Verruca (Wratten)

Wratten ontstaan door een infectie van de huid met een virus. Dit virus heet het Humaan Papilloma Virus (HPV) en  zorgt ervoor dat cellen van je huid ongewoon snel gaan groeien.

Het Humaan Papilloma Virus is erg besmettelijk en kan zich verspreiden van mens op mens. Dat kan door direct huidcontact, maar ook door het aanraken van besmette oppervlakken. Het zwembad – waar veel mensen op blote voeten lopen – is bijvoorbeeld een plek waar je gemakkelijk voetwratten oplopen. Als je met het virus in contact gekomen bent, duurt nog wel een tijdje voordat je daadwerkelijk wratten krijgt, zo’n drie tot zes maanden en soms zelfs jaren.

Vaak blijft het bij één keer wratten. Je lichaam wordt namelijk immuun voor het virus als je wratten hebt gehad. Hierdoor krijg je bij een nieuwe infectie met het virus normaal gesproken geen wratten meer. Behalve als je een verzwakte immuunsysteem hebt. Dan kunnen de wratten terugkeren. De afweer van jonge kinderen is nog niet zo goed sterk, waardoor zij vaker last hebben van wratjes dan volwassenen met een sterk afweersysteem.

Wratten zijn heel onschuldig en geven weinig klachten. Ze jeuken niet en doen geen pijn. Het nadeel is alleen dat ze er lelijk en vies uit kunnen zijn. Dit kan vervelend zijn als ze erg in het zicht zitten, zoals op je handen.

De verschillende type wratten kun je herkennen aan hun eigen kenmerken:

• Gewone wratten: kleine, ronde gezwelletjes met een bloemkoolachtig uiterlijk. Over de wrat heen zit vaak een eeltlaagje heen, waardoor hij ruw en hard aanvoelt. De gewone wrat is grijs of bruin van kleur. Deze wrat komt voornamelijk op je handen, vingers, tenen en knieën voor.
• Voetwratten: dit zijn wratten op de onderkant van je voeten groeien. De voetwrat is vaak wat platter dan de gewone wrat, vanwege de druk van het lichaamsgewicht op je voetzolen. Als een voetwrat wat in de diepte gaat groeien, kan deze pijnlijk worden. Je spreekt dan van een doornwrat. Wanneer de voetwratjes in een groepje bij elkaar groeien en oppervlakkig zijn, spreek je van een mozaïekwrat.
• Genitale wratten: Genitale wratten zijn een SOA. De verspreiding ervan vindt plaats via seksueel contact. Genitale wratten zijn erg besmettelijk. De wratten lijken wat uiterlijk betreft erg op andere wratten. Ze groeien echter alleen in de schaamstreek of rond de anus en nergens anders op je lichaam.
• Vlakke wratten: deze zijn gladder, vlakker en kleinerdan andere wratten. Ze zijn vaak met veel tegelijk en komen vooral op je gezicht, onderarmen, de rug van je handen en op je benen voor.
• Draadvormige wratten. Dit is degesteelde variant van de gewone wrat. Deze wrat is een uitstulping van de huid op een steeltje en bevindt zich meestal in je gezicht. Bij kinderen zitten ze vooral op de lippen, oogleden of neus.
• Deze worden in tegenstelling tot andere wratten, niet door een virus worden veroorzaakt. Met name bij mensen boven de vijftig jaar komen ouderdomswratten voor. Hoe ouder je wordt, hoe meer er verschijnen. Ouderdomswratten komen voornamelijk voor op je borst, rug of in je gezicht.

Wratten hoef je niet te behandelen als je er geen last van hebt. Vaak verdwijnen wratten uit zichzelf. Om besmetting op andere plekken op je huid te voorkomen is het wel belangrijk dat je niet aan wratten krabt of peutert. Zorg ook voor goede hygiëne en vermijd het gebruik van gezamenlijke handdoeken en dergelijke.

Middelen tegen wratten

Je kunt bij de drogist middelen kopen om de wratten sneller te laten verdwijnen. Met deze middelen kun je zelf wratten aanstippen, nadat je de huid erom heen beschermd hebt met een vette crème. De middelen bestaan uit salicylzuur of podofylline die het zichtbare deel van de wratten verwijderen. Ook bestaan er spuitbusjes die wratten kunnen bevriezen. Deze werken alleen bij kleine oppervlakkige wratten.

Bevriezen, wegbranden en wegsnijden

Ook kun je naar de huisarts of huidspecialist om wratten te laten verwijderen. De volgende behandelingen zijn dan mogelijk:

• Bevriezen met vloeibare stikstof. Na ongeveer tien staat een blaartje op de wrat, die er samen met de wrat vanzelf van de huid afvalt. Het kan nodig zijn om de wrat meerdere keren aan te stippen
• Een huidspecialist brandt de wratten weg met een speciale laser.
• Ook hiervoor moet je naar de huidspecialist. Hij lepelt met een scherp mesje de wrat uit de huid.
• Als je voetwratten met een dikke eeltlaag hebt, dan kan het zijn dat je je wrat moet voorbehandelen, voordat hij definitief verwijderd kan worden. Je krijgt dan een pleister met een weekmakend zalfje die je op de wrat moet plakken. Na een week is de eeltlaag week en kan de huisarts de hoornlaag wegschrapen. Soms verwijst de huisarts je door naar de podotherapeut die het eelt kan verwijderen en de wrat kan aanstippen.

Als je geen last van wratten hebt en ze niet wilt laten verwijderen, hoef je geen contact met de huisarts op te nemen. Bij de volgende klachten raden we je wel aan je dokter te raadplegen:

• De wrat verandert van kleur
• De wrat vloedt
• De wrat doet pijn
• Een kind jonger dan vier jaar, heeft een wrat

Het is erg lastig om te voorkomen dat je wratten krijgt. De meeste mensen komen in hun leven wel eens met het Humaan Papilloma Virus in aanraking. Omdat je niet direct wratten krijgt, weet je vaak niet dat je met het virus besmet bent.

Hoewel je nooit zekerheid hebt, geven we hier een paar tips om de kans op wratten te verkleinen:

• Voorkom het gebruik van handdoeken, schoenen of andere persoonlijke spullen van mensen die last hebben van wratten.
• Als je naar het zwembad, een gymzaal of andere publieke ruimte gaat, draag dan altijd slippers of iets anders aan je voeten.
• Droog je voeten en handen altijd goed af.

Als je al wratten hebt, is het verstandig om je aan de volgende regels te houden om verdere infectie bij jezelf of bij anderen te voorkomen:

• Krab niet aan wratten
• Was je handen nadat je je wratten hebt aangeraakt
• Was je handdoeken op hoge temperaturen
• Borstel en scheer jezelf niet op plekken waar wratten zitten