Septische artritis

Wat is septische artritis?

Bij septische ofwel infectieuze artritis zijn het vocht en weefsel van een gewricht ontstoken. Deze ontsteking (infectie) wordt veroorzaakt door een bacterie, virus of schimmel. Bacteriën veroorzaken het vaakst septische artritis, dit heet ook wel bacteriële artritis. Er bestaat ook een chronische vorm van infectueuze artritis.

Bij septische artritis ontstaan klachten zoals pijn doordat het lichaam reageert op binnendringende ziekteverwekkers met een afweerreactie. Afweerstoffen en ontstekingscellen komen het gewricht in om de ziekteverwekkers te doden en op te ruimen.

Septische artritis treedt meestal in één gewricht tegelijk op. De gewrichten die het vaakst geïnfecteerd raken zijn de knie, heup, schouder, elleboog, pols en gewrichten in de vingers.

 

Iedereen kan septische artritis krijgen. Het komt echter het vaakst voor bij mensen die afwijkende gewrichten hebben door artrose, reumatische artritis of traumatische artritis. Zij lopen een groter risico op septische artritis wanneer ze een infectie in de bloedsomloop krijgen.

Zowel bacteriën, virussen als schimmels kunnen septische artritis veroorzaken. Bij kinderen en baby’s wordt bacteriële artritis meestal veroorzaakt door stafylokokken of Gramnegatieve bacteriën. Volwassenen raken vaak geïnfecteerd door bacteriën zoals stafylokokken en streptokokken. Andere bacteriële veroorzakers van ontstoken gewrichten zijn gonokokken en spirocheten. Er zijn ook verschillende virussen die septische artritis veroorzaken, zoals HIV, rubella, de bof en hepatitis B. Chronische infectieuze artritis wordt meestal veroorzaakt door een schimmel of Mycobacterium tuberculosis.

Een infectieuze artritis ontstaat niet alleen via de bloedsomloop, maar ook wanneer het gewricht direct geïnfecteerd raakt. Een gewricht raakt bijvoorbeeld direct geïnfecteerd door besmetting tijdens een operatie, injectie of bij een verwonding

De symptomen van septische artritis beginnen vaak plotseling. Het aangedane gewricht wordt rood en warm en doet pijn bij aanraking of bewegen. Er komt vocht in het gewricht, waardoor het gewricht opzwelt en verstijft. Je kunt je beroerd voelen en koorts of koude rillingen krijgen. Bij chronische infectieuze artritis zijn de symptomen vaak minder heftig, maar wel langdurig aanwezig.

Een huisarts kan op basis van labonderzoek de diagnose septische artritis stellen. De arts haalt met een naald een klein beetje vocht uit het gewricht. Dit vocht wordt in het laboratorium onderzocht op bacteriën en andere ziekteverwekkers. Wanneer een bacterie de veroorzaker is van de infectie bekijkt het laboratorium welk antibioticum geschikt is om deze te bestrijden. Omdat de bacterie vaak afkomstig is uit de bloedbaan, zal de arts meestal ook een bloedonderzoek uit laten voeren.

Antibiotica

Wanneer de arts vermoedt dat er sprake is van septische artritis, schrijft deze meteen een antibioticum voor, nog voordat de onderzoeksresultaten uit het laboratorium bekend zijn. Wanneer septische artritis niet op tijd behandeld wordt, treedt namelijk al binnen enkele dagen onherstelbare schade op, zoals functievermindering en verlies van beweeglijkheid. Allereerst krijg je een antibioticum dat de meest waarschijnlijke veroorzakers van septische artritis doodt. Via een infuus krijg je een startdosis van het antibioticum toegediend. Hierna slik je nog een tijdje antibioticapillen. Soms is er nog een ander antibioticum nodig op basis van de uitslag van het diagnostisch onderzoek.

Antibiotica heeft geen zin bij schimmel- of virusinfectie

Infecties veroorzaakt door schimmels worden behandeld met een schimmeldodend middel. Virusinfecties genezen vanzelf, antibiotica hebben dan geen zin.

Pijn

Om de pijn te verlichten kun je paracetamol of een NSAID nemen, zoals ibuprofen, naproxen of diclofenac.

Door het gewricht te spalken, beperk je de bewegingsvrijheid en verlicht je de pijn. Langdurige beperking van de bewegingsvrijheid kan echter leiden tot stijfheid en blijvend functieverlies.

Vocht verwijderen

De arts zal niet alleen medicatie voorschrijven, maar vaak ook het vocht uit het gewricht verwijderen. Het verwijderen van vocht is noodzakelijk omdat verdere ophoping het gewricht kan beschadigen. De arts verwijdert het vocht met een naald. Wanneer dit niet mogelijk is, is soms een kijkoperatie nodig. In sommige gevallen plaatst de arts een drain; een klein buisje dat het vocht afvoert.

Herstel

Fysiotherapie of oefentherapie kan helpen bij het herstel na septische artritis.