Middenrifbreuk (Hernia diafragmatica)

Wat is een middenrifbreuk?

In het kort:

  • Het middenrif scheidt de borstholte en buikholte van elkaar.
  • Bij een middenrifbreuk is de opening in het middenrif groter dan normaal, waardoor maaginhoud in de slokdarm terecht kan komen.
  • De oorzaak van een middenrifbreuk is niet bekend. Er zijn wel factoren die de kans op een middenrifbreuk vergroten, zoals overgewicht, roken en alcohol drinken.
  • Bekende symptomen van een middenrifbreuk zijn zuurbranden, misselijkheid en moeite met slikken.
  • De behandeling van een middenrifbreuk bestaat uit medicatie om de maagzuurproductie te remmen, leefstijlaanpassingen en/of een operatie.

Over een middenrifbreuk

Het middenrif

Als je eet, komt het voedsel via je slokdarm in je maag terecht. De slokdarm bereikt de maag via een opening in het middenrif. Dit is een koepelvormige spierplaat die je borstholte en je buikholte van elkaar scheidt. Hij bevat een opening voor het doorlaten van de slokdarm, slagaders, aders en zenuwen. Wanneer de opening in het middenrif groter is dan normaal, spreken we van een middenrifbreuk. Dit wordt ook wel een hernia diafragmatica genoemd. Het komt zowel bij kinderen als bij volwassenen voor.

Middenrifbreuk bij kinderen

Door onvoldoende opbouw van het middenrif kan bij kinderen een deel van de buikinhoud in de borstholte terechtkomen. Meestal komt de dunne of dikke darm en/of milt in de borstholte terecht. Het is een zeer ernstige aandoening waarbij het kind vanaf de geboorte aan de beademing moet en zo snel mogelijk een operatie moet ondergaan.

Middenrifbreuk bij volwassenen

Door een breuk in het middenrif kan een deel van de maag door deze opening naar boven glippen. De afsluiting tussen de slokdarm en je maag werkt dan niet goed meer. Hierdoor kan maaginhoud in je slokdarm terechtkomen, dit noemen we brandend maagzuur of reflux. Als je brandend maagzuur hebt, ontstaat er irritatie en kan je slokdarm gaan ontsteken.

Hoe een middenrifbreuk wordt veroorzaakt is niet bekend. Naarmate je ouder wordt kan je middenrif wat verslappen, dit is een mogelijke oorzaak. In sommige gevallen wordt het veroorzaakt door een aangeboren afwijking. Je bent extra gevoelig voor een middenrifbreuk wanneer je:

  • Overgewicht hebt
  • Veel en heftig moet hoesten
  • Een vrouw van middelbare leeftijd bent
  • Rookt
  • Veel alcohol drinkt

De klachten die passen bij een middenrifbreuk zijn sterk afhankelijk van je lichaamshouding. Ze komen vooral voor na een zware maaltijd en tijdens het liggen. Symptomen van een middenrifbreuk zijn:

  • Braken
  • Zuurbranden of oprispingen (reflux)
  • Misselijkheid
  • Een branderig gevoel of pijn achter het borstbeen dat verergert bij buigen, rekken en liggen
  • Uitstralende pijn naar de rug
  • Zure smaak in keel en mond
  • Moeite met slikken

De huisarts kan je medicijnen voorschrijven, waardoor het effect van het maagzuur wordt verminderd of waardoor de maagzuurproductie wordt geremd. Je hebt dan minder last van zuurbranden, maar de middenrifbreuk zit er dan nog steeds.

Operatie

Wanneer leefregels en medicijnen geen verlichting meer geven, kun je een operatie ondergaan. Daarbij wordt het bovenste stuk van de maag om de onderkant van de slokdarm gedraaid. Hierdoor kan de maag niet meer omhoog door de opening in het middenrif en zullen je klachten verdwijnen.

Om de maagklachten te verminderen kun je je leefwijze aanpassen. Vooral eet- en drinkgewoontes zijn erg belangrijk:

  • Niet roken
  • Vermijd alcohol
  • Gebruik geen sterke kruiden
  • Eet liever regelmatig een kleine maaltijd, dan in een keer een grote hoeveelheid
  • Eet niet liggend of halfliggend, maar zit rechtop op een rechte stoel
  • Vermijd strakke kleding, zoals een te strakke broekriem
  • Probeer stress en spanning zoveel mogelijk te voorkomen (dit heeft invloed op je maag en kan de zuurproductie verhogen)
  • Zet het hoofdeinde van je bed iets omhoog