Schimmelinfectie (Candida)

Wat is candida?

In het kort:

  • Candida, of candidiasis, is een schimmelinfectie van de huid.
  • Candida komt voor bij mannen en vrouwen.
  • Candida wordt meestal veroorzaakt door een gist, genaamd Candida albicans, die verandert in een schimmelvorm.
  • De gist is bij vrijwel iedereen aanwezig op de huid, rond de mond, in de darmen en bij de geslachtsdelen. Niet iedereen heeft last van ziekteverschijnselen.
  • De verandering naar een schimmelinfectie wordt veroorzaakt door een verstoring van de balans in je darmen.
  • De schimmel verspreidt zich via het bloed naar andere delen van je lichaam.
  • Klachten kunnen optreden in je spijsverteringorganen, geslachtsorganen, immuunsysteem, spieren en gewrichten en hormonale systeem.
  • Kenmerkend voor candida is jeukende witte uitslag op lippen, tong, mond- en wangslijmvlies en in de schaamstreek.
  • Behandeling van candida is alleen nodig als er klachten zijn.

Over candida

Candida is de kortere benaming voor de aandoening candidiasis. Dit is een aandoening die veroorzaakt wordt door een gist (Candida albicans), die verandert in een schimmelvorm. Daarom wordt candida ook wel schimmelinfectie genoemd. De gist is bij vrijwel iedereen aanwezig op de huid, rond de mond, in de darmen en bij de geslachtsdelen. Echter, niet iedereen heeft last van ziekteverschijnselen. Een candida-infectie komt het meest voor bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. De meest voorkomende verschijnselen van candida bij kinderen zijn spruw en luieruitslag. Bij spruw veroorzaakt candida een wit laagje dat het tandvlees irriteert. Bij luieruitslag is de huid, normaal bedekt door de luier bij baby’s, geïrriteerd, rood, schraal en gaat kapot.

Normaal gesproken veroorzaakt candida alleen een plaatselijke infectie van de huid of van de slijmvliezen in de mond of vagina. De gist verandert in een candida-infectie wanneer er een verstoring is in de weerstand. De schimmel verspreidt zich via het bloed, naar andere delen van het lichaam en veroorzaakt een schimmelinfectie. Alleen in zeldzame gevallen kan candida in het bloed terecht komen. Dit heet een ‘gegeneraliseerde infectie’ of ‘systemische candidiasis’. Deze vorm van een candida-infectie komt alleen voor bij ernstig zieke mensen met een sterk verminderde weerstand. Bijvoorbeeld bij mensen die een orgaantransplantatie hebben ondergaan, bij kankerpatiënten na een chemokuur of bij mensen met HIV.

Er zijn een aantal mogelijke andere oorzaken voor een verstoorde weerstand waardoor de balans in de darmen verstoord raakt:

  • Langdurige stress-situaties
  • Langdurig antibioticagebruik
  • Veelvuldig gebruik van alcohol, fastfood en kant-en-klaarproducten
  • Gebruik van de anticonceptiepil

Symptomen

De meest voorkomende klachten bij een zeldzame en door het bloed verspreide candida-infectie zijn:

  • Klachten van de spijsverteringsorganen: opgezette buik, maagklachten en opstopping of juist diarree.
  • Klachten van de geslachtsorganen: vaginale infectie, jeuk, witte afscheiding of libidoverlies.
  • Klachten van het immuunsysteem: allergieën, verstopte neus, blaasontsteking of steeds terugkerende infecties.
  • Klachten van de spieren en gewrichten: pijnlijke en vermoeide spieren en gewrichten.
  • Klachten van het hormonale systeem: menstruatiestoornissen, eetaanvallen of koude handen en voeten.

Veel vaker komt de plaatselijk optredende candida voor. Je kunt deze candida het beste herkennen aan de hardnekkige witte uitslag op lippen, tong, mond- en wangslijmvlies en als afscheiding uit de vagina. De uitslag jeukt erg en komt steeds opnieuw terug.

Candida in de mond komt veel voor bij pasgeboren baby’s (1 op de 3 baby’s krijgt er last van) en minder vaak bij kinderen en ouderen. De tong, de binnenkant van de wangen en de mondhoeken zijn dan wit beslagen. Het lijkt alsof er nog restjes melk zijn achtergebleven, maar deze zijn niet weg te vegen met een vinger of gaasje.

Candida-infectie geslachtsdelen

Candida kan ook voorkomen op de slijmvliezen van de geslachtsdelen, vooral bij vrouwen. De schimmel komt vaak voor bij vrouwen en wordt dan een vaginale schimmelinfectie genoemd. Een vaginale schimmelinfectie ziet er rood gevlekt uit, met rond de randen vaak witte schilferingen. Bij mannen veroorzaakt de candida jeuk aan de penis en een rode aanslag op de eikel. De candida uit de vagina veroorzaakt een lokale irritatie op de penis van de man, die goed met anti-eczeem crème te behandelen is. De man krijgt bijna nooit een candida-infectie van de eikel.

Candida is goed te behandelen, maar behandeling is alleen nodig als er klachten zijn. Je huisarts zal een antischimmelmedicijn voorschrijven om de candida te bestrijden. Soms is de infectie erg hardnekkig en is er een langdurige of blijvende behandeling nodig.

Door je voeding aan te passen kun je de kans op candida verkleinen. Dit heeft als doel de schimmel zo min mogelijk voedingsstoffen te bieden. Je hoeft dan niet echt een dieet te volgen, maar probeer het gebruik van de volgende voedingsmiddelen te vermijden:

  • Producten met toegevoegde suikers en gist
  • Alcoholhoudende dranken
  • Koffie
  • Chocolade en drop
  • Koemelk