Periapicaal abces (Tandabces)

Wat is een periapicaal abces of tandabces?

Een tandabces of periapicaal abces is een met pus gevulde zwelling. De tand waar het tandabces in de buurt ligt is vaak dood en daarom gevoelloos. Mensen lopen soms jaren rond met een tandabces zonder dat ze dit in de gaten hebben. Een abces kan overigens overal op of in het lichaam voorkomen, bijvoorbeeld in je mond, kaak, buik, oksel, of vinger.

Verschillende soorten tandabcessen

In de mondholte onderscheiden we twee soorten abcessen:

  • Endodontisch abces: (tandwortelabces): dit is een ontsteking in de wortel van de tand of kies. Dit abces is het gevolg van tandbederf. De bacteriën kunnen diep doordringen tot aan de wortel van de tand.
  • Paradontaal abces (tandvleesabces): dit is een ruimte tussen het tandvlees en de tand. Als bacteriën op deze plaats vastzitten, ontstaat er een ontsteking.

Een tandabces wordt veroorzaakt door een ontsteking. Door een gaatje ‘cariës’ in tand of kies kunnen bacteriën en giftige stoffen de wortel bereiken en daar een ontsteking van het kaakbot veroorzaken. Als er door een infectie van de tand bacteriën groeien dan reageert het lichaam hierop door witte bloedcellen naar het geïnfecteerde weefsel te sturen om de bacterie uit te schakelen. Dan ontstaat er een met pus gevulde holte in het bot rondom de wortel van een tand of kies. Pus is een mengsel dat bestaat uit witte bloedcellen, bacteriën en dood weefsel. De zwelling doet pijn omdat hij onder druk staat en begint te groeien. Hierdoor kan er weer verdere ontsteking van het weefsel ontstaan.

Een kloppend gevoel en pijn tijdens het kauwen zijn beginnende verschijnselen van een tandabces. De tand kan gevoelig zijn als erop gedrukt wordt. Soms zijn de lymfklieren in de hals opgezet en is er het gevoel van algemene malaise. Bij verhoging of koorts kan een tandabces levensgevaarlijke gevolgen hebben en moet dan zo snel mogelijk door een tandarts of kaakchirurg worden behandeld.

Een abces in de mondholte brengt mogelijk verschillende klachten met zich mee:

  • Zwelling en roodheid van het tandvlees
  • Kies- of tandpijn
  • Opgezette lymfeklieren
  • Overgevoeligheid van het gebit, voor koude of warme dranken
  • Koorts of een ziek gevoel
  • Tijdelijke loszittende tand of kies bij de zwelling

Heb je last van deze symptomen? Dan is het verstandig om een afspraak bij de tandarts te maken.

De diagnose tandabces gebeurt met röntgenfoto’s. Deze foto’s worden door de tandarts gemaakt. Een chronisch tandabces is pijnloos omdat het gaat om een dode tand, maar kan op röntgenfoto’s wel herkend worden. Soms is de zwelling ook te zien met het blote oog.

De behandeling van een tandabces bestaat in eerste instantie met name uit het verminderen van de pijn van de tand of kies. De tandarts maakt eerst röntgenfoto’s, om te kijken waar het abces precies ligt. Als er sprake is van een puscollectie kan deze worden geopend, daardoor vloeit pus weg en neemt de druk direct af. Een tandarts of kaakchirurg bestrijdt eventueel vervolgens de infectie met een wortelkanaalbehandeling. Soms wordt dit ondersteunt door medicatie zoals antibiotica. Een acuut tandabces wordt meestal behandeld met een wortelkanaalbehandeling.

Bij een wortelkanaalbehandeling worden de wortelkanalen gedesinfecteerd, ter voorkoming van het ophopen van bacteriën. Als dit goed gebeurt dan is antibiotica soms overbodig. Het is ook mogelijk om de tand waar een abces aan vast zit te laten trekken. Dit voorkomt het verder verspreiden van bacteriën in de mond.

Een abces in de mond voorkom je meestal door goede mondhygiëne:

  • Poets en floss regelmatig je tanden
  • Ga minimaal twee keer per jaar naar de tandarts
  • Beperk je eetmomenten; als je de hele dag door eet of snoept krijgt het speeksel onvoldoende tijd om zijn beschermende functie uit te voeren
  • Maak een afspraak bij de tandarts als de klachten aanhouden