1. Startpagina SZF
  2. Gezondheidsencyclopedie
  3. P
  4. Pertussis (Kinkhoest)

Pertussis (Kinkhoest)

Wat is pertussis?

  • Pertussis of kinkhoest is een zeer besmettelijke ziekte van de luchtwegen die begint met een verkoudheid.
  • De oorzaak van kinkhoest is een bacterie met de naam Bordetella pertussis.
  • In Suriname worden kinderen gevaccineerd tegen kinkhoest.
  • Symptomen van kinkhoest lijken in eerste instantie op een verkoudheid en pas na twee tot drie weken worden de symptomen van kinkhoest duidelijker.
  • Het herstel van kinkhoest kan lang duren. Behandeling is in principe niet nodig.
  • Kinkhoest kan erg gevaarlijk zijn voor jonge zuigelingen, niet-gevaccineerde kinderen en zwangere vrouwen.

Over kinkhoest

Een ander woord voor kinkhoest is pertussis of honderddagenhoest. Kinkhoest is een aandoening die erg kan variëren in ernst.

Is kinkhoest besmettelijk?

Kinkhoest is een erg besmettelijke ziekte. Bij een uitbraak van kinkhoest binnen een gezin raakt ongeveer negentig procent van de onbeschermde gezinsleden geïnfecteerd. Het is mogelijk om vaker dan eens besmet te worden met kinkhoest.

Kinkhoest wordt veroorzaakt door de bacterie Bordetella pertussis. De bacterie wordt overgedragen via druppels uit de neus en mond. Deze druppels worden verspreid door uitademing, niezen of hoesten.

De symptomen van kinkhoest zijn niet direct na besmetting merkbaar. De eerste symptomen ontstaan tussen de één en drie weken en lijken erg op een verkoudheid:

  • Niezen
  • Eventueel met lichte koorts
  • Prikkelhoest of kriebelhoest
  • Irritatie of ontsteking van de bovenste luchtwegen

Na twee tot acht weken bereikt de kinkhoest zijn piek. Kenmerkende symptomen zijn:

  • Plotseling opkomende, hevige hoestbuien
  • Helder taai slijm
  • Overgeven
  • Blauw aanlopen (meestal zie je dit alleen duidelijk bij baby’s)
  • Lange gierende inademing (met name bij kinderen tussen de 6 maanden en 5 jaar)
  • Hoestbuien door inspanning
  • Bij baby’s treden hoestbuien vaak op tijdens voedingsmomenten

Meestal worden de hoestbuien na verloop van tijd minder ernstig. Kinkhoest zonder de kenmerkende kinkhoestbuien kan voorkomen, met name bij volwassenen. De kinkhoest uit zich dan als een verkoudheid die een paar maanden aanwezig blijft.

Kinkhoest bij baby’s

Bij jonge baby’s en kinderen die nog niet beschermd zijn tegen kinkhoest door een vaccinatie, kan de ziekte ernstige gevolgen hebben. Kinkhoest bij baby’s heeft invloed op de ademhaling:

  • Apneus: adempauzes
  • Hoestbuien met overgeven tot gevolg
  • In een ernstig geval een longontsteking
  • Ademnood
  • In enkele gevallen schade aan de hersenen door zuurstofgebrek
  • In zeldzame maar ernstige gevallen kan een baby zelfs overlijden

Kinkhoest bij zwangere vrouwen

Kinkhoest bij zwangere vrouwen is gevaarlijk voor het ongeboren kind. Kinkhoest is vooral gevaarlijk voor vrouwen die meer dan 34 weken zwanger zijn. Met name het ongeboren kind kan ernstig in de problemen komen.

Bij zwangerschap is het belangrijk om contact op te nemen met de huisarts, wanneer iemand in het gezin (vermoedelijk) kinkhoest heeft. Het hele gezin kan dan antibiotica krijgen, zodat de zwangere vrouw niet besmet wordt en de baby na de geboorte gelijk beschermd is.

In principe is behandeling van kinkhoest niet nodig, omdat kinkhoest vanzelf overgaat. Dit kan wel enkele weken tot zelfs maanden duren. Rust kan hoestaanvallen voorkomen, maar het is niet de bedoeling om in bed te blijven liggen. Van bedrust neemt ook de spierkracht af, waardoor het slappe gevoel toeneemt. Antibiotica worden over het algemeen niet voorgeschreven omdat deze alleen in de vroege fase werkzaam zijn, nog voordat de symptomen aanwezig zijn.

Vaccinatie

Een kinkhoestvaccinatie beschermt niet volledig tegen kinkhoest. Uit onderzoek blijkt dat de vaccinatie bij kinderen ongeveer vier tot zes jaar bescherming biedt.

In Suriname worden kleine kinderen tegen kinkhoest ingeënt. Deze inenting zit in de DKTP-prik. Naast kinkhoest biedt deze prik ook bescherming tegen:

  • Difterie
  • Tetanus
  • Polio

Als het kind gevaccineerd is, bestaat er alsnog een kleine kans op kinkhoest. In dat geval verloopt de ziekte milder en zullen er minder klachten zijn.

Bijwerkingen

Een kinkhoestvaccinatie is niet gevaarlijk. Er kunnen milde bijwerkingen optreden bij de kinkhoestvaccinatie. Reacties kunnen zijn:

  • Vermoeidheid of slaperigheid
  • Hoofdpijn
  • Plaatselijke reacties op de injectieplaats, zoals roodheid en zwelling