Orthorexia Nervosa

In het Latijn betekent orthorexia nervosa ‘correcte eetlust van psychische aard’. Orthorexia nervosa is een eetstoornis waarbij je extreem let op gezonde voeding. Mensen met orthorexia nervosa willen uitsluitend gezond eten. Ze vermijden bijvoorbeeld allerlei voedingsmiddelen met vet en koolhydraten. Ze vinden dit niet gezond genoeg. Orthorexia nervosa begint eigenlijk altijd met bewust gezondere dieetkeuzes maken, maar al snel worden de keuzes steeds extremer.

Oorzaken

Orthorexia nervosa heeft net als andere eetstoornissen een psychische oorzaak. Er zijn factoren bekend die het risico op orthorexia kunnen verhogen. Erfelijkheid en omgevingsfactoren spelen bijvoorbeeld een rol bij het ontwikkelen van deze eetstoornis. Eetstoornissen komen voor bij kinderen en volwassenen, maar vooral bij vrouwen onder de 25 jaar. Eetstoornissen zie je vaker dan gemiddeld bij topsporters, modellen en fitnessbeoefenaars.

Symptomen

Bij orthorexia nervosa gaat extreem veel tijd naar het uitzoeken van de ‘juiste voeding’ en dit is van grote invloed op het dagelijks leven. Mensen met orthorexia nervosa besteden veel tijd aan het wegen van voedsel en het bijhouden van calorieën. Er wordt veel rauwkost gegeten, want bij het bereiden van groenten gaan er vitamines verloren. Vaak merken mensen met orthorexia zelf niet dat ze een obsessie hebben met gezond voedsel. Sommige fysieke gevolgen zijn blijvend, andere verdwijnen zodra iemand normaal gaat eten.

De klachten die voorkomen bij orthorexia nervosa:

  • Vitaminetekort: ontstaat door een eenzijdige voedingspatroon
  • Duizeligheid
  • IJzertekort: een tekort aan ijzer kan leiden tot bloedarmoede
  • Ondervoeding
  • Menstruatiestoornissen: door hormonale veranderingen als gevolg van het eetgedrag kan de menstruatie uitblijven. Dat heeft invloed op de vruchtbaarheid
  • Langdurige heesheid: heesheid kan het gevolg zijn van een chronisch vitaminen- en mineralentekort
  • Verminderde weerstand en daardoor meer kans op infecties
  • Psychische en sociale gevolgen
  • Orthorexia nervosa heeft ook veel gevolgen op de psyche en het sociale leven. Mensen met orthorexia zijn de hele dag door bezig met gezond eten. Dat kan iemand erg belemmeren in het functioneren op het werk of op school. Het sociale leven lijdt hier ook onder. Hun zelfbeeld hangt sterk af van hoe goed het lukt om gezond te eten. Mensen met orthorexia nervosa kunnen absoluut niets in een restaurant eten, want dat is in hun optiek niet gezond. Dit kan veel stress meebrengen die zich mogelijk weer uit in depressieve of angstige gevoelens. Uiteindelijk isoleren mensen met orthorexia nervosa zich steeds verder van de buitenwereld.

Diagnose

Orthorexia nog niet erkend als ziektebeeld en er bestaat dus nog geen officiële diagnose. Psychische aandoeningen worden gediagnosticeerd met de DSM-5 richtlijnen. Dit zijn richtlijnen die aangeven of iemand last heeft van een psychische aandoening. Orthorexia nervosa is nu nog niet opgenomen in de DSM-5.

Behandeling

Voor orthorexia nervosa bestaat nog geen vaste behandeling. Herkent een huisarts de klachten dan verwijst hij naar een psychiater of voedingsdeskundige. Het behandelen van orthorexia nervosa is vooral gericht op iemand weer normaal leren omgaan met eten. Dit kan bijvoorbeeld met cognitieve gedragstherapie.

Tijdens deze therapie leren mensen met eetstoornissen hoe ze aandacht kunnen besteden aan een volwaardig voedingspatroon. Ze krijgen een beter beeld van wat wel gezond is en wat niet. Verder leren ze over de gevolgen van ondervoeding. De behandeling van orthorexia nervosa lijkt op de behandeling van andere eetstoornissen zoals anorexia nervosa of boulimia. Professionele begeleiding is van groot belang om de kans van slagen zo groot mogelijk te maken.

Wat kun je zelf doen?

Het is al bekend dat eetstoornissen niet vanzelf over gaan. Het is daarom heel erg belangrijk dat er hulp gezocht wordt. Herken je jezelf in het ziektebeeld, probeer daar met een bekende over te praten. Lukt dat niet, ga dan naar de huisarts. Het praten over eetproblemen is een belangrijke eerste stap. Eetproblemen komen vaak voor, dus schaam je niet om hierover te praten. Hoe eerder je hulp krijgt hoe groter de kans dat je hier weer gezond uitkomt.