Verstuikte enkel (Enkeldistorsie)

Wat is een verstuikte enkel?

Een misstap op oneffen terrein, een rare beweging met sporten en pats! je enkel klapt naar binnen of naar buiten terwijl je er net je volle gewicht op zet. Door die plotselinge beweging rekken je enkelbanden en het gewrichtskapsel ineens flink uit en kunnen kleine bloedvaatjes knappen. Daardoor wordt je enkel blauw, dik en pijnlijk. Dit noem je een verstuikte enkel, ook wel enkeldistorsie genoemd.

Bijna een kwart van alle sportblessures zijn verstuikingen van de enkel. Je kunt overigens ook andere gewrichten verstuiken, zoals een knie of pols.

Gekneusd, verzwikt of verstuikt

De termen kneuzing, verzwikking of verstuiking worden vaak door elkaar gebruikt, maar ze betekenen feitelijk niet precies hetzelfde.

Kneuzing

Met de term kneuzing wordt de beschadiging van het onderhuidse weefsel bedoeld die ontstaat door een plotselinge klap. Een kneuzing geeft zwelling, pijn en een bloeduitstorting (blauwe plek).

Verzwikking

Verzwikken of verstuiken gaat meestal samen met een kneuzing. Bij verzwikken rekken je enkelbanden even flink op, maar je kunt er daarna weer vrij snel weer op lopen.

Verstuiking

Bij een verstuiking rekken je enkelbanden op en ontstaan er ook kleine scheurtjes in de enkelbanden. Je enkel wordt dan snel dik en pijnlijk. Soms scheurt de enkelband zelfs helemaal. Je kunt er dan echt niet meer op staan. Dit komt echter maar zelden voor.

Als je je enkel verstuikt doet dat een paar minuten flink pijn. Je kunt er niet direct op staan en het wordt al snel dik rond de knokkel. Binnen een paar uur neemt de zwelling fors toe en worden je voet en enkel blauw van kleur. De dagen hierna heb je kans dat je hele voet dik wordt. De blauwe verkleuring zakt langzaam naar beneden tot aan de buitenste voetrand en je tenen. Na een tot twee weken is de ergste zwelling en verkleuring weggetrokken en kun je de voet meestal weer redelijk goed gebruiken.

Als je je enkel hebt verstuikt, is het eerste advies: koelen. Het liefst direct nadat je erdoorheen bent gegaan. Dat kan door de enkel in water te houden, maar het is nog beter om ijsblokjes in een plastic zak of een speciaal icepack of coldpack tegen je enkel aan te houden.

Door je been omhoog te houden kun je de ergste zwelling voorkomen. Leg je been dan bijvoorbeeld op de bank met een kussen eronder.

Eventueel kan er na het koelen Arnica zalf of gelei als hulpmiddel gebruikt worden. Arnica stimuleert de doorbloeding van spieren en gewrichten en dit ondersteunt de genezing. De zalf of gelei moet dan twee á drie keer per dag op de pijnlijke plek aangebracht en ingemasseerd worden. Test eerst op een klein plekje uit of je niet allergisch bent voor arnica.

Rust nemen of belasten

Over de verdere behandeling lopen de adviezen enigszins uiteen. Het varieert van tussen:

  • Rust nemen, de enkel zo min mogelijk belasten en op krukken lopen
  • Snel weer proberen of belasten gaat en oefeningen doen om stijfheid te voorkomen

Intapen

Ook het advies over het gebruik van drukverband of tape is niet overal hetzelfde. Over het algemeen kun je stellen dat een drukverband ervoor kan zorgen dat de zwelling gemakkelijker afneemt en dat je enkel wat meer stabiliteit krijgt. Aan de andere kant: door drukverband of tape te gebruiken neem je de functie van je spieren over en deze verzwakken hierdoor, terwijl ze juist moeten aansterken. Tape nooit een dikke enkel in, laat hem eerst een paar dagen slinken.

Je kunt ervan uitgaan dat je zelf vaak aanvoelt wat gaat en wat niet. Als het belasten van je voet te veel pijn doet, probeer het dan een dag later weer. Doe voorzichtige oefeningen door de voet op en neer te bewegen. Ook fietsen is een goede oefening: je enkel krijgt niet veel druk te verduren, maar blijft wel in beweging, zodat het gewricht niet stijf wordt. Als het gaat zonder intapen: prima. Voel je je zekerder mét, dan kan dat ook goed zijn: je loopt dan wellicht soepeler en minder geforceerd.

Doe het wel rustig aan door de belasting geleidelijk op te voeren en de voet niet te lang achter elkaar te belasten.

Sportfysiotherapie

Wanneer de verstuikte enkel een (terugkerende) sportblessures is, kan sportfysiotherapie baten. Samen met een gespecialiseerde fysiotherapeut leer je de enkel te versterken. Zo voorkom je nieuwe sportblessures aan je enkel.

Naar de huisarts

Als je helemaal niet kunt lopen, als de verstuiking ernstig lijkt (forse zwelling, zeer blauw, gewricht voelt warm aan) of als de zwelling na twee weken niet is afgenomen is het verstandig contact op te nemen met de huisarts. Het zou dan kunnen dat je enkelband ver is ingescheurd of zelfs helemaal is doorgescheurd. Ook kan het zijn dat er iets gebroken is. Een breuk kan worden ontdekt op een röntgenfoto.

Als er zeer veel pijn van de enkel is, dan is het mogelijk pijnbestrijding in de vorm van paracetamol te slikken. Dit is echter niet raadzaam, omdat de pijn zo onderdrukt wordt en je de enkel zo verkeerd kunt belasten.

Na de behandeling

Vrijwel iedereen met een verstuikte enkel kan na verloop van tijd weer hetzelfde doen als voor de verstuiking. De enkel kan tijdens of na een activiteit wat meer pijn doen of opnieuw iets zwellen. Dit kan geen kwaad. Als je eenmaal een verstuikte enkel hebt opgelopen, is de kans op een volgende verstuiking groter. Dat komt doordat je enkelbanden flink zijn uitgerekt en wat verslapt kunnen zijn geraakt.