Teelbalkanker (Zaadbalkanker)

Wat is teelbalkanker?

Teelbalkanker is kanker die voorkomt in de zogenoemde kiemcellen in de zaadbal of teelbal. Andere namen voor teelbalkanker zijn testiscarcinoom en zaadbalkanker. Teelbalkanker is een vorm van kanker die vooral bij mannen tussen de twintig en veertig jaar voorkomt. Het aantal mensen met teelbalkanker is de laatste jaren toegenomen.

De zaadballen en bijballen bevinden zich in de balzak. De zaadballen zijn betrokken bij de productie van spermacellen en mannelijke hormonen. Sperma wordt opgeslagen in de bijbal. Samen met de prostaat en de penis vormen de zaad- en bijballen de mannelijke geslachtsorganen.

Soorten teelbalkanker

We onderscheiden drie verschillende soorten teelbalkanker:

  • Seminoom: deze vorm ontstaat in kiemcellen die seminomen genoemd worden
  • Non-seminoom: deze vorm ontstaat in andere kiemcellen dan seminomen
  • Een combinatie: bij deze vorm zijn zowel seminomen als niet seminomen betrokken

De exacte oorzaak van teelbalkanker of zaadbalkanker is nog niet bekend. Wel zijn er enkele risicofactoren bekend die de kans op teelbalkanker vergroten.

Risicofactoren voor het ontwikkelen van teelbalkanker zijn:

  • Als de operatie voor niet ingedaalde testikels ná de dertiende verjaardag was
  • Onvruchtbaarheid
  • Als er al eerder zaadbalkanker geconstateerd is
  • Zaadbalkanker in de familie, hier wordt nog onderzoek naar gedaan
  • Een verschrompelde zaadbal als gevolg van een slechte bloedvoorziening. Ook wel testisatrofie genoemd.
  • Langdurig gebruik van marihuana

Misverstanden over de oorzaak van teelbalbalkanker zijn:

  • Dat teelbalkanker ontstaat door veelvuldige masturbatie of ander seksuele activiteiten. Dit is niet waar.
  • Dat teelbalbalkanker besmettelijk is. Teelbalkanker is net als alle andere soorten kanker, niet besmettelijk.

Voorkomende symptomen van teelbalkanker zijn:

  • Een (meestal) pijnloze zwelling van je teelbal
  • Een dof, zwaar gevoel in de onderbuik, scrotum of achter het scrotum
  • Soms een scherpe pijn in de zaadbal

Er kunnen ook andere klachten ontstaan door uitzaaiing van de tumor. Mogelijkheden zijn:

  • Rugpijn
  • Buikpijn
  • Zwelling van de borstklieren
  • Kortademigheid en bloed ophoesten, als gevolg van uitzaaiingen naar de longen
  • Vermoeidheid
  • Gewichtsverlies

Als je last hebt van de bovenstaande symptomen, dan is het belangrijk dat je op korte termijn contact opneemt met een arts.

De diagnose van teelbalkanker gebeurt op de volgende wijze: bij het vermoeden van teelbalkanker ga je naar de huisarts. Deze verricht vervolgens een lichamelijk onderzoek en als hij vermoedt dat het teelbalkanker is, verwijst hij je door naar de uroloog. De uroloog verricht verdere onderzoeken zoals:

  • Het doen van een bloedonderzoek
  • Het maken van een echografie van de balzak
  • Uitvoeren van een (kijk)operatie

Aan de hand van de resultaten stelt de uroloog een diagnose. Bij de diagnose teelbalkanker is het ook belangrijk dat vastgesteld wordt in welk stadium de kanker zich bevindt en of deze al is uitgezaaid.

Voor het succes van een behandeling is het belangrijk dat teelbalkanker of zaadbalkanker zo snel mogelijk ontdekt wordt. Doe daarom regelmatig een zelfonderzoek. Het zelfonderzoek kun je beste direct na een warm bad of een warme douche doen en bestaat uit de volgende handelingen:

  • Rol je zaadballen één voor één voorzichtig tussen je duim en wijsvinger
  • Let op verhardingen, zwellingen of andere veranderingen

De start van de behandeling van teelbalkanker is meestal een operatie. Bij de operatie wordt de aangedane zaadbal verwijderd.

Mogelijke vervolgbehandelingen van teelbalkanker zijn:

  • Bij deze behandeling worden de kankercellen plaatselijk bestraald.
  • Bij chemotherapie wordt de tumor behandeld met celdodende of celdeling remmende medicijnen.

Lymfeklieroperatie. Als er sprake is van uitzaaiing van de tumor naar de lymfeklieren, wordt soms besloten om de lymfeklieren te verwijderen.