Tuberculose

Wat is tuberculose?

In het kort:

  • Tuberculose (TBC) is een infectieziekte die vooral de longen aantast, maar ook op andere plekken in het lichaam infecties kan veroorzaken.
  • Er bestaan twee vormen van tuberculose: gesloten TBC en open TBC.
  • Tuberculose is een besmettelijke ziekte en verspreidt zich door druppeltjes in de lucht die ontstaan door niezen en hoesten.
  • Tuberculose wordt veroorzaakt door een bacterie.
  • Symptomen van tuberculose zijn onder ander langdurig hoesten, bloed ophoesten, vermoeidheid en koorts.
  • Tuberculose wordt gediagnosticeerd middels een röntgenfoto en een Mantoux-test.
  • Met een antibioticakuur van zes maanden en een zorgvuldige ‘hoesthygiëne’ kan tuberculose worden behandeld.

Over tuberculose

Tuberculose (TBC) is een infectieziekte die voornamelijk de longen aantast, maar het kan ook via de bloedbaan elders in het lichaam infecties geven. Er bestaan twee vormen: gesloten TBC en open TBC. De gesloten vorm is niet besmettelijk, open tuberculose is dat wel. Wereldwijd is tuberculose nog de meest voorkomende infectieziekte en sterven er veel mensen aan.

Tuberculose wordt veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis, ook wel tuberkelbacil genoemd. De TBC bacterie verspreidt zich via druppeltjes in de lucht die ontstaan door niezen of hoesten van iemand die open tuberculose heeft. Wanneer je deze druppeltjes inademt, kun je besmet raken. Slechts 10% van de mensen die besmet zijn met de tuberkelbacil worden ook ziek. Vaak is je eigen afweersysteem sterk genoeg om de bacterie onder controle te houden. De bacterie kan wel sluimerend aanwezig blijven en op een later moment, bijvoorbeeld wanneer je afweersysteem verzwakt is, de kop op steken. Dit kan acht weken tot levenslang duren.

Met de opkomst van hiv en aids is ook het aantal gevallen van tuberculose gestegen. Hiv/aids tast namelijk je afweersysteem aan waardoor de tuberkelbacil minder goed bestreden kan worden en een sluimerende bacil actief kan worden.

Een aantal symptomen van tuberculose zijn:

  • Langdurig hoesten (in sommige gevallen hoest je ook bloed op)
  • Vermoeidheid
  • Koorts
  • Weinig eetlust
  • Gewichtsverlies

De diagnose tuberculose wordt gesteld met behulp van een röntgenfoto en een Mantoux-test. Bij de Mantoux-test wordt er tuberculine, een onderdeel van de tuberkelbacil onder de huid ingespoten. Als je huid na een paar dagen rood en gezwollen wordt, betekent dit dat je afweerstoffen tegen de tuberkelbacil maakt en je de bacterie dus bij je draagt of in het verleden contact hebt gehad met de bacterie en/of bent gevaccineerd tegen tuberculose.

Als je slijm ophoest, wordt dit slijm ook onderzocht op de aanwezigheid van bacteriën om erachter te komen of je ‘open’ of ‘gesloten’ tuberculose hebt. Als je open tuberculose hebt, is het belangrijk dat de mensen met wie je regelmatig contact hebt ook onderzocht worden. Het kan zijn dat je hen besmet hebt.

De behandeling van tuberculose bestaat uit een antibioticakuur van zes maanden. Je krijgt vaak een combinatie van medicijnen om te voorkomen dat de bacterie resistent (ongevoelig) wordt. Het is daarom ook belangrijk dat je de kuur helemaal afmaakt.

Daarnaast is het houden van een goede ‘hoesthygiëne’ belangrijk, zeker bij open tuberculose. Hoest en nies altijd in een zakdoek of met je elleboog voor je mond om te voorkomen dat je de bacterie verspreidt.

Er bestaat een vaccin tegen tuberculose, maar deze wordt alleen volgens strikte richtlijnen gegeven. Alleen mensen die regelmatig of langdurig naar een land gaan waar tuberculose veel voorkomt en dus een grote kans hebben om besmet te raken komen voor dit vaccin in aanmerking. Voorbeelden hiervan zijn kinderen van allochtone ouders die veel op familiebezoek in het thuisland gaan en reizigers die langer dan drie maanden op reis gaan naar een land met veel tuberculose.