Nachtmerries

Wat zijn nachtmerries?

Nachtmerries zijn angstaanjagende dromen waaruit je meestal wakker schrikt. Ze kunnen over verschillende onderwerpen gaan, zoals vallen, achtervolgd worden of het hebben van een monster onder je bed. Kinderen onder de 12 jaar hebben vaker nachtmerries dan volwassenen, maar dit wordt vaak vanzelf minder naarmate ze ouder worden. Het opnieuw meemaken van een recent trauma in je nachtmerrie zou kunnen helpen bij de traumaverwerking, maar als nachtmerries langere tijd blijven voorkomen hebben ze geen functie meer. Als je erg veel last hebt van nachtmerries, wordt het gezien als een parasomnie, een categorie binnen de slaapstoornissen.

Betekenis

Van oudsher geven mensen betekenissen aan hun dromen, zo ook aan hun nachtmerries. Als je bijvoorbeeld een enge droom hebt over vallen, zou dat betekenen dat je binnenkort in een depressie zou kunnen raken. Er is echter geen wetenschappelijke verklaring voor de betekenis van je dromen of nachtmerries. Vaak is een nachtmerrie slechts een afspiegeling van datgene wat jou overdag – zowel bewust als onbewust – bezighoudt.

Verschil nachtmerries en nachtangst

Naast nachtmerries kun je last hebben van nachtangst. Dit wordt ook wel pavor nocturnus of nachtterreur (night terrors in het Engels) genoemd. Nachtangst is niet hetzelfde als een nachtmerrie. Hoewel je bij nachtangst net als na een nachtmerrie wakker schrikt, gaat er bij nachtangst in principe geen angstaanjagende droom aan vooraf. Nachtangst lijkt nog het meest op een nachtelijke paniekaanval waaruit je zeer angstig wakker wordt. Het gaat vaak gepaard met schreeuwen en wild bewegen. Dit duurt enkele minuten, waarna je het je vaak niet kunt herinneren. Nachtangst verschilt dus wezenlijk van een nachtmerrie.

Nachtmerries kunnen verschillende oorzaken hebben. De meest bekende oorzaak is het meemaken van een traumatische ervaring, maar dit hoeft niet altijd de oorzaak van nachtmerries te zijn. Verschillende oorzaken van nachtmerries kunnen zijn:

  • Traumatische ervaringen
  • Negatieve emoties
  • Stress
  • Gebruik van drugs, alcohol of bepaalde medicijnen
  • Veranderde hormoonbalans, zoals tijdens de zwangerschap
  • Andere slaapstoornissen, zoals slaapapneu en slapeloosheid

Omdat nachtmerries angstaanjagende dromen zijn waaruit je ruw wakker schrikt, zijn ze niet goed voor je nachtrust. Mensen die vaak last hebben van nachtmerries slapen daardoor slechter of worden zelfs bang om te gaan slapen. Hierdoor zijn zij overdag vaak moe, wat weer kan leiden tot prikkelbaarheid en concentratieproblemen. Ook hebben mensen met nachtmerries vaker last van angstklachten en stress.

Bij een enge droom kun je aantal maatregelen nemen om rustiger verder te kunnen slapen. Het wordt aangeraden om voordat je verder slaapt je nachtmerrie op te schrijven, erover te praten of iets anders te gaan doen (zoals lezen of muziek luisteren). Hiermee voorkom je dat je nachtmerrie weer verdergaat zodra je gaat slapen. Ook voor kinderen is het goed om over hun enge droom te praten. Je kunt een lichtje aanlaten in hun kamer, zodat ze na het wakker worden uit een nachtmerrie meteen hun veilige omgeving herkennen.

Om nachtmerries te voorkomen of te verminderen kun je zelf ontspanningsoefeningen doen. Als je met minder stress gaat slapen, heb je minder kans op een enge droom die nacht. Mochten ontspanningsoefeningen niet genoeg helpen, dan zijn er enkele professionele behandelingen mogelijk om minder last te krijgen van nachtmerries. Met een verwijzing van je huisarts kun je op zoek naar een medisch specialist zoals een psychotherapeut, psycholoog of psychiater. Zij kunnen je helpen bij het verminderen of voorkomen van nachtmerries door middel van bijvoorbeeld ontspanningstherapie of psychotherapie.