, maar soms kan het nodig zijn sterkere middelen te gebruiken, zoals ibuprofen, diclofenac en naproxen. Je kunt ook de huisarts vragen om ze op recept te krijgen.

Menstruatiedagboek

Bij menstruatiepijn helpen de bovenstaande adviezen en medicijnen meestal wel. Als dit niet zo is, dan kan er gekeken worden naar andere behandelingen. Daarbij kan het helpen om een menstruatiedagboek bij te houden zodat je kunt bijhouden hoe de menstruatie verloopt. Zo houd je bijvoorbeeld bij op welke dagen en tijden bepaalde menstruatieklachten optreden. Dit kan helpen meer duidelijkheid te krijgen over de oorzaak van de klachten.

De anticonceptiepil kan menstruatiepijn verminderen. Door de pil ontstaat er geen echte menstruatie, maar een bloeding die op een menstruatie lijkt. Dit wordt ook wel onttrekkingsbloeding genoemd. Hierdoor is de bloeding minder hevig, korter en minder pijnlijk dan bij een gewone menstruatie.