Spanningshoofdpijn

Wat is spanningshoofdpijn?

In het kort:

  • Bij spanningshoofdpijn heb je een doffe en drukkende pijn aan beide kanten van het hoofd. Het voelt aan als een strakke band om het hoofd.
  • Spanningshoofdpijn is onder te verdelen in episodische hoofdpijn en chronische hoofdpijn.
  • Bij episodische pijn komt de hoofdpijn in aanvallen, terwijl bij de chronische vorm de hoofdpijn nooit helemaal weggaat.
  • De precieze oorzaak van spanningshoofdpijn is onbekend.
  • Meestal leidt spanningshoofdpijn tot schouder- en nekklachten.
  • De behandeling bestaat vaak uit leefstijlveranderingen.
  • Medicijnen kunnen de hoofdpijn verminderen.

Over spanningshoofdpijn

Spanningshoofdpijn, ook wel spierspanningshoofdpijn genoemd, is een zeer veel voorkomende vorm van hoofdpijn. Spanningshoofdpijn wordt gekenmerkt door een dof drukkende pijn aan beide kanten van het hoofd, alsof het hoofd bekneld wordt door een strakke band.

Spanningshoofdpijn is onder te verdelen in:

  • Episodische hoofdpijn
  • Chronische hoofdpijn

Episodische spanningshoofdpijn

Bij de episodische vorm van spanningshoofdpijn heb je gedurende periodes van een aantal dagen, weken of maanden last van hoofdpijnaanvallen. De duur van de aanvallen kan variëren van een aantal minuten tot enkele dagen. Tussen de periodes van hoofdpijnaanvallen treden pijnvrije periodes op. Deze pijnvrije periodes kunnen ook lange tijd, tot wel jaren, duren.

Chronische spanningshoofdpijn

Bij chronische spanningshoofdpijn gaat de hoofdpijn eigenlijk nooit weg. ‘Je staat ermee op en je gaat ermee naar bed’, zoals men zegt. Het is dan extra belangrijk om uitsluitsel te hebben over de oorzaak van je hoofdpijn.

Spanningshoofdpijn kan op elke leeftijd optreden, bij zowel mannen als vrouwen. De aandoening wordt vooral gezien bij mensen van middelbare leeftijd.

De oorzaak van spanningshoofdpijn is niet geheel bekend. De aandoening werd voorheen met name toegeschreven aan een verhoogde spanning van de spieren van de nek, schouders en het gezicht. Zowel lichamelijke als psychische factoren kunnen verhoogde spierspanning veroorzaken.

Bij psychische factoren kun je denken aan spanningen en stress thuis, op het werk of op school. Soms hebben mensen juist in het weekend last van de hoofdpijn, wanneer de doordeweekse stress even wegvalt. Ook angst, depressie en slaaptekort kunnen spanningshoofdpijn veroorzaken.

Lichamelijke oorzaken van de verhoogde spierspanning zijn een verkeerde lichaamshouding, herhaaldelijk dezelfde beweging maken en grote inspanning. De symptomen van spanningshoofdpijn kunnen erg lijken op de pijnklachten bij cervicogene hoofdpijn.

De rol van spierspanning bij het ontstaan van spanningshoofdpijn wordt echter steeds vaker in twijfel getrokken. De oorspronkelijke gedachte wordt steeds meer vervangen door het idee dat de aandoening wordt veroorzaakt door uitrekking van de vliezen onder de schedel. Waarschijnlijk speelt erfelijkheid ook een rol in het ontstaan van spanningshoofdpijn.

Spanningshoofdpijn geeft als voornaamste klacht een dof drukkende pijn aan beide kanten van het hoofd. Ook het voorhoofd en het achterhoofd kunnen pijnlijk zijn. Mensen met spanningshoofdpijn vergelijken de pijn vaak met het gevoel dat er een strakke band om hun hoofd zit gebonden of dat ze een te strakke helm op hebben. Enkele andere symptomen van spanningshoofdpijn zijn:

  • Pijnlijke aanhechtingen van de spieren op het achterhoofd
  • Nekklachten voorafgaand aan of tijdens de hoofdpijn
  • Lichte misselijkheid
  • Verminderde eetlust
  • Lichte overgevoeligheid voor harde geluiden of fel licht
  • De hoofdpijn neemt toe in rust

Bij de episodische vorm van spanningshoofdpijn heb je gedurende periodes van een aantal dagen, weken of maanden last van hoofdpijnaanvallen. Daarna heb je weer een pijnvrije periode. Bij chronische spanningshoofdpijn gaat de hoofdpijn eigenlijk nooit weg.

Meestal leidt spanningshoofdpijn ook tot schouder- en nekklachten doordat de schouder- en nekspieren pijnlijk en gespannen zijn. Deze pijn lijkt vanuit die regio ook naar het hoofd uit te stralen. Spanningshoofdpijn geeft geen extreme pijn, zoals clusterhoofdpijn dat doet, maar is wel zeer hinderlijk aanwezig.

Spanningshoofdpijn geeft geen klachten van misselijkheid, de neiging tot braken, of een veranderd gezichtsvermogen, zoals dat bij migraine het geval is. Ook pijn in de ogen en duizeligheid hangen niet met de hoofdpijn samen.

Als je last hebt van spanningshoofdpijn, kun je in eerste instantie proberen de pijn weg te nemen door je leefstijl wat aan te passen. Genoeg slapen, regelmatig strekoefeningen doen en ontspanning proberen te vinden in lichaamsbeweging en massages kunnen bijvoorbeeld erg effectief zijn.

Het bijhouden van een hoofdpijndagboek kan een handige manier zijn om inzicht te krijgen in je pijnpatroon om de behandeling hier samen met je huisarts op af te stemmen.

Mochten de leefstijlveranderingen niet baten, dan kun je de pijn proberen te verlichten met een paracetamol of een ontstekingsremmende pijnstiller zoals ibuprofen. Deze medicijnen moeten echter niet te vaak of te lang achter elkaar worden gebruikt, dan kun je namelijk last krijgen van juist meer hoofdpijn. Dit wordt medicatie-afhankelijke hoofdpijn genoemd. De oplossing voor medicatie-afhankelijke hoofdpijn is stoppen met de medicatie; je moet afkicken van de medicatieverslaving.