Trillend oog (Nystagmus)

Wat is een trillend oog?

Een trillend oog of nystagmus is het ritmisch, onwillekeurig bewegen van de oogbollen. Een trillend oog is zeldzaam en ontstaat vaak bij de geboorte of in de eerste levensjaren. Nystagmus geneest bijna nooit.

Soorten trillend oog

Naast een aangeboren trillend oog zijn er vier andere soorten te onderscheiden:

Dit is een onschuldige vorm van nystagmus die opgewekt wordt door voor het oog voorbijtrekkende, herhalende beelden (zoals in de bus).

Blikveldrichtingsafhankelijke nystagmus. Deze vorm van een trillend oog ontstaat door alcohol en bepaalde geneesmiddelen.

Vestibulaire nystagmus. Ontstaat door stimulering van het evenwichtsorgaan, denk aan het draaien van je hoofd of van het hele lichaam, of door koude of warmte stimulatie van het binnenoor.

Onschuldige nystagmus. Deze vorm komt voor bij mensen die op jonge leeftijd scheel zagen. Het wordt opgewekt door het afdekken van een oog. Het niet afgedekte oog gaat dan trillen.

Oorzaken

Wanneer een trillend oog bij de geboorte ontstaat is er een aangeboren afwijking in het oogbesturingssysteem in de hersenen. In dit geval wordt het ook wel congenitale nystagmus genoemd. Nystagmus kan ook ontstaan doordat er bij de geboorte een afwijking is in de bouw of functie van een of beide oogbollen. Soms ontstaat nystagmus als gevolg van een hersenbloeding of hersenletsel.

Symptomen

Hoewel de ogen constant bewegen, hebben mensen met aangeboren nystagmus in het algemeen geen last van een trillend beeld. Hun hersenen hebben zich namelijk aangepast. Bij later ontstane nystagmus hebben patiënten vaak wel last van een bewegend beeld.

De meeste mensen met trillende ogen zien wazig, omdat het oog zich nooit stabiel op één punt kan richten. De scherpte van het zicht wordt onder andere bepaald door de achterliggende afwijking.

Behandeling

De arts stelt nystagmus vast door naar het oog te kijken. Er kunnen onderzoeken aan te pas komen, maar dat is alleen om achterliggende oogaandoeningen op te sporen.

Een trillend oog verergert meestal niet en zal vaak in de loop der jaren wat afnemen. Nystagmus kan echter bijna nooit helemaal genezen. Er zijn mogelijkheden om het kijken te verbeteren of te vergemakkelijken bij mensen met aangeboren nystagmus of een oogaandoening. Voorbeelden hiervan zijn:

Voorkeurshouding van het hoofd. Hierbij neemt de patiënt een bepaalde houding van het hoofd aan, waarbij het trillende oog het minst stoort.

Door middel van een oogspiercorrectie kan het oog zo verplaatst worden dat het in een rustige stand staat als je recht vooruit kijkt.

Voor zover bekend is medicatie geen oplossing voor nystagmus.