Plaveiselcelcarcinoom

Wat is een plaveiselcelcarcinoom?

Een plaveiselcelcarcinoom is een kwaadaardige vorm van huidkanker. Het begint in de bovenste huidlaag van de huid en het kan zich vervolgens uitbreiden naar je lymfeklieren en/of andere organen. Deze vorm van huidkanker komt vooral voor 65-plussers. Maar ook als je jonger bent, kun je een plaveiselcelcarcinoom krijgen.

 

 

 

 

 

De belangrijkste oorzaak van een plaveiselcelcarcinoom is vaak en lang in de zon zitten. Het is dan ook niet verrassend dat deze vorm van huidkanker vooral voorkomt op de huid die vaak onbedekt is, zoals:

  • Gezicht (oren en onderlip)
  • Hoofdhuid
  • Armen, met name aan de onderkant
  • Benen
  • Nek
  • Handruggen

Iedereen kan het plaveiselcelcarcinoom krijgen, maar je hebt hier wel meer kans op bij:

  • Een licht huidtype. Als je een (zeer) lichte huid hebt, heb je meer kans om te verbranden dan mensen met een tintje
  • Verlaagde weerstand. Denk hierbij vooral aan mensen die langdurig ziek zijn of een orgaantransplantatie hebben ondergaan
  • Chronische huidziekten
  • Huidbeschadigingen, zoals littekens van brandwonden of bestralingsplekken
  • Roken

Een plaveiselcelcarcinoom is lastig te herkennen. Soms ziet het eruit als een wondje dat langzaam groter wordt. Maar meestal begint het als een huidkleurig of lichtrood plekje of bultje, vaak met een ruw aanvoelend oppervlak. Zo’n plekje heet dan actinische keratose en is op zich onschuldig, maar het kan wel een voorstadium van een plaveiselcarcinoom zijn. In tegenstelling tot andere plekken is een plaveiselcelcarcinoom aan de lippen wel goed te herkennen. Het begint als een witte plek die langzaam dikker wordt en ook witte schilfers vertoont.

De dermatoloog kan op het blote oog zien of er sprake is van een plaveiselcelcarcinoom. Zekerheid kan hij krijgen door middel van een weefselonderzoek. Onder plaatselijke verdoving snijdt hij dan het verdachte stukje huid in zijn geheel weg. Dit wordt opgestuurd en in het laboratorium onderzocht. Een dermatoloog zal ook altijd kijken of er meer plaveiselcelcarcinomen zijn en of de huidkanker eventueel is uitgezaaid.

Om de diagnose plaveiselcelcarcinoom te stellen, neemt de dermatoloog het carcinoom in zijn geheel weg voor vervolgonderzoek. Het wegsnijden van de tumor vormt eigenlijk het begin van de behandeling. Als uit weefselonderzoek blijkt dat het inderdaad een tumor is, maar dat hij toch niet helemaal verwijderd is, dan volgt een tweede operatie. Hierbij wordt het litteken en een stukje omliggende huid weggesneden. Dit doet de dermatoloog extra ruim, zodat hij niets mist. Of hij inderdaad alles heeft weggehaald zal nieuw weefselonderzoek bevestigen.

Plaveiselcelcarcinoom bestralen

Soms is ook bestraling van aangedane huid nodig. Dit hangt onder meer af van:

  • De plaats
  • De vorm
  • De grootte van de tumor

Een plaveiselcelcarcinoom wordt oppervlakkig bestraald; het beperkt zich tot de bovenste huidlaag. Hierdoor zijn er weinig of geen bijwerkingen. Voor de bestralingen moet je meerdere keren naar het ziekenhuis.

Prognose

De vooruitzichten op genezing zijn goed, mits het plaveiselcelcarcinoom helemaal weggehaald is en niet uitgezaaid.

Zelfcontrole

Heb je ooit een plaveiselcelcarcinoom gehad? Dan is het belangrijk om regelmatig je huid te controleren op oneffenheden. Doe dit eens per één tot drie maanden. Niet vaker, anders vallen afwijkingen niet op. Tijdens de zelfcontrole let je op:

  • Huidveranderingen in de omgeving van het operatie- of bestralingslitteken
  • Ontstaan van nieuwe actinische keratosen (huidkleurig of lichtrood plekje met een ruw oppervlak)
  • Veranderingen van bestaande actinische keratosen, andere huidafwijkingen of beschadigingen qua grootte, vorm of kleur
  • Vergroting van de lymfeklieren

Kom je tijdens de controle een bult of kleine wond tegen die maar niet weggaat, dan is het verstandig om je huisarts of dermatoloog te raadplegen. Doe dit ook als je lymfeklieren vergroot zijn en je andere opvallend huidveranderingen opmerkt.