Piekeren (Piekerstoornis)

Wat is piekeren?

Veel mensen piekeren wel eens. Je maakt je dan bijvoorbeeld zorgen over wat er mis kan gaan bij bepaalde beslissingen of handelingen. Nadenken over dit soort zaken is een hulpmiddel om goed met situaties om te kunnen gaan. Echter, vaak kom je met piekeren juist niet tot een oplossing. Je denkt in cirkels en komt niet meer uit je negatieve gedachten. Als de angsten je leven gaan beheersen, kun je een piekerstoornis hebben.

Piekerstoornis

Een piekerstoornis, ook wel dwangmatig piekeren of gegeneraliseerde angststoornis, is een stoornis waarbij je ongecontroleerde angst hebt voor normale dingen in het leven. Het piekeren begint geleidelijk, maar neemt uiteindelijk je hele dag over. Vaak zijn de angsten irreëel, dat wil zeggen dat iemand zich zorgen maakt over dingen waar hij zich geen zorgen over hoeft te maken.

Piekeren kan ook voorkomen bij een obsessief compulsieve stoornis en depressie.

Piekeren wordt vaak veroorzaakt door stress. Meestal is er een aanleiding in het dagelijks leven waardoor je begint met piekeren. Er kan iets zijn waar je je zorgen over maakt en dit gaat over in andere negatieve gedachten. Ook iemands persoonlijkheid speelt een rol in of hij snel piekert of niet.

Piekeren is te herkennen aan de negatieve gedachten die je hebt. Je maakt je zorgen over dagelijkse bezigheden en komt niet tot een oplossing. Andere psychische klachten die je door piekeren kunt krijgen:

  • Concentratieproblemen
  • Somberheid
  • Schuldgevoel
  • Angst
  • Depressie
  • Slecht kunnen relativeren
  • Stress

Ook kunnen er lichamelijke klachten optreden. Voorbeelden van lichamelijke klachten zijn:

  • Hoofdpijn
  • Buikpijn
  • Slecht slapen
  • Minder zin in eten

Het is soms lastig om je negatieve gedachten te stoppen. Er zijn verschillende dingen die je zelf kunt proberen:

  • Zorg dat je aan iets anders gaat denken, zoek dus afleiding. Sporten kan helpen, omdat je hier ontspannen van wordt.
  • Probeer negatieve gedachten om te zetten in positieve gedachten. Als je het lastig vindt om je eigen positieve gedachten te geloven, kun je je voorstellen dat een vriend of familielid het tegen je zegt.
  • Accepteer moeilijke situaties en ga er niet tegen vechten
  • Spreek met jezelf een tijd af waarop je een kwartiertje mag piekeren
  • Neem af en toe een pauze of doe ontspanningsoefeningen
  • Schrijf je gedachten op
  • Analyseer je gedachten: zijn ze realistisch of niet?
  • Probeer gedachten te relativeren, door bijvoorbeeld na te denken of ze nog belangrijk zijn over een jaar.
  • Praat er met iemand over, dat kan verlichting geven

Als het niet lukt om zelf het piekeren te verminderen, kun je naar een psycholoog gaan. Die kan je helpen anders te denken, zodat je uit de negatieve cirkel komt. Dat wordt ook wel cognitieve gedragstherapie genoemd. Wordt er een stoornis vastgesteld? Dan bestaat de behandeling vaak ook uit medicatie.